برنامه درسی

ندارد

آزمون پایان ترم

کوییز گلاسی

فعالیتهای تحقیقاتی

حضوری

جلسه 1- آشنایی با مهندسی مواد و متالورژی و جایگاه آن در زندگی بشر

جلسه2- حوزه های تمدنی بشر در اعصار مختلف و نقش و جایگاه ایران در این بین

جلسه 3- آشنایی با مهندسی مواد تقسیم بندی انواع مواد و وظایف مهندس مواد در تولید مواد صنعتی

جلسه 4- عصر حجر- آشنایی با روشهای ساخت و تولید مواد سرامیکی در طی اعصار

جلسه 5- عصر مس و مفرغ و روشهای ساخت مواد فلزی

جلسه 6- خواص مس و آلیاژهای آن

جلسه 7- عصر آهن و فولاد

جلسه 8- انواع روشهای ساخت و کوره های تولید آهن و فولاد

جلسه 9- تقسیم بندی آلیاژهای پایه آهنی و کلید فولاد

جلسه10- فلزات و آلیاژهای غیر آهنی

جلسه 11- خواص مواد (فیزیکی. مکانیکی. الکتریکی. نوری. حرارتی. شیمیایی. بایو)

جلسه 12- روشهای ساخت و تولید پیشرفته در قرن 20 ام (پلیمرها کامپوزیتها)

جلسه 13- تاثیر جنگ و بیماریها در توسعه فن آوریهای مهندسی مواد و متالورژی

جلسه 14- عصر مواد مولکولی (بایو- نانو- کوانتومی و هوشمند)

جلسه 15- مواد و محیط زیست

جلسه 16- ترسیم نقشه راه مهندسی مواد ومعیارهای انتخاب و طراحی مواد

جلسه 17-ارزیابی پایانی فصل

تاریخچه و مبانی مهندسی مواد و متالورژی، نیره عسگری و سعید فراهانی نشر جهاد دانشگاهی قزوین 1398

- مقدمه

     - روشهای ساخت قطعات متالورژیکی

     - خواص مواد مهندسی

-  مهندسی و علم مواد (متالورژی)

- نقش مواد در توسعه تمدنهای بشری

- عصر حجر

- تاریخچه شناخت فلزات

- عصر مس و برنز

- عصر آهن و فولاد

- توسعه علم مواد در دو قرن اخیر

- مواد پیشرفته

نظر به جایگاه و اهمیت مواد در تمدنسازی طی تاریخ رشد و توسعه بشر طی چندین هزار سال و لزوم حرکت در این مسیر وزارت علوم برآن شد که درسی با عنوان مبانی و تاریخچه مهندسی مواد تدوین کند. رسالت این عنوان درسی آشنا ساختن دانشجویان  کارشناسی مواد با رشته خود و ترسیم نقشهراه برای ادامه مسیر این مهندسین نوپا بوده است.

علم مواد از زمان آغاز بشریت موجب توسعه و گسترش تمدن‌ها شده‌است. استفاده از مواد بهتر برای ساخت ابزارها و سلاح‌ها اجازه گسترش و تسخیر سرزمین‌ها را به بشر داده‌است و همچنین پیشرفت در فرآوری موادی مانند فولاد و آلومینیوم همچنان بر جوامع فعلی تأثیر می‌گذارد. مورخان مواد را بخش مهمی از تمدن‌ها می‌دانند، به طوری که تمام دوره‌های زمانی با مواد غالب مورد استفاده (عصر حجر، عصر برنز، عصر آهن) شناخته می‌شوند. در طول تاریخ کنترل مواد در بهترین حالت از طریق کیمیاگری یا روش‌های تجربی بوده‌است. مطالعه و توسعه شیمی و فیزیک به مطالعه مواد کمک کرد و در نهایت مطالعه بین رشته‌ای علم مواد از ترکیب این مطالعات پدید آمد. تاریخ علم مواد مطالعه چگونگی استفاده و توسعه مواد مختلف در طول تاریخ و تأثیر آن مواد بر فرهنگ مردمان زمین است. اصطلاح " عصر سیلیکون " گاهی اوقات برای اشاره به دوره مدرن تاریخ در اواخر قرن ۲۰ تا اوایل قرن ۲۱ استفاده می‌شود. اعصار تمدنی بشر را بر اساس پیشرفتهای فن آوری ساخت و بکار گیری مواد شامل عناوین ذیل می باشد که در طول متن بیشتر بدان پرداخته خواهد شد.

ندارد

فعالیتهای کلاسی

ارایه سمینار شفاهی و متن سمینار تدوین شده در طول ترم

آزمون پایانی

کارگاهی

حضوری

جلسه اول :

• مقدمه
• تعریف مساله
• آشنایی با علاقه مندی دانشجویان به موضوعات علمی در حوزه مهندسی مواد
• تکلیف cv نویسی

جلسه دوم:

• اصول نگارش CV به فارسی و انگلیسی
• مثال مشخصات آکادمیک و کاری
• تعیین عناوین تحقیقاتی و برنامه زمان بندی

جلسه سوم:

• تقسیم بندی وظایف افراد در برگزاری سمینار
• گروه بندی افراد به صورت داوطلب و تیم مصاحبه کننده
• حمع بندی اصول مذاکره

جلسه چهارم:

• نمایش فیلم
• سخنرانی های تد
• اصول نگارش پایان نامه و گزارش علمی

جلسه پنجم:

• مرور فعالیتها
• گروه بندی ترحمه کتاب
• نقش علاقه مندی در نگالرش علمی با موضوع واحد
• تکلیف طرح پژوهشی

جلسه ششم:

• طرح پژوهشی
• مشاهده تدریس کورسرا
• اصول کتاب نویسی
• ارایه موضوع  و تدوین مطالب با موضوع محیط زیست

جلسه هفتم:

• حمع بندی هفتگی
• معرفی سامانه های داخلی و بین المللی کنفرانسها و مجلات
• راهنمای نگارش مقاله
• ضریب تاثیر و اچ ایندکس
• درجه اعتبار مجلات و محققین
• اجتماعی علمی و اهمیت شبکه سازی

جلسه هشتم:

• جمله نویسی
• پاراگراف نویسی
• طوفان فکری و جمع بندی در نگارش متن خوب
• درک مفهوم از یک موضوع شنیداری

جلسه نهم:

• فیلم ارایه خوب به انگلیسی
• داوطلبان ارایه موضوع و ارزیابی کارگاهی بقیه دانشجویان از کیفیت ارایه خوب
• پارامترهای ارایه اثرگذار
• درک مفهوم گیرنده ها و عوامل موثر در آن

جلسه دهم:

• تدریس روشهای انتقال مطالب علمی و فنی به صورت تک جلسه ای
• ارایه عوامل موثر در انتقال پیام فرستنده گیرنده و محیط به صورت انواع کتبی و شفاهی
• نرم افزار های وورد آفییس اند نوت اوریجین اکسل و ....

