برنامه درسی

روش تحقیق نظری

تکالیف کلاسی

مشارکت کلاسی

آزمون پایان ترم

مباحثه کلاسی با محوریت استاد و مشارکت دانشجویان در بحث ها

روزهای دوشنبه، ساعت 10-8 جلسه اصلی و روزهای دوشنبه ساعت 12-10 جلسات یک درمیان

منابع اصلی

رفیع پور، فرامرز (-). تکنیک های خاص تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: شرکت سهامی انتشار.

قاضی طباطبایی، محمود (-). تکنیک های خاص تحقیق. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور

سرفصل های جلسات هفتگی

جلسه اول: ارائه طرح بحث و انتخاب مفهوم برای کارهای کلاسی

جلسه دوم: جامعه آماری، نمونه و روش های نمونه گیری در مطالعات کمی

جلسه سوم: تعیین حجم نمونه و فرایند نمونه گیری

جلسه چهارم: اعتبار و روش های ارزیابی آن

جلسه پنجم: خطا و انواع خطاها در تحقیقات اجتماعی

جلسه ششم: پایایی و روش های ارزیابی آن

 جلسه هفتم: محاسبه ضرایب پایایی برای ابزاراهای اندازه گیری

جلسه هشتم: پیمایش و کاربرد آن در تحقیقات اجتماعی

جلسه نهم: مشاهده مشارکتی

 جلسه دهم: مشاهده غیرمشارکتی

جلسه یازدهم: تحلیل محتوای کیفی

جلسه دوازدهم: تحلیل محتوای کمی

جلسه سیزدهم: کاربرد آزمایش در تحقیقات اجتماعی

جلسه چهاردهم: انواع طرح های آزمایشی

جلسه پانزدهم: سوسیومتری 1: مفاهیم و کلیات

جلسه شانزدهم: سوسیومتری 2: کاربرد در تحقیقات اجتماعی

جلسه هفدهم: مقدمه ای بر تکنیک های تحقیق کیفی

جلسه هجدهم: مصاحبه، انواع و شرایط آن

جلسه نوزدهم: نمونه گیری و اعتباریابی تحقیقات کیفی

جلسه بیستم: معرفی نظریه مبنایی و کاربرد آن در تحقیقات اجتماعی

جلسه بیست و یکم: جمع بندی و مباحث پایانی

با توجه به جوانب و شرایط پیچیده و متنوع مسائل و پدیده های اجتماعی، شناخت جامع از مسائل اجتماعی نیاز به تجهیز دانشجویان به تکنیک های مختلف مطالعه و کسب شناخت از این مسائل پیچیده است. درس حاضر با مرور کلی مفاهیم مرتبط با هر تکنیک و طرح نظری مباحث، تلاش خواهد کرد تا از طریق مشارکت دانشجویان با کاربست مباحث مطرح، ابزارهای لازم برای بررسی و کسب شناخت اجتماعی را برای دانشجویان فراهم نماید.

تکالیف کلاسی

مشارکت کلاسی

آزمون پایان ترم

مباحثه کلاسی با محوریت استاد و مشارکت دانشجویان در بحث ها

روزهای شنبه، ساعت 16-14 جلسه اصلی و روزهای شنبه ساعت 18-16 جلسات یک درمیان

رفیع پور، فرامرز (سالهای مختلف). کندوکاوها و پنداشته ها، مقدمه ای بر روش های شناخت جامعه و تحقیقات اجتماعی. تهران: شرکت سهامی انتشار.

ساروخانی، باقر (1380). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی: اصول و مبانی، جلد اول، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

ببی، ارل (1387). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی (نظری-عملی). ترجمه رضا فاضل. تهران: سمت.

ساروخانی، باقر (1387). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی: بینش‌ها و فنون، جلد دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

محمدپور، احمد (1389). روش در روش: درباره ساخت معرفت در علوم انسانی. تهران: جامعه شناسان.

بیکر، ترز ال. (1377). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی. تهران: انتشارات روش.

بیکر، ترز ال. (1385). روش تحقیق نظری در علوم اجتماعی، ترجمه و اقتباس هوشنگ نایبی. تهران: پیام نور.

سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (1376). روش تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشر آگه.

دلاور، علی (1393). روش های تحقیق در روانشناسی و علوم رفتاری. تهران: دانشگاه پیام نور.

منصورفر، کریم (-). روش های آماری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران

Bhattacherjee, Anol (2012). Social Science Research: Principles, Methods, and Practices. USA: University of South Florida.

