اثربخشی آموزش استدلال اخلاقی بر قلدری و رفتارهای خشونت آمیز دانش آموزان

چکیده مقاله

ین پژوهش باهدف تعیین اثربخشی آموزش استدلال اخلاقی بر رفتارهای خشونت آمیز و قلدری دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه انجام پذیرفت. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش از نوع ترکیبی (طرح اکتشافی متوالی) بود که در بخش کیفی بسته آموزشی تدوین و طراحی گردید و در بخش کمی از طرح نیمهآزمایشی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. برای غربالگری دانش آموزان قلدر، از بین کلیه دانشآموزان دوره اول متوسطه شهرستان تبریز در سال تحصیلی ۳۰۰،۱۴۰۰ نفر به عنوان نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری خوشه ای چندمرحلهای انتخاب شدند. سپس در مرحله کمی ۳۰ نفر به روش نمونه گیری هدفمند از دانشآموزانی که بالاتر از نقطه برش در آزمونهای ایلی نویز و تاکتیکهای تضاد کسب کرده بودند، به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش به مدت ۷ جلسه ۴۵ دقیقه ای در طول هفت هفته در گروه آزمایش تحت مداخله آموزشی استدلال اخلاقی قرار گرفتند و گروه کنترل آموزش های روزانه مدرسه را دریافت کردند. هر دو گروه پرسشنامههای قلدری ایلی نویز (۲۰۰۱) و مقیاس تاکتیکهای تضاد (۱۹۸۲) را به عنوان پیشآزمون و پسآزمون تکمیل کردند. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که آموزش استدلال اخلاقی در کاهش قلدری، زد و خورد و قربانی معنیدار بود (۰۵/۰>P). همچنین نتایج نشان داد که آموزش استدلال اخلاقی برای هر سه خرده مقیاس شامل خشونت لفظی، خشونت فیزیکی ملایم و خشونت فیزیکی شدید بطور معنیدار اثربخش بود (۰۵/۰>P).