جلسه یازدهم:

• جستجوی کتاب خانه ای
• کلمات کلیدی جستجو
• موتورهای جستجو
• اهمیت سی او در جستجو
• فیش برداری و هایلایت کردن

جلسه دوازدهم:

مباحثه

اصول مباحثته

فصل نتایج و بحث

گروه بندی برای میزگرد علمی و نظر سنجی از تماششاگرها

جهت دی به افکار

نظم در تدوین مطالب و ارایه نظریات با ذکر نظرات موافق و مخالف

جلسه سیزدهم:

• مراجعه به کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز و آشنایی با آن
• موتورهای جستجوی مقالات و پایان نامه های فارسی و بین المللی
• کارگاه عملی
• ثبت نام در سامانه های دارای عضویت دانشگاه تبریز

جلسه چهاردهم:

• جمع بندی
• کارااکه فردی
• کتاب نویسی
• قالبهای استاندارد کتاب نویسی و طراحی جلد
• آشنایی با انجمن علمی دانشگاهی و انجمن های تخصصی و صنعتی
• سمینارهای داخلی و خارجی معتبر

جلسه پانزدهم :

حمع بندی کارهای زمان بندی مالی و هماهنگی سمینار

هماهنگی با گروه و دانشکده دانشگاه و حراست

دعوت نامه از صنایع و اساتید و داوران و معاونتها

برنامه پذیرایی و نهار و گواهی مقالات

مشاهده ارایه های سالهای قبل و الگوهای مقالات و

پوسترها و ارایه های شفاهی سالهای قبل

جلسه شانزدهم:

جمع اوری مقالات نگارشته شده در قالب وورد و پی دی اف

مطالعه مراجع و اصول مورد استفاده

ارایه های شفاهی

شیوه ارایه مطالب (علمی فنی) سید محمد تقی روحانی روانکوهی، نشر جلوه 1380

معرفی سرفصل های  کارگاه

1. مقدمه و نگارش فرم مشخصات علمی
2. فن مذاکره و مصاحبه
3. نگارش کتاب و پایان نامه و طرح پژوهشی
4. ساختار حملات و پاراگرافها و فصول نگارشی
5. اصول ارایه خوب و اثر گذار
6. اجزا انتقال مطالب علمی و فنی
7. کتابخانه و منابع جستجوی علمی
8. ارایه کتبی و شفاهی دانشجویان

اهداف:

آماده سازی دانشجویان تحصیلات تکمیلی با مراحل انجام تحقیق علمی و ارایه گزارش مکتوب و شفاهی دستاوردهای تحقیق به صورت عملی هدف عمده کلاس و به عبارت دقیق تر کارگاه سمینار می باشد. کار تیمی، جستجوی منابع و روشهای انتقال مطلب از تیترهای اصلی کار می باشد. اهداف درس:

1. انحام تحقیق علمی در موضوعی مشابه پیشنهاد پروژه کارشناسی ارشد با هدف آشنایی با روش تحقیق و نیز حمع آوری مطالب در بازه زمانی محدود شده
2. آشنایی با اصول صحیح نگارش فرم مشخصات فردی، نوشتن پیشنهاد پروژه و متن پایان نامه
3. اصول نگارش مقاله در فرمت صحیح تهیه پوستر و ارایه شفاهی مطابق استانداردهای لازمه
4. آشنایی با روشهای انتقال مطالب مکتوب و شفاهی و بهینه سازی عوامل موثر
5. اصول مباحثه و مصاحبه علمی

مقدمه :

مهندسان مواد چه در بخش تحقیق و توسعه و چه در بخش صنعت نیازمند انتقال مطالب خود به صورت مکتوب و شفاهی هستند آشنایی با روشهای انتقال مطالب به صورت صحیح و مهندسی در قالب الگوهای تدوین شده از مهارتهایی می باشد که لازمه کار ایشان می باشد. بدین منظور در قالب این درس مهارتهایی به دانشجویان به صورت کارگاهی عرضه می شود که به این ترتیب افراد مستعد ذاتی و افرادی که ضعف ارتباط کلامی و نوشتاری دارند مهارتهای لازمه را برای افزایش کیفیت ارایه خود را پیدا می کنند همچنین در طول این درس انجام کار تیمی و گروهی و نیز فعالیتهای خارجی شامل برگزاری سمینار مدیریت پروژه و کارهای محوله و نیز بازدید از کتابخانه و جستجوی سیستماتیک و نرمافزاری برای تسهیل کار نگارش هدف این درس بوده است. مدرس دانش و نیز تجربه خود را که طی بیش از ده سال تدریس در دانشگاه و سی سال فعالیت علمی در قالب ده جدل کتاب 40 عنوان مقاله داخلی و بین المللی و بیش از صد ارایه داخلی و خارجی داشته و این تجربیات را در قالب این درس با دانشجویان علاقه مند به اشتراک گذاشته است. روش تدریس تعاملی و دو طرفه و ارزیابی های روزانه از اهداف این درس بوده و حاصل فعالیتهای دانشجویان طی چند دوره برگزاری این کارگاه به صورت سمینارهای مواد نو در سطح دانشگاه با همکاری معاونت فرهنگی دانشگاه و انجمن علمی برگزار شده است. امید است این دوره نیز با مشارکت دانشکده و اعضای هیات علمی گروه این سمینار به صورت بین المللی در سامانه علمی جهان اسلام ثبت گردد.