سرفصل جلسات هفتگی

جلسه اول: ارائه طرح بحث و انتخاب مفهوم برای کارهای کلاسی

جلسه دوم: دانش و منابع دانش

جلسه سوم: علم و ویژگی های روش علمی

جلسه چهارم: تاریخچه روش های علوم اجتماعی

 جلسه پنجم: دیدگاه ها و پارادایم های روش شناختی کمی

جلسه ششم: دیدگاه ها و پارادایم های روش شناختی کیفی

جلسه هفتم: تئوری، اجزای تئوری و فرایند تئوری سازی

 جلسه هشتم: چرخه تحقیق

جلسه نهم: فرایند انجام تحقیقات اجتماعی

جلسه دهم: مفاهیم، متغیرها و روابط بین متعیرها

جلسه یازدهم: تعریف مفهومی و عملیاتی

جلسه دوازدهم: سنجش و سطوح سنجش در تحقیقات اجتماعی

جلسه سیزدهم: طیف بندی 1 (طیفهای مقایسه زوجی و بوگاردوس)

جلسه چهاردهم: طیف بندی 2 (طیفهای تورستون و لیکرت)

جلسه پانزدهم: طیف بندی 3 (طیفهای برش قطبین و گوتمن)

جلسه شانزدهم: طراحی گویه برای سنجش مفاهیم اجتماعی

جلسه هفدهم: گویه و پرسشنامه و نحوه تنظیم آن

جلسه هجدهم: مصاحبه و انواع آن

جلسه نوزدهم: شاخص سازی در تحقیقات اجتماعی

جلسه بیستم: جامعه آماری، نمونه و روش های نمونه گیری

جلسه بیست و یکم: تعیین حجم نمونه و فرایند نمونه گیری

آشنایی دانشجویان با مفاهیم پایه و اساسی روش شناختی و شیوه های مختلف پژوهش در تحقیقات اجتماعی و جامعه شناختی

ندارد

حضور در کلاس و مشارکت در مباحث کلاسی

گزارش مکتوب کار کلاسی

مباحثه کلاسی با محوریت استاد، مشارکت دانشجویان در بحث ها و تمرینات کلاسی

روزهای سه شنبه، ساعت 10-8 (با توجه به 1 واحدی بودن درس، جلسات یک هفته در میان برگزار شد)

ویکس، جان رابرت (1396). جمعیت: مقدمه ای بر مفاهیم و موضوعات. ترجمه الهه میرزایی. تهران: موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.

Ridley, Diana (2012). The Literature Review: A Step-by-Step Guide for Students. London: Sage, 2nd Edition.

Oliver, Paul (2012). Succeeding with Your Literature Review: A handbook for students. Berkshire: Open University Press.

مباحث جلسات هفتگی کلاس:

مبحث اول: ارائه طرح درس و یادآوری مفاهیم اساسی جمعیت شناختی

مبحث دوم: جامعه و جمعیت (ارتباط تنگاتنگ و دوطرفه)

مبحث سوم: نحوه انتخاب موضوع برای مطالعات اجتماعی-جمعیت شناختی

 مبحث چهارم: نحوه طرح مسئله، ضرورت، اهداف و سوال/سوالات تحقیق

مبحث پنجم: نحوه جستجوی منابع علمی و پژوهشی

مبحث ششم: نحوه شناسایی مبانی نظری مرتبط با موضوع

 مبحث هفتم: نحوه شناسایی پیشینه تجربی تحقیق

مبحث هشتم: نحوه مرور پیشینه تجربی و مبانی نظری مرتبط با موضوع

مبحث نهم: نحوه تعیین مفاهیم اصلی تحقیق و ارائه مدل تحلیلی

مبحث دهم: نحوه ارائه اهم مباحث روش شناختی مرتبط با مطالعه

شناخت و آکاهی با مسائل روز در یکی از حوزه های جامعه شناسی یا یکی از مباحث جدید و نوظهور یا پژوهشی در حوزه جامعه شناسی (با تاکید بر حوزه جنسیت، گروه های خاص، جوانان، جمعیت و ....)

ندارد

حضور در کلاس و مشارکت در مباحث کلاسی

گزارش مکتوب کار کلاسی

مباحثه کلاسی با محوریت استاد، مشارکت دانشجویان در بحث ها و تمرینات کلاسی

روزهای چهارشنبه، ساعت 10-8 (با توجه به 1 واحدی بودن درس، جلسات یک هفته در میان برگزار شد)

ویکس، جان رابرت (1396). جمعیت: مقدمه ای بر مفاهیم و موضوعات. ترجمه الهه میرزایی. تهران: موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.

Ridley, Diana (2012). The Literature Review: A Step-by-Step Guide for Students. London: Sage, 2nd Edition.

Oliver, Paul (2012). Succeeding with Your Literature Review: A handbook for students. Berkshire: Open University Press.

مباحث جلسات هفتگی کلاس:

مبحث اول: ارائه طرح درس و یادآوری مفاهیم اساسی

مبحث دوم: نحوه انتخاب موضوع برای مطالعات اجتماعی-جمعیت شناختی

 مبحث سوم: نحوه طرح مسئله، ضرورت، اهداف و سوال/سوالات تحقیق

مبحث چهارم: نحوه جستجوی منابع علمی و پژوهشی

مبحث پنجم: نحوه شناسایی مبانی نظری مرتبط با موضوع

 مبحث ششم: نحوه شناسایی پیشینه تجربی تحقیق

مبحث هفتم: نحوه مرور پیشینه تجربی و مبانی نظری مرتبط با موضوع

مبحث هشتم: نحوه تعیین مفاهیم اصلی تحقیق و ارائه مدل تحلیلی

مبحث نهم: نحوه ارائه اهم مباحث روش شناختی مرتبط با مطالعه

شناخت و آکاهی با مسائل روز در یکی از حوزه های جامعه شناسی یا یکی از مباحث جدید و نوظهور یا پژوهشی در حوزه جامعه شناسی (با تاکید بر حوزه جنسیت، گروه های خاص، جوانان، جمعیت، کچروی و آسیب های اجتماعی و ...)

