بررسی خصوصیات کانی شناسی ریزگردهای حاصل از فرسایش بادی خاکهای ساحل شرقی دریاچه ارومیه با استفاده از تونل باد مدار بسته

امروزه عوامل مختلفی دریاچه ارومیه (بزرگترین دریاچه‌ آب شور خاورمیانه) در شمالغرب ایران را در معرض خشکی و فرسایش‌ بادی قرار داده که نتیجه آن بروز طوفان‌های ریزگرد است. شناسایی ماهیت این ریزگردها در ارائه راهکارهای مقابله با بحران حائز اهمیت بوده و بدین منظور، سه بخش مستعد برای تولید ریزگرد از ساحل شرقی دریاچه ارومیه انتخاب و هر بخش براساس ارتفاع از سطح آزاد آبها به دو سطح تقسیم گردید. نمونه‌های خاک به سینی‌های تونل باد مدار بسته، منتقل و شبیه‌سازی فرسایش بادی با اعمال حداکثر سرعت باد 45 متر بر ثانیه به مدت 15 دقیقه بطور یکنواخت در تمام ارتفاعات انجام گردید. با به تله انداختن ریزگردها و بررسی خصوصیات کانی‌شناسی آنها به روش آنالیز XRD و با استفاده از نرم افزار High Score، کوارتز، کلسیت، هالیت و ژیپس بعنوان کانی‌های غالب شناسایی شدند. از میان این کانی‌ها، کوارتز بالاترین درصد را داشته و با توجه به فاصله کم برای انتقال در تونل باد دور از انتظار نمی باشد. نتایج تجزیه واریانس نیز نشان داد که اثر لایه بر کانی کوارتز (p≤0.99) و اثر بخش بر کانی کلسیت (p≤0.95) معنی‌دار است. حضور کلسیت بعنوان کانی غالب در نمونه‌ها بویژه بخش 2 می‌تواند اعلام خطری برای آلودگی جوی از طریق حمل آلاینده‌ها و انتقال آنها باشد.در این تحقیق با بررسی عمل انتخابی فرسایش بادی بر خاکهای منطقه و مطالعه کانی‌شناسی خاکهای منشاء ریزگردها، می‌توان نوع کانی‌های موجود در ارتفاعات مختلف جوی را پیش-بینی نمود زیرا، نوع کانی‌‌ غالب در ارتفاعات مختلف جوی با خاکهای منشاء متفاوت نیستند.