فعالیتهای آزمایشگاهی

گزارش کار آزمایشگاه

آزمون پایانی

کارگاهی عملی

فرایند ساخت سرامیک

فعالیتهای آزمایشگاهی

گزارش کار آزمایشگاه

آزمون پایانی

حضوری در  کارگاه

عملی

خواص گچ قالب سازی و روش های اندازه گیری آن ها
نسبت گچ به آب
سیالیت
-تعیین زمان گیرش اولیه، گیرش ثانویه و زمان بریدن
-تعیین نفوذ پذیری گچ
تعیین استحکام گچ

استحکام خمشی خام
روانسازی )دی فلوکولاسیون(
 وزن مخصوص )وزن لیتر( دوغاب 86

آزمایشگاه مواد اولیه سرامیک /مؤلف: حسین قصاعی  تهران: شرکت چاپ و نشر
کتاب هاى درسى اىران، 1392

 نسبت گچ به آب
جهت ساخت قالب و مدل، به دوغاب گچ با سیالیتی مناسب نیاز است. سیالیت کم باعث ایجاد مشکل در ساخت قالب
می گردد و سیالیت زیاد )ناشی از آب بیش از حد دوغاب گچی( باعث کاهش مقاومت قالب می گردد. لذا جهت رسیدن به
سیالیت مناسب دوغاب گچی، به مخلوط مناسبی از آب و گچ نیاز است. انتخاب نسبت مناسب گچ به آب، سیالیت مناسب
دوغاب را فراهم م یکند.
برای به دست آوردن نسبت گچ به آب مناسب، ابتدا نیاز به تعیین ماکزیمم نسبت گچ به آب است.
روش عملی
وسایل لازم:
-1 بشر به حجم 300 میلی لیتر 1 عدد
-2 استوانه مدرج 100 میلی لیتری 1 عدد
-3 همزن دستی یا الکتر یکی
-4 ترازو با دقت 1گرم
-5 کورنومتر 1 عدد
-6 پودر گچ قالبسازی یا ساختمانی به مقدار 1000 گرم
-7 ظرفی شبیه سینی 1 عدد
آزمایش:
ابتدا 250 گرم پودر گچ )ترجیحا گچ قالبسازی در صورت موجود نبودن گچ ساختمانی( را توزین نمایید. 100 میلی لیتر
)گرم( آب را پیمانه کرده و یا وزن نموده آن را داخل بشر بریزید. بشر رادر سینی قرار داده و شروع به پاشیدن پودر گچ
توزین شده به آرامی به داخل بشر محتوی آب نما یید. دقت کنید که گچ توزین شده در حین پاشیدن در خارج سینی
نریزد و هدر نرود. پاشیدن گچ را ادامه دهید تا مخروطی از پودر گچ به ارتفاع تقربی 3 تا 5 میلی متر )شکل 2- 1( در وسط
25
سطح آب ظاهر شود )سعی شود کل زمان پاشیدن 4 دقیقه باشد(. آنچه احتمالا در حین پاشیدن پودر گچ داخل سینی
ریخته شده است را به پودر گچ مصرف نشده افزوده و سپس آن را جهت تع یین گچ باقیمانده توزین کنید. با کم کردن
مقدار گچ باقیمانده از 250 ، مقدار پودر گچ مصرف شده برای تع یین ماکزیمم نسبت گچ به آب حاصل می شود. نتایج را
در جدولی مشابه جدول 2- 1 ثبت نمائید.
جدول 2- 1 ویژه ثبت نتایج آزمون ماکزیمم نسبت گچ به آب
آزمایش مقدار گچ مصرف شده به g مقدار آب به میلی لیتر ماکزیمم نسبت گچ به آب
100 1
100 2
100 3
شکل 2- 1- وضعیت پایانی پودر گچ در آزمون ماکزیمم نسبت گچ به آب
مخلوط گچ و آب داخل بشر را به وسیله همزن خوب مخلوط کنید. سپس سعی کنید آن را روی سطح صاف ) شیشه ای(
تخلیه نمائید.معمولاً دوغاب گچ حاصله به دلیل سیالیت کم رفتاری شبیه عسل از خود نشان می دهد و به سختی جریان
پیدا م یکند.اگر رفتاری خلاف رفتار شرح داده شده داشت ،در پاشیدن پودر گچ دقت کافی نشده و از پودر گچ بیشتر یا
کمتر از حدمجازدر ساخت دوغاب استفاده شده است. آزمایش را 2 مرتبه دیگر تکرار نمائید و نتایج را در جدول ثبت کنید.
برای تع یین ماکزیمم نسبت گچ به آب ) 100 میل یلیتر( از رابطه 2- 1 استفاده می شود.
26
ماکزیمم نسبت گچ به آب = =
Wmax = A
B =
A
100
یا ) 2- 1(
A = وزن گچ مصرف شده )تفاضل گچ باقیماند از 250 گرم گچ اولیه(
B= آب مصرف شده )در اینجا 100 میلی لیتر است(
پس از تع یین ماکزیمم نسبت گچ به آب پودر گچ که معمولا برای گچ قالب سازی حدود 6/ 1- 5/ 1 است می توان به نسبت
گچ به آب کاربردی دست یافت . نسبت گچ به آب کاربردی گچ قالب سازی معمولا در محدوده 4/ 1- 2/ 1 قرار دارد. برای
ساخت قالب گچی با استحکام بالا برای مثال برای قالب های دستگاه جیگر و غیره از نسبت گچ به آب بزرگتر)حدود 4/ 1و
بالاتر( استفاده می شود. برعکس برای اهداف ریخته گری دوغابی که تخلخل قالب نقش مهمی دارد نسبت گچ به اب
متوسط) 4/ 1- 2/ 1( مطرح است.پس به صورت تجربی می توان نتیجه گیری کرد که نسبت گچ به آب کاربردی تقریبا 2/ 0-
0/1 کمتر از ماکزیمم نسبت گچ به آب انتخاب می شود. با رعایت این قانون تجربی دوغاب گچی از سیالیت مناسبی برای
ریختن داخل مادر قالب و به طور کلی ساخت قالب گچی برخوردار است.
2-2 - سیالیت
به میزان روانی دوغاب گچی سیالیت گفته می شود. اهمیت سیالیت در ساخت دوغاب گچی در مقدار زیاد مثلا در هنگام
ساخت قالب ها به کمک مادر قالب است.برای سنجش سیالیت از حلقه و کیات که مخروط ناقص است و شکل و ابعاد آن
در تصویر 2- 2 ب. مشاهده می شود ، استفاده می شود.
شکل 2- 2-الف- حلقه و کیات
آب 100
تفاضل گچ باقیماند از 250 گرم
گچ مصرف شده گچ اولیه
27
شکل 2- 2-ب- ابعاد استانداردحلقه و کیات
روش عملی
وسایل لازم:
-1 بشر به حجم 500 میلی لیتر 1 عدد
-2 استوانه مدرج 100 میلی لیتری 1 عدد
-3 همزن دستی یا الکتر یکی
-4 ترازو با دقت 1گرم
-5 حلقه و کیات 1 عدد
-6 پودر گچ قالبسازی یا ساختمانی به مقدار 600 گرم
-7 شیشه تخت پنجره به ابعاد تقریبی 30cm × 30cm
-8 روغن جدایش و قلم مو
-9 خط کش مدرج پلاست یکی یا فلزی 1 عدد
-10 کورنومتر 1 عدد
-11 نتیجه )عدد( ماکزیمم نسبت گچ به آب از آزمون قبل
28
آزمایش:
