تاثیر نسبت های مختلف پتاسیم به کلسیم محلول غذایی بر رشد ریشه و عملکرد و کیفیت شیکون در شیکوره ویتلوف

چکیده:

شیکوره (Cichorium intybus L.) متعلق به خانواده Asteraceae و جنس Cichorium می باشد. از جمله مشکلات کیفی که در گیاه شیکوره دیده می شود می توان به قهوه ای شدن مغز شیکون، توخالی شدن مغز و برگ های قرمز و... اشاره کرد. برخی از این مشکلات به وضعیت تغذیه ای گیاه بخصوص به کاتیون کلسیم نسبت داده می شود. با توجه به این که کلسیم نقش مهمی در ثبات غشاء و حفاظت سلولی دارد و حضور آن در فضای خارج سلولی برای کنترل یونی غشاء سلولی ضروری است. بدین منظور برای بررسی تاثیر ﭼهار نسبت K:Ca (4:4 ,6:4 ,6:3 و 3 :5/7) در محلول غذایی روی رشد و عملکرد ریشه و شیکون و بروز ناهنجاری های احتمالی نظیر نوک سوختگی برگ و قهوه ای شدن مغز شیکون در دو رقم از شیکوره آزمایشی در سال 1389-1388 در ایستگاه خلعت پوشان گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار (چهار نسبت K/Ca (1 , 5/1 ,2 و 5/2) و دو رقم(Yellow Star وPagna )) و سه تکرار اجرا گردید. در این آزمایش سه غلظت پتاسیم ( mmol/l4، 6، 5/7 ) و دو غلظت کلسیم (mmol/l 3، 4 ) استفاده شد. هر واحد آزمایشی (کرت) شامل سه گلدان که با احتساب چهار گیاه در هر گلدان هر واحد آزمایشی مشتمل بر 12 گیاه شد. گیاهان با اعمال تیمار های آزمایشی به مدت 5 ماه داخل گلدان ها رشد یافتند. سپس دو گیاه به طور تصادفی از هر واحد آزمایشی به منظور اندازه گیری صفات رویشی برداشت شد و  بقیه ریشه ها به منظور تولید شیکون انبار شدند. پس از رفع رکود ریشه ها به منظور تولید بخش خوراکی (شیکون) فورسه شدند. در این مرحله ریشه ها در پرلایت کشت شده و با محلول غذایی شامل88/0 گرم در لیتر

ادامه چکیده پایان نامه

KNo₃، 45/0 گرم در لیتر Ca(No₃)₂ و 30/0 گرم در لیتر MgSo₄.7(H₂o) محلول دهی می شدند. براساس نتایج به دست آمده از این آزمایش، خصوصیات رویشی شیکوره شامل وزن تر و خشک ریشه و برگ به طور معنی دار تحت تاثیر نسبت های مختلف K:Ca و رقم قرار گرفت به طوری که بیشترین وزن تر و خشک برگ مربوط به تیمار 2 (Pagna K:Ca 1 )و کمترین مقدار مربوط به تیمارهای 1، 3، 5 و 7 (به ترتیب Yellow star K:Ca 2.5,2, 1.5,1) بود. همچنین با افزایش نسبت K:Ca از میزان وزن تر و خشک برگ و ریشه کاسته شد. نسبت 5/1 K:Ca در هر دو رقم دارای بیشترین مقدار نسبت وزن تر برگ به وزن تر ریشه بود و افزایش نسبت K:Ca باعث کاهش نسبت وزن تر برگ به وزن تر ریشه شد. اثر نسبت های مختلف K:Ca و رقم بر خصوصیات فیزیولوژیکی نظیر شاخص کلروفیل برگ، غلظت پتاسیم و کلسیم موجود در برگ و ریشه معنی دار بود. طوری که بیشترین شاخص کلروفیل برگ مربوط به تیمار1 (YsK:Ca1) و کمترین مقدار مربوط به تیمارهای رقم Pagna بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که افزایش نسبت K:Ca سبب افزایش غلظت پتاسیم شد که این افزایش غلظت پتاسیم در برگ بیشتر از ریشه بود. همچنین افزایش نسبت K:Ca سبب کاهش غلظت کلسیم موجود در برگ و ریشه شیکوره شد و غلظت کلسیم موجود در برگ بیشتر از ریشه بود. تیمارهای به کار رفته بر خصوصیات کیفی شیکون نظیر طول و قطر شیکون، توخالی شدگی مغز شیکون، تراکم و انشعاب زایی شیکون و نوک سوختگی برگ  تاثیر معنی داری داشته است. ریشه های تیمار شده با نسبت های بالاتر K:Ca   شیکون هایی با قطر کمتر و طول بیشتر تولید کردند. رقم Pagna شیکون هایی با طول بیشتر و قطر کمتر و تراکم پایین و انشعابات زیاد شیکون تولید کرده در حالی که رقم Yellow star، شیکون هایی با طول کمتر و قطر بیشتر همچنین با تراکم بالا و انشعاب پایین تولید کردند. همچنین افزایش نسبت K:Ca سبب افزایش بروز نوک سوختگی برگ و پوسیدگی ریشه در شیکور شد. صفات کمی نظیر وزن تر و خشک شیکون به طور معنی داری تحت تاثیر نسبت های نسبت های مختلف K:Ca و رقم قرار گرفتند و بالاترین وزن تر و خشک شیکون در هر دو رقم مربوط به نسبت های 1.5 و 2 K:Ca بود. همچنین وزن تر و خشک شیکون در رقم Yellow Star بیشتر از رقم Pagna بود. اثر نسبت های مختلف K:Ca و رقم بر عملکرد شیکون معنی دار بود. بیشترین عملکرد در تیمارهای مربوط به نسبت های 1.5 و 2 K:Ca رقم Pagna و نسبت 1.5 K:Ca رقم Yellow star و کمترین عملکرد در هر دو رقم مربوط به نسبت 2.5 K:Ca می باشد. باتوجه به نتایج این آزمایش، افزایش نسبت K:Ca در محلول غذایی تا 2 منجر به افزایش عملکرد شیکون گردید اما در نسبت های بالاتر K:Ca به دلیل افزایش ناهنجاری های فیزیولوژیکی نظیر توخالی شدن مغز شیکون و پوسیدگی ناحیه شانه در ریشه، عملکرد کاهش یافت.