| نویسندگان | الهام قنبری؛ علی اصغر جعفرزاده؛ شاهین اوستان؛ عباس احمدی؛ فرزین شهبازی |
|---|---|
| نشریه | پژوهش های فرسایش محیطی |
| نوع مقاله | Full Paper |
| تاریخ انتشار | ۱۴۰۲/۷/۱۳ |
| رتبه نشریه | علمی - پژوهشی |
| نوع نشریه | چاپی |
| کشور محل چاپ | ایران |
چکیده مقاله
امروزه عوامل مختلفی دریاچه ارومیه را در معرض خشکی قرار داده و به طوفانهای نمک و پخش ریزگردها منجر شدهاست. در این پژوهش برای شناسایی ماهیت و کنترل ریزگردهای حاصل شده از این امر، سه سایت با سه لایه براساس ارتفاع از سطح آبهای آزاد انتخاب و نمونهبرداری خاک‌ها از عمق 10-0 سانتیمتری به روش تصادفی انجام شد. نمونهها در لایه 1 به علت نزدیکی به آب حذف شد و با انتخاب دو نمونه تصادفی از هر لایه در سطوح ارتفاعی دیگر، در مجموع دوازده نمونه تصادفی از عمق صفر تا ده سانتی متری برای اجرای آزمایشها و مطالعات در تونل بادی از بین 153 نمونه انتخاب شد. این نمونهها در سینیهایی به ابعاد 3×40×30 سانتیمتر در فاصله 160 سانتیمتری از قسمت مولد باد قرار گرفت و فرسایش بادی با سرعت 45 متر در ساعت بر آنها اجرا شد، سپس برای مطالعه ویژگیهای مورفولوژیکی، رسوبات حاصل شده با دستگاه SEM جمعآوری و بررسی شد. نتایج مربوط نشان داد که اثر سایت بر دو ویژگی درجه مدور بودن و استحکام ذره، در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود و اثر ارتفاع قرارگیری در تونل باد نیز تنها بر ویژگی درجه گردآوری ذرات در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود. براساس نتایج تحقیقات پیشین، دلیل اصلی گردشدن ذرات ناشی از طی مسیر طولانی بود و مورفولوژی نیمه مدور اغلب ذرات نیز میتواند شاهدی بر وجود منبع محلی با کانیشناسی غالب کلسیت، کوارتز و هالیت و معرف ذرات آلومینوسیلیکاتی رسی و کوارتز در ذرات باشد. همچنین نتایج ارتباط بین قطر ذرات و فواصل طی شده نیز بیانگر این است که ذرات با قطر کمتر از یک میکرون، تا مدتها در جو باقی میماند که یکی از مشکلات اساسی در ساحل شرقی است و ممکن است انتقال ذرات ریزتر استانهای مختلف را تحتتأثیر قرار دهد و مشکلات متعددی به وجود آورد.
tags: ریزگردها، طوفان نمک، فرسایش بادی، ویژگیهای مورفولوژیکی، SEM.