با مشخص شدن ماکزیمم نسبت گچ به آب پودر گچ موجود در کارگاه امکان اندازه گیری سیالیت دوغاب های ساخته شده
با آن وجود دارد.
ابتدا سطح شیشه را به وسیله ی ابر آغشته به روغن چرب نمایید .سطح داخلی حلقه ویکات خشک را به وسیله ی روغن چرب
نماییدو آن را در وسط شیشه به گونه ای که قاعده برزکتر آن روی سطح شیشه باشد،قرار دهید.با توجه به ماکزیمم نسبت
گچ به آب اندازه گیری شده سه نسبت گچ به آب مناسب را انتخاب نمائید )نسبت های گچ به آب 2/ 0، 3/ 0 و 4/ 0 کمتر
از ماکزیمم نسبت گچ به آب انتخاب گردد( . با توجه به نسبت های گچ به آب انتخابی مقدار آب مورد نیاز برای ساخت
دوغاب های گچی حاوی 240 گرم پودر گچ را محاسبه نمائید )برای مثال 240 گرم پودر گچ در نسبت گچ به آب 2/ 1 نیاز
به 200 میلی لیترآب دارد(. برای اولین آزمایش 240 گرم پودر گچ را با دقت 1 گرم توزین کنید. مقدار آب مورد نیاز با
توجه به نسبت گچ به آب انتخابی را به کمک استوانه مدرج پیمانه کرده و دربشر بریزید. گچ توزین شده را بلا فاصله بعد از
روشن کردن کورنومتر به آرامی در مدت زمان 60 ثانیه به داخل بشر بپاشید. پس از سپری شدن پاشیدن 30 ثانیه به مخلوط
گچ و آب فرصت متعادل شدن دهید و سپس به وسیله همزن الکتریکی با دور 750rpm ) 750 دور در دقیقه( دوغاب را
به مدت 60 ثانیه و یا به وسیله ی همزن دستی )مانند تیغه ی فلزی یا شیشه ای( به مدت 120 ثانیه هم بزنید. با زدن چند
ضربه ی آرام به دیواره بشرحباب های هوای دوغاب گچ را خارج نمایید. دوغاب گچ را به آرامی داخل حلقه ویکات بریزید تا
حلقه کاملاً پر شود و سطح دوغاب با سطح بالایی آن هم سطح شود. پس از پر شدن حلقه و کیات بی درنگ آن را به کمک
دست و به سمت بالا بردارید تا دوغاب گچ روی سطح شیشه ای دایره ای شکل جریان یابد.حال با استفاده ازخط کش قطر
دایره تشکیل شده را از جهات مختلف )حداقل 3 جهت( انداز هگیری نمایید. میانگین قطر دایره ی به دست آمده را محاسبه
کنید و به عنوان سیالیت به سانتی متر یادداشت نمائید.اندازه گیری سیالیت را برای دو نسبت گچ به آب باقیمانده انجام
دهید و نتایج را در جدولی مشابه جدول 2- 2 ثبت نمائید.در سیستم مختصات مشابه شکل 2- 3 سیالیت )محور عمودی( را
برحسب نسبت گچ به آب)محور افقی( رسم نمائید.
تذکر مهم: بلافاصله ظروف آغشته به دوغاب گچ را با آب بشویید.
در شکل های 2- 4 الی 2- 6 تصاویری از مراحل مختلف آزمایش سیالیت مشاهده می شود.
جدول 2- 2 نتایج آزمون سیالیت دوغاب گچ
آزمایش نسبت های گچ به
آب انتخابی
مقدار پودر گچ به
گرم
مقدار آب به میلی
لیتر
سیالیت به سانتی متر
1 2 3 میانگین
240 1
240 2
240 3
29
شکل 2- 3- نمودار سیالیت بر حسب نسبت گچ به آب
شکل 2- 4- ریختن دوغاب گچ در حلقه ویکات شکل 2- 5- الف- حلقه ویکات پر شده توسط دوغاب گچ
شکل 2- 5- ب- بلند نمودن حلقه ویکات وچریان یافتن دوغاب گچ شکل 2- 6- اندازه گیری قطر)سیالیت( دوغاب گچ جریان یافته
شکل های 2- 4 الی 2- 6 تصاویر از مراحل انجام آزمون سیالیت
30
-3-2 تع یین زمان گیرش اولیه و ثانویه دوغاب گچ
روش عملی
وسایل لازم:
-1 بشر با حجم 200 ، 500 و....میلی لیتر
-2 استوانه مدرج 100 میلی لیتری 1 عدد
-3 همزن دستی یا الکتر یکی
-4 ترازو با دقت 1 گرم
-5 تیغه ی فلزی دارای یک لبه تیز به ضخامت تقریبی 7/ 0 میلی متر
-6 پودر گچ قالبسازی یا ساختمانی به مقدار 500 گرم
-7 شیشه تخت پنجره به ابعاد تقریبی 30cm × 30 cm ، 1 عدد
-8 روغن جدایش و قلم مو
-9 کورنومتر 1 عدد
-10 نتایج آزمون سیالیت
آزمایش:
از بین آزمایش های سیالیت انجام شده نتیجه بیشترین سیالیت را انتخاب نمائید. نسبت گچ به آبی که برای آن سیالیت
بکار گرفتید را پایه برای انجام این آزمون قرار دهید. با توجه به نسبت گچ به آب مقدار آب لازم را برای 100 گرم پودر گچ
محاسبه نمائید.قبل از شروع آزمایش برای ثبت نتایج جدولی مشابه جدول 2- 3 آماده نمائید.
جدول 2- 3- نتایج گیرش گچ
آزمایش نسبت گچ به آب گیرش اولیه) )t1
به دقیقه
)tگیرش ثانویه ) 2
به دقیقه
)tزمان پریدن) 3
به دقیقه
)tزمان بستن) 4
به دقیقه
t1+ t2+t3 =t4
1
2
3
31
ابتدا شیشه تخت را با مقدار کم روغن جدایش چرب کنید به نحوی که هیچگونه اثری از روغن روی سطح آن مشاهده
نشود. به کمک ترازو 100 گرم پودر گچ را با دقت 1 گرم توزین کنید و مقدار آب محاسبه شده بر اساس نسبت گچ به آب
انتخابی را با استوانه مدرج پیمانه نمائید. آب را در بشر 200 میلی لیتری تخلیه کرده کورنومتر)زمان سنج( را فعال نمائید
و به آرامی اقدام به پاشیدن پودر گچ به داخل اب با رعایت زمان های زیر نمائید)توجه داشته باشید که زمان سنج تا پایان
انجام آزمایش روشن می ماند(:
-1 پاشیدن کل پودر گچ به داخل آب در 30 ثانیه
-2 توقف 30 ثانیه ای بعد از پاشیدن گچ در آب
-3 همزدن مخلوط آب و گچ به مدت 1 دقیقه با همزن برقی و 2 دقیقه در صورت به کارگیری همزن دستی
-4 پس از اتمام همزدن یک دقیقه دوغاب گچ را به حال خود قرار رها کنید.
حال دوغاب گچ را برروی سطح شیشه روغن زده تخلیه نمائید. بلافاصله بشرو کلیه ی وسایلی که به گچ آغشته شده اند
باید شسته شوند. اگر دوغاب گچ اضافه است آن را در جای پیش بینی شده برای تخلیه خالی نمائید و سپس شستشو با
