تحلیل روند تغییرات زمانی-مکانی کاربری اراضی و توسعه فیزیکی شهرستان جلفا با رویکرد آمایش سرزمین

چکیده:

باتوجه به اینکه توسعه فیزیکی شهرها باعث تغییر کاربری اراضی می گردد . در این مطالعه در جهت نیل به اهداف سعی گردید در وهله اول توسعه فیزیکی شهرستان جلفا همزمان با مطالعه کاربری های تغییر یافته آنها بررسی و پیش بینی گردد و در مرحله دوم همین روند در مقیاس شهرجلفا و هادیشهر انجام گرفت . مطالعه حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی می باشد . برای تحلیل روند تغییرات ، کاربری اراضی با الگوریتم حداکثر احتمال طبقه بندی گردید . با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست5و8 و سنتینل2 نقشه های کاربری اراضی برای سالهای 1994 ، 2004 ، 2014 و 2024 در محیط ARC GIS تهیه گردید . برای پردازش تصاویر و آشکارسازی تغییرات از نرم افزار ENVI استفاده کردیم . سپس با روش پرسپترون چندلایه (MLP) نقشه شبیه سازی برای سال 2024 را به دست آوردیم . که مقدار ضریب کاپا در مقیاس شهرستان جلفا برابر0.897 و در مقیاس شهرجلفا و هادیشهر برابر 0.887 به دست آمد با توجه به سطح توافق کلی که 0.877 می باشد بنابراین مقادیر ذکر شده نشان دهنده کارآیی شبیه سازی می باشد . براساس نتایج حاصله مشخص شد که در بازه زمانی سی ساله کاربری های مسکونی بیشترین تغییرات را نسبت به سایر کاربری ها تجربه کرده اند . همچنین برای ارزش گذاری معیار از مدل MACBETH و برای استاندارد سازی نقشه معیار ها از مدل منطق فازی استفاده کردیم . براساس نتایج مدل مک بث معیار شیب در رتبه اول و معیارهای گسل ، رودخانه ، مرکز شهر ، راه ، لیتولوژی ، شاخص  NDVIو ارتفاع به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند. پس از رویهم گذاری معیارها و وزن حاصل از مدل مک بث ، نقشه پهنه بندی توسعه فیزیکی شهرجلفا و هادیشهر به دست آمد که نشان داد روند گسترش شهرجلفا به سمت شرق و هادیشهر به سمت جنوب بوده است که مطلوب می باشد. در نهایت برای پیش بینی وضعیت تغییرات کاربری اراضی و توسعه شهری برای سال 2034 با استفاده از روش CA-MARKOV و IDRISI SELVA استفاده کردیم و پهنه های مناسب برای توسعه در دهه های آتی را مشخص کردیم و همچنین احتمال تغییر کاربری ها را پیش بینی کردیم .

کلمات کلیدی: کاربری اراضی، توسعه فیزیکی، آمایش سرزمین، شهرستان جلفا

کلید واژه ها: کاربری اراضی، توسعه فیزیکی، آمایش سرزمین، شهرستان جلفا

فایل پایان‌نامه