ندارد

حضور در کلاس و مشارکت کلاسی  

آزمون پایان ترم

مباحثه کلاسی با محوریت استاد و مشارکت دانشجویان در بحث ها

روزهای سه شنبه، ساعت 16-14

ویکس، جان رابرت (1396). جمعیت: مقدمه ای بر مفاهیم و موضوعات. ترجمه الهه میرزایی. تهران: موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.

هیر، دیوید (1380). جامعه و جمعیت "مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی جمعیت". ترجمه یعقوب فروتن. بابلسر: دانشگاه مازندران.

دایسون، تیم (1398). جمعیت و توسعه: گذار جمعیت شناختی. ترجمه توکل آقایاری هیر. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.

Anson, Jon; Walter Bartl; Andrzej Kulczycki  (2019). Studies in the Sociology of Population: International Perspectives. USA: Springer.

Poston, Dudley L. et al (2019). Handbook of Population, Second Ed. Springer Nature Switzerland AG.  

Poston, Dudley L. and Leon F. Bouvier (2010). Population and Society: An Introduction to Demography. New York: Cambridge University Press.

Dyson, Tim (2010). Population and development the demographic transition. London: Zed Books.

Charbit, Yves (2022). Population and Development Issues. GB: John Wiley & Sons

سرفصل مباحث جلسات هفتگی:

جلسه اول: ارائه طرح درس و معرفی مفاهیم اساسی جمعیت شناختی

جلسه دوم: قلمرو موضوعی جامعه شناسی جمعیت

جلسه سوم: گذار جمعیت شناختی اول

جلسه چهارم: گذار باروری: مفاهیم و روندها

جلسه پنجم: عوامل موثر بر گذار باروری

جلسه ششم: گذار در مرگ و میر/سلامت: مفاهیم و روندها

جلسه هفتم: عوامل موثر بر گذار مرگ و میر

جلسه هشتم: گذار در مهاجرت: مفاهیم و روندها

جلسه نهم: عوامل موثر بر گذار مهاجرت

جلسه دهم: سیاست های جمعیتی

جلسه یازدهم: جوانی جمعیت و پنجره فرصت جمعیتی

جلسه دوازدهم: سالمندی جمعیت و تاثیرات آن بر نظام سلامت و خویشاوندی

جلسه سیزدهم: سالمندی جمعیت و تاثیر آن بر نظام تامین اجتماعی

جلسه چهاردهم: ازدواج و طلاق: مفاهیم، ‌روندها و علل

جلسه پانزدهم: جمعیت و محیط زیست

آشنایی دانشجویان با مفاهیم جمعیت در ارتباط با عوامل اقتصادی اجتماعی و درک بهتر روابط تنگاتنگ و تنیده میان جمعیت و تحولات جمعیتی از یک طرف و جامعه و مسائل اقتصادی اجتماعی از طرف دیگر

ندارد

حضور در کلاس و مشارکت در مباحث کلاسی 

آزمون پایان ترم

مباحثه مشارکتی سرفصل های انتخابی برای هرجلسه به شکل میزگردی

روزهای شنبه، ساعت 10-8

 Caselli, Graziella; Jacques Vallin; and Guillaume Wunsch (2006). Demography: Analysis and Synthesis. USA: Elsevier

سرفصل مباحث هفتگی:

جلسه اول: ارائه طرح درس و معرفی مفاهیم اساسی و پایه جمعیت شناختی

جلسه دوم: ارائه تصویر کلی از قلمرو موضوعی درس

جلسه سوم: تحولات جمعیت: ترکیب و ساختار

جلسه چهارم: جنسیت و جمعیت شناسی

جلسه پنجم: خانواده و خانوار در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته

جلسه ششم: ازدواج و عوامل مرتبط با آن

جلسه هفتم: گذار سلامت: روندها و چشم اندازها

جلسه هشتم: عوامل رفتاری، سبک زندگی و اجتماعی-فرهنگی مرگ و میر

جلسه نهم: شرایط اقتصادی و اجتماعی باروری

جلسه دهم: باروری: نظریات، چارچوب ها، مدل ها و مفاهیم

جلسه یازدهم: مهاجرت بین المللی در قرن 20

جلسه دوازدهم: نظریات مهاجرت بین المللی

جلسه سیزدهم: انگیزه های فردی و اجتماعی مهاجرت

جلسه چهاردهم: مقدمه ای بر سیاست های جمعیتی

آشنایی دانشجویان با اهم مسائل جمعیت شناختی در ارتباط با مسائل اقتصادی و اجتماعی بر اساس آخرین متون و نوشتجات جمعیت شناختی در سطوح بین المللی و ملی و ایجاد توانایی تحلیل اقتصادی اجتماعی جمعیت و تحولات جمعیتی در دانشجویان.