آب را انجام دهید تا از ورود گچ به فاضلاب و تاسیسات مربوط به آن جلوگیری گردد.
پس از گذشت 3 تا 5 دقیقه به وسیله تیغه ی فلزی اقدام به کشیدن خط در سطح دوغاب کنید.شیار ایجاد شده به دلیل
حالت دوغابی گچ محو می شود.ایجاد شیار را با تیغه ادامه دهید تا زمانی که دوغاب گچ به سمت خمیری متمایل شده و
شیار محو نمی شود. زمان ثبت شده توسط کورنومتر از ابتدای پاشیدن پودر گچ به داخل آب تا رسیدن به محو نشدن شیار
که زمان گیرش اولیه) t1 ( است را یادداشت نمائید.
برای تعیین زمان گیرش ثانویه از اعمال فشار توسط انگشت شست برروی سطح گچ خمیری شده در حال سخت شدن
کمک بگیرید. این کار را ادامه دهید تا زمانی که در اطراف محل در اثراعمال فشار توسط انگشت آب جمع نشود. این لحظه
گویای رسیدن به زمان گیرش ثانویه) t2 ( است که باید یاداشت شود. این زمان از پایان گیرش اولیه شروع شده است. در
عمل آگاهی داشتن از این زمان جهت پرداخت سطح دوغاب گچ تخلیه شده در مادر قالب مفید است .
در ادامه به وسیله لبه تیز تیغه فلزی به دفعات به لبه توده گچ سفت شده فشار آورید. زمانی که کنده شدن گچ توسط
تیغه همراه با پریدن است گچ به پا یان زمان گیرش رسیده است که این زمان باید ثبت گردد.زمان پریدن) t3 ( از پایان زمان
گیرش ثانویه شروع می شود. انتهای زمان گیرش ثانویه تا زمان پریدن با عنوان “زمان پریدن” را یاد داشت نمائید.
پس از زمان پریدن گرم شدن گچ اتفاق می افتد که بیانگر گیرش کامل گچ است. از ابتدای پاشیدن گچ به داخل آب
تاگیرش کامل گچ که با نام زمان بستن ) t4 ( تعریف می شود در هنگام تولید قالب توسط مادر قالب برایتشخیص زمان باز
کردن آن استفاده می شود.
با دو نسبت گچ به آب دیگرکه با آن ها آزمون سیالت را انجام دادید مجددا آزمون تع یین گیرش اولیه ، گیرش ثانویه ،زمان
32
پریدن و زمان بستن را انجام دهید و نتایج حاصله را در جدول ثبت اطلاعات یادداشت نمائید. شایان ذکر است که با تغ ییر
نسبت گچ به آب زمان های گیرش گچ تغ ییر می کند آنچه زمینه ساز بحث نتایج را فراهم می سازد. در شکل های 2- 7 الی
11-2 مراحلی از انجام آزمون گیرش گچ مشاهده می شود.
شکل 2- 7- همزدن دوغاب گچ شکل 2- 8- ایجاد شیار توسط تیغه
شکل 2- 9- محو نشدن شیار شکل 2- 10 - فشار با انگشت
شکل 2- 11 - پریدن گچ
شکل های 2- 7 الی 2- 11 مراحل مختلف اندازه گیری زمان گیرش دوغاب گچ
توجه داشته باشید که اندازه گیری زمان های یاد شده دقیق نیستند و می توانند 1 الی 2 دقیقه خطا داشته باشند که این
33
خطا با توجه به تجربی بودن آزمایش ها قابل قبول است.
-4-2 نفوذ پذیری گچ
هنگام ریخت هگری دوغابی، یکی از عوامل مؤثر در بستن جداره در قالب، نفوذپذیری قالب گچی است. سرعت نفوذ آب موجود
در دوغاب در تخلخل )لوله های موئین( قالب که باعث تشکیل جداره می گردد به نفوذ پذیری قالب گچی مربوط می شود
که در این آزمون به آن پرداخته می شود . از عوامل مؤثر بر نفوذپذیری می توان به نوع گچ، دانه بندی پودر گچ، نسبت گچ
به آب و نحوه ساخت دوغاب گچی اشاره کرد.
روش عملی
وسایل لازم:
-1 بشر پلاست یکی 1000 میلی لیتری اعدد
-2 استوانه مدرج 100 میلی لیتری اعدد
-3 همزن دستی یا الکتر یکی
-4 ترازو با دقت 1/ 0 گرم
-5 پودر گچ قالب سازی به مقدار 1500 گرم
-6 شیشه تخت پنجره به ابعاد تقریبی 30cm×40 cm
-7 روغن جدایش و قلم مو
-8 کورنومتر
-9 قالب ساخت نمونه به ابعاد داخلی 40mm ×40mm ×300 mm ، 1 عدد
-10 ورقه ی فلزی به ابعاد 40mm× 40mm )قابل تهیه از حلبی( 1 عدد
-11 ظرف گود به عمق حدود 3 سانتی متر) مانند بشقاب گود( 1 عدد
-12 پایه فلزی 1 عدد
-13 مداد نرم 1 عدد
-14 سمباده نرم 1 عدد
-15 کاردک 1 عدد
-16 خشک کن 1 عدد
-17 کولیس 1 عدد
34
آزمایش:
سطح شیشه را چرب نموده و آن را روی سطح میز قرار دهید.قالب که نمونه آن در شکل 2- 12 نشان داده شده است را
تمیز کرده و سطوح داخلی آن را چرب نموده و آن را روی سطح شیشه قرا ردهید. در صورت موجود نبودن قالب با توجه
به ابعاد قطعه)ابعاد داخلی قالب( که در قسمت وسایل آمده است امکان ساخت نمونه با قالب تش یکل شده از تخته های
چوبی با رعایت ابعاد نیز وجود دارد.
شکل 2- 12 - روغنکاری قالب ویژه آزمون نفوذ پذیری گچ شکل 2- 13 - بستن قالب با نوار لاست یکی
شکل های 2- 12 الی 2- 13 آماده سازی قالب نفوذپذیری گچ
300 میلی لیتر آب شهر را با استوانه مدرج اندازه گیری و در بشر پلاست یکی تخلیه نمائید. 400 گرم گچ قالب سازی را با
دقت 1 گرم توزین کنید.زمان سنج را فعال نمائید و فورا اقدام به پاشیدن پودر گچ به داخل آب نمائید. زمان پاشیدن را
60 ثانیه در نظر بگیرید. به مخلوط 30 ثانیه فرصت داده شود و سپس با همزن الکتر یکی با دور 750rpm ) 750 دور در
دقیقه( به مدت 60 ثانیه و یا با همزن دستی به مدت 120 ثانیه آن را هم بزنید. با زدن ضربه آرام دست به دیواره بشر اقدام
400 1/33 می باشد. قالب را 300
به خروج احتمالی هوای حبس شده در دوغاب کنید. نسبت گچ به آب دوغاب ساخته شده =
توسط دوغاب گچ پر کنید.پس از گیرش گچ به کمک کاردک سطح آن را پرداخت نمائید. پس از گرم شدن گچ قالب را باز
نموده و قطعه گچی را از قالب خارج نمائید. ابتدا پلیسه های احتمالی ناشی از درز قالب را با احتیاط و با کاردک از قطعه
جدا کنید سپس با پارچه ی خشک و تمیز سطح نمونه را از روغن احتمالی پاک کنید.
نمونه پس از توقف 5 دقیقه ای در محیط کارگاه به خشک کن جهت خشک شدن در دمای 45 درجه سلسیوس با هدف
خارج شدن آب فیز یکی موجود در لوله های موئین )تخلخل( آن انتقال داده می شود )توجه داشته باشید که اگر دمای
خشک کردن بیش ازدمای ذکر شده باشدموجب خروج آب شیمیائی قطعه شده که منجر به کاهش استحکام قطعه می
شود(. تقریبا 48 ساعت زمان نیاز است تا قطعه کاملاً خشک شود. )پس از گذشت 40 ساعت، هر دو ساعت یکبار نمونه را از
خشک کن خارج کنید و ان را پس از خنک شدن به دمای محیط با دقت 1/ 0 گرم وزن کنید. در صورت ثابت ماندن وزن
در محدوده 5/ 0 ± گرم مرحله خشک کردن پایان یافته تلقی می شود و نمونه آماده استفاده برای آزمون است.
35
مراحل انجام کار به صورت خلاصه در شکل های 2- 14 الی 2- 17 نشان داده شده است.
شکل 2- 14 - تخلیه دوغاب گچ داخل قالب شکل 2- 15 - باز کردن قالب و خارج نمودن قطعه گچی
شکل 2- 16 - قراردادن نمونه در خشک کن، دمای 45 درجه
سلسیوس
شکل 2- 17 - تنظیم خشک کن روی دمای 45 درجه سلسیوس
شکل های 2- 14 الی 2- 17 مراحلی ازساخت نمونه ویژه تست نفوذپذیری گچ
پیشنهاد می شود جدولی مشابه جدول 2- 4 تهیه ونتایج مربوط به این آزمون را در آن ثبت نمائید.
جدول 2- 4 نتایج نفوذپذیری گچ
نسبت گچ به آب
نفوذ) x1 ( بعد از
60 ثانیه ) t1 ) به
میلی متر
نفوذ ) x2 ( بعد از
240 ثانیه ) t2 ( به
میلی متر
نفوذ ) x3 ( بعد از
540 ثانیه ) t3 ( به
میلی متر
نفوذ) x4 ( بعد از
960 ثانیه ) t4 ( به
میلی متر
36
برای ادامه کار ابتدا قاعده های نمونه ی)منشور مربع القاعده( خشک شده ر ابه وسیل هی سمباده نرم پرداخت نمایید تا آثار
روغن کاملاً از بین برود.
گوشه های ورق فلزی به ابعاد 40mm×40mm را به ارتفاع تقریبی 1 سانتیمتر برای ساخت پایه خم کنید. در خم
کردن گوشه ها ی پایه دقت نماییدتا آن ها کاملاً هم اندازه باشند و نمونه گچی تراز روی پایه بایستد.پایه را داخل ظرف
گود)بشقاب گود( قرار دهید و منشور گچی را روی پایه استوار نمائید)شکل های 2- 18 الی 2- 19 (.
شکل 2- 18 - قرار دادن پایه در ظرف گود شکل 2- 19 - قرار دادن منشور گچی روی پایه
شکل های 2- 18 الی 2- 19 آماده سازی منشور گچی جهت اندازه گیری نفوذپذیری
منشور را ابتدا از روی پایه بردارید در داخل بشقاب به وسیله استوانه مدرج مقداری آب بریزید. ریختن آب را تا 2 میلی متر
مانده به راس گوشه های پایه ادامه دهید. منشور گچی را مجددا روی پایه استوار نمائید . زمان سنج را آماده نگه دارید و
ریختن آب به داخل ظرف را با احتیاط و با پیست )آبفشان( تا برقرار شدن ارتباط آب و قاعده منشور ادامه دهید. به محض
تماس آب با منشور گچی ریختن آب را قطع و زمان سنج را استارت نمائید)توجه داشته باشید که سنجش زمان توسط
زمان سنج تا پایان آزمون قطع نمی شود و همچنین به هیچ وجه آبی به ظرف افزوده نمی شود( . در شکل های 2- 20 الی
21-2 مراحل گفته شده را به صورت مصور مشاهده می کنید.
شکل 2- 20 - تخلیه آب داخل ظرف گود شکل 2- 21 - قرار گرفتن منشور روی پایه و افزودن آب برای برقراری
ارتباط آن با قاعده منشور
شکل های 2- 20 - 2- 21 آماده سازی آزمونه برای انجام آزمون نفوذپذیری
37
در زمان های t4 =960s ،t3 =540s t2 =240 s ، t1= 60s ، که معادل 2) 1 (= 1 ، 2) 2 (= 4، 2) 3 (= 9و 2) 4 (= 16 دقیقه
است میزان نفوذ آب را به داخل منشور گچی به وسیل هی مداد نرم به آرامی علامت بزنید )شکل 2- 22 (. پس از زدن علامت
چهارم در دقیقه 16 آزمون پایان یافته است و منشور از روی پایه برداشته می شود. به خطوط رسم شده به ترتیب اندیس
های x3،x2،x1 و x4 داده م یشود. به کمک کولیس فواصل بین قاعده منشور x3 ،x2 ، x1 و x4 . را اندازه گیری نمائید و در
جدول ثبت نتایج یادداشت کنید. اگر مقادیر نفوذ را با کیدیگر مقایسه نمائید متوجه خواهید شد که مقدار آب نفوذ کرده
در دقیقه اول برای تقریبا دو برابر شدن نیاز به چهار دقیقه دارد از شکل 2- 23 نتیجه گیری می شود که نفوذ آب به داخل
قالب گچی تابع مجذور زمان )زمان به توان 2( است . در شکل های 2- 22 الی 2- 24 انجام آزمون به صورت تصویری نشان
داده شده است.
شکل 2- 22 شکل 2- 23 شکل 2- 24
شکل های 2- 22 الی 2- 24 نفوذ آب در آزمون نفوذپذیری گچ به داخل منشور گچی و اندازه گیری مقدار نفوذ با کولیس
آزمون را برای دو نسبت دیگر گچ به آب تکرار و نتایج را با کیدیگر مقایسه نمائید.
لازم به یاد آوری است که در عمل معمولا با کاهش نسبت گچ به اب تخلخل قالب افزایش می یابد و در نتیجه نفوذپذیری
آن زیاد می شود. افزایش نفوذ پذیری دلیلی بر تش یکل جداره بیشتردر قالب نیست زیرا آزمون نفوذپذیری با آب خالص
انجام می شود در حالی که تش یکل جداره با دوغاب که مخلوطی از آب و مواد اولیه سازنده بدنه است ، ارتباط دارد . با
انجام تحقیقات ثابت شده است که ساخته شدن جداره در قالب گچی ضمن اینکه به نوع بدنه و دوغاب آن وابسته است
در تخلخل خاصی)تخلخل بهینه( از قالب بیشترین مقدار خود را دارد. کمتر یا بیشتر بودن تخلخل از تخلخل بهینه منجر
به کمتر شدن سرعت تش یکل جداره )ساخته شدن جداره با گذشت زمان( م یگردد. با روش یافتن تخلخل بهینه یا ضریب
نفوذپذیری بهینه در مقاطع بالاتر تحصیلی آشنا خواهید شد.
38
-5-2 استحکام خمشی گچ
قالب های گچی به دلیل حمل و نقل و اعمال نیرو در اثر فشار دوغاب)چینی بهداشتی( و یا ماشی نهای شکل دهی)رولر(
باید از استحکام خوبی) در حد مورد نیاز( برخوردار باشند. آگاهی از استحکام و عوامل موثر بر آن برای تولید قالب اهمیت
دارد. البته نباید فراموش کرد که نباید توانمندی های دیگر قالب گچی از جمله تش یکل جداره که ناشی از حضور تخلخل
)لوله های موئین( در قالب است قربانی استحکام بیش از حد موردنیاز قالب گردد.این مورد به ویژه در ساخت قالب های
مورد استفاده در ریخته گری دوغابی حائز اهمیت است. از عوامل موثر در استحکام قالب گچی م یتوان به نسبت گچ به
آب و دان هبندی پودر گچ اشاره کرد.
روش عملی
وسایل لازم:
-1 سطل پلاست یکی 5 لیتری 1 عدد
-2 استوانه مدرج 500 میلی لیتری 1 عدد
-3 همزن دستی یا الکتر یکی
-4 ترازو با دقت 1 گرم
-5 پودر گچ قالبسازی یا ساختمانی به مقدار 2500 گرم
-6 شیشه تخت پنجره به ابعاد تقریبی 30cm× 40cm
-7 روغن جدایش و قلم مو
-8 کورنومتر )زمان سنج( 1 عدد
-9 قالب ساخت نمونه به ابعاد داخلی 15mm×250mm )عرض مقطع شکست( 20mm× )طول مقطع شکست(
حداقل 8 عدد
-10 کاردک 1 عدد
-11 خشک کن
-12 دستگاه استحکام سنج
-13 کولیس 1 عدد
آزمایش:
قالب های استحکام ) 8 عدد( را کاملاً تمیز کنید و سطوح داخل آن ها را چرب نمایید. تکه های قالب را با کیدیگر جفت و
آن ها را کاملاً محکم کنید.
2000 گرم پودر گچ قالبسازی یا ساختمانی را با دقت 1 گرم توزین نمائید. 1600 گرم آب را با استوانه مدرج پیمانهک رده
39
2000 1/25 می باشد(. در 120 ثانیه )دو دقیقه( پودر گچ را به داخل 1600
و داخل سطل بریزید )نسبت گچ به آب انتخابی =
آب بپاشید. مخلوط آب و گچ را 30 ثانیه به حال خود رها کنید و سپس به مدت 90 ثانیه با همزن الکتر یکی یا 150 ثانیه
با همزن دستی به هم بزنید. پس از اتمام همزدن با زدن ضربات آرام به دیواره سطل هوای محبوس در دوغاب گچی را
مجبور به خارج شدن کنید.
دوغاب گچ را با دقت به ترتیب داخل قالب های ) 8 قالب( استحکام بریزید. بعد از گذشت زمان کافی و گیرش گچ سطح
آزاد نمونه ها در قالب را پرداخت نمائید. پس از گرم شدن گچ، قالب را باز و نمونه های استحکام را خارج کنید. درصورت
نیاز نمونه ها را پرداخت کنید) توجه داشته باشید که فقط سطوح پرداخت می شوند و گوشه ها به هیچ وجه پخ نم یشوند
و باید کاملا زاویه 90 درجه خودرا حفظ نمایند(. نمون هها حدود یک ساعت در محیط کار می مانند و سپس به خشک کن
دمای 45 درجه سلسیوس جهت خشک شدن منتقل می شوند. مدت اقامت نمونه ها در خشک کن حداقل 24 ساعت
است اما معیار تشخیص اتمام زمان خشک شدن ثابت شدن وزن نمونه ها می باشد) 5/ 0± گرم ( .
برای تع یین استحکام نمونه هاو محاسبه میانگین استحکام بهتر است اقدام به تهیه جدولی مشابه جدول 2- 5 نمائید.
در شکل 2- 25 یک دستگاه استحکام سنج نسبتا مدرن مشاهده می شود.
آزمایش نیرو به N طول
نمونه به
mm
عرض
نمونه به
mm
ارتفاع به mm
1 2 3 میانگین
استحکام به
N/mm2
1
2
3
4
5
6
7
8
میانگین استحکام به N/mm2 )برابر است با مجموع استحکام نمونه ها تقسیم بر تعداد نمونه ها(
40
شکل 2- 25 استحکام سنج
نمونه ها را در دستگاه استحکام سنج به گونه ای قرار دهید که طول ) اندازه 20 میلیمتری آزمونه ( مقطع شکست روی
شاخک های )ت یکه گاه( دستگاه استحکام سنج قرار گیرد. عرض مقطع شکست )اندازه 15 میلیمتری آزمونه( به عنوان ارتفاع
آزمونه منظور می شود. چون سطح مقطع شکست مستطیل است به کمک رابطه 2- 2 محاسبه مقدار استحکام خمشی
صورت می گیرد.
p l
b h2
= 32
× ×
σ
×
).2-2(
σ = استحکام خمشی به N/mm2
P = نیروی شکست به N
l = فاصله ت کیه گاه به mm
b = طول مقطع شکست نمونه به mm
h = میانگین عرض مقطع شکست نمونه به mm
اندازه گیری ابعاد مقطع شکست را با کولیس انجام دهید و در جدول یادداشت نمائید.
به کمک رابطه 2- 2 اقدام به محاسبه استحکام تک تک آزمونه ها نموده و میانگین استحکام را محاسبه نمائید.
41
خود آزمایی:
-1 آیا با سنگ گچ آشنایی دارید؟ فرمول شیمیایی سنگ گچ چیست؟
-2 چند نوع گچ می شناسید؟
-3 علت استفاده از گچ برای ساخت قالب گچی در صنعت سرامیک چیست؟
-4 آزمون های مهم گچ را نام ببرید.
-5 ابزار و تجهیزات مربوط به آزمون های گچ را نام ببرید.
-6 چرا پس از ساخت دوغاب گچ به آن ضربات آرام زده می شود؟
-7 ماکزیمم نسبت گچ به آب را چگونه به دست م یآورند و هدف از انجام آن چیست؟
-8 حلقه ویکات را با ذکر ابعاد رسم نمائید.
-9 تعریف سیالیت چیست و چگونه اندازه گیری می شود؟
-10 هدف از اندازه گیری زمان گیرش اولی هی گچ چیست؟
-11 به نظر شما زمان های گیرش اولیه و ثانویه گچ قالبسازی در چه محدوده ای قرار دارد؟
-12 نفوذ پذیری گچ را توضیح دهید.
-13 عوامل مؤثر بر نفوذپذیری گچ چیست؟
-14 استحکام خمشی گچ چگونه اندازه گیری می شود؟
-15 واحد سنجش استحکام خمشی گچ کدام است و برای گچ قالبسازی در چه محدوده ای قرار دارد؟
-16 آیا شناخت خواص مختلف گچ مفیدند؟

هدف های
رفتاری  فراگیر پس از پایان این فصل قادر خواهد بود که:
- واکنش های سولفات کلسیم دی هیدراته به سولفات کلسیم نیمه هیدراته را بداند.
- مصارف گچ قالبسازی در صنعت سرامیک را بداند.
- خواص فیز یکی ژیپس را نام ببرد.
- نکات ایمنی هنگام کار کردن با گچ را فرا گیرد.
- روش اندازه گیری نسبت گچ به آب را بداند.
- روش اندازه گیری سیالیت دوغاب گچ را فراگیرد.
- زمان گیرش اولیه ، ثانویه و زمان پریدن را از کیدیگر تشخیص دهد.
- روش اندازه گیری ضریب دیفوزیون گچ را بداند.
- نحوه اندازه گیری مقاومت مکان یکی )استحکام( گچ را فرا گیرد.

خصوصیت مهم گچ، که انگیزه ی استفاده از آن را در صنایع سرامیک و ساختمانی فراهم نموده است، این ویژگی است
که گچ در اثر حرارت دیدن در یک واکنش گرماگیر بخشی یا کل آب تبلور خود را از دست م یدهد و تبدیل به گچ پخته
م یشود. گچ پخته مجدداً در تماس با آب وطی یک واکنش گرما زا آب از دست داده خود را مجددا گرفته به حالت اولیه ی
برم یگردد.
گچ در طبیعت به صورت سنگ گچ که حاوی مقدار زیاد کانی سولفات کلسیم دی هیدرات ( CaSO4.2H2O ) با نام
مینرالی ژیپس است، یافت می شود. در صنعت گچ برای تولید گچ قالبسازی برای صنایع سرامیک، با حرارت دادن سنگ گچ
در کور ههای تاوه ای )کتل- Kettel (آن را به سولفات کلسیم نیمه هیدراته ( CaSO4 .0/5 H2O ) تبدیل م یکنند.
در صنعت سرامیک صنعتی سنتی به طور کلی به سه منظور از گچ استفاده می شود:
-1 ساخت قالب های گچی ویژه ریخت هگری دوغابی
-2 ساخت قالب های گچی ویژه شکل دادن گل پلاستیک )جیگر و جولی(
-3 ساخت مدل گچی و برخی از مادر قالب ها

قبل از بکارگیری پودر گچ قالبسازی برای تهیه قالب جهت شکل دهی در صنعت سرامیک نیاز به بررسی برخی از خواص
آن است. نتیجه ارزیابی خواص نشان خواهد داد که آیا گچ آزمایش شده آمادگی استفاده در صنعت سرامیک را دارد یا
برای این منظور شایستگی لازم را ندارد. برای آگاهی از یکفیت گچ برای قالبسازی چند آزمون مهم از آزمون های مرسوم
معرفی می شوند:
-1 ماکزیمم نسبت گچ به آب 2- سیالیت 3- گیرش اولیه و ثانویه 4- ضریب دیفوزیون) نفوذ پذیری(
-5 مقاومت مکانیکی) استحکام(