برنامه درسی

ندارد

منطق صوری، نوشته دکتر محمد خوانساری - دو جلدی

منطق مظفر ، نوشته علامه شیخ محمد رضا مظفر ترجمه فارسی همراه با متن عربی، ترجمه دکتر علی شیروانی و ... - دو جلد

رهبر خرد، نوشته دکتر شهابی

اساس الاقتباس، نوشته خواجه نصیر الدین طوسی، تصحیح مدرس رضوی

منطق میزان تفکر، نوشته دکتر محمد حکاک

1- آشنائی با منطق قدیم یا منطق صوری ارسطوئی و تاریخچه مباحث پیش از ارسطو (یک جلسه)

2- تعریف منطق و تعریف علم و اقسام آن ، موضوع و هدف منطق (دو جلسه)

3- بحث دلالت و اقسام دلالت و دلالت های لفظی (یک جلسه)

4- تمرین و مرور (یک جلسه)

5- مبحث کلیات خمس یا پنجگانه: نوع، جنس، فصل، عرض عامه و عرض خاصه (دو جلسه)

6- مفاهیم کلّی و جزئی و کلّ و جزء؛ مشترک لفظی و معنوی (یک جلسه)

7- نسبت های چهار گانه میان مفاهیم کلی  (یک جلسه)

8- بحث مقولات دهگانه: جوهر و نه عرض ( دو جلسه)

9- تمرین و مرور (یک جلسه)

10- انواع تعریف ها در منطق: حد تام و حد ناقص، رسم تام و رسم ناقص، خاصه مرکبه و شرح الاسم ( سه جلسه)

11- تمرین و مرور (یک جلسه)

آشنائی اجمالی با برنامه کار درس منطق قدیم 1

ندارد

باب حادی عشر از علامه حلّی و شرح آن از فاضل مقداد (با استفاده از متن عربی و ترجمه فارسی)

ترجمه و متن شرح باب حادی عشر از دکتر علی اصغر حلبی

شرح و ترجمه باب حتئی عشر از دکتر علی شیروانی

1- آشنائی مقدماتی با تعاریف و روش ها و موضوعات کلام اسلامی و تفاوت آن از فلسفه و تصوف (یک جلسه)

2- وجه های نامگداری کلام اسلامی و موضوعات اولیه (یک جلسه)

3- توجه تفصیلی به مسائل اولیه کلامی در تاریخ اسلام بعد از درگشت پیامبر ص (دو جلسه)

(مانند جانشینی پیامبر، مرتکب گناه کبیره، قضا و قدر یا جبر و اختیار، قدیم یا حادث بودن کلام الهی)

4- جریان ها یا مکاتب کلامی در تاریخ کلام (مرجئه، معتزله، اشاعره و شیعه بویژه امامیه) (دو جلسه)

5- بحث اصول و فروع دین و استفاده از اصطلاحات فلسفی در کلام اسلامی (دو جلسه)

(مانند مرور مباحث وجود و عدم، حدوث و قدم، مواد سه گانه، تسلسل و دور و ابطال آنها)

6- بحث اثبات وجود خداوند با دلایل عقلی و نقلی (دو جلسه)

7- بحث صفات الهی: ذاتی و فعلی؛ ثبوتی و سلبی و بحث افعال الهی (سه جلسه)

8- تعریف نبوت و بحث در نبوت عامه (یک جلسه)

9- بحث در نبوت خاصه پیامبر اسلام ص و اعجاز و رسالت (دو جلسه)

آشنائی اجمالیو  بنیادی با مباحث کلام اسلامی

خلاصه منطق صوری، نوشته دکتر محمد خوانساری

منطق صوری، نوشته دکتر محمد خوانساری - دو جلدی

1- آشنائی اولیه با منطق قدیم یا منطق ارسطوئی و تاریخچه ان

2- تعریف منطقف تعرف علم و اقسام آن، موضوع منطق

3- مبحث دلالت و اقسام آن (عقلی، طبعی و لفظی)

4- بحث کلیات پنجگانه نوع و جنس و ...

5- نسبت های چهارگانه میان مفاهیم کلی -  تمرین و مرور

6- مقولات دهگانه جوهر و عرض ها

7- انواع تعریفها: حد و رسم و ...

8- بحث تعریف گزاره یا قضیه و اقسام آن: حملی، شرطی، ایجاب و سلبی و ... - تمرین و مرور

9- تقابل های چهار گانه میان قضایا طبق جدول تقابل (دو جلسه)

10- بحث استدلال یا حجت در منطق و اقسام آن: استقراء، تمثیل و قیاس

11- قیاس های اقترانی و بررسی سه شکل آنها (دو جلسه)

12- قیاس های استثنائی و بررسی دو شکل وضع مقدم و رفع تالی

13- مواد و مقدمات قیاس و صناعت های پنجگانه (دو جلسه)

متون مربوطه از فیلسوفانی مانند افلاطون، ارسطو، هیوم و کانت به زبان انگلیسی

آشنائی اولیه با چگونگی کار، منابع و فیلسوفان مورد نظر

1- قرائت و تبیین متون عمومی در باب فلسفه هنر و زیبایی شناسی با استفاده از دائره المعارف فلسفه ادواردز یا راتلج (دو جلسه)

2- خوانش و تبیین متون انگلیسی مربوطه از محاوره های جمهوری و مهمانی افلاطون  (جمعاً 5 جلسه)

3- خوانش و تبیین متون انگلیسی مربوطه از رساله شعر ارسطو ( جمعاً 4 جلسه)

4- خوانش و تبیین متون انگلیسی مربوطه از هیوم و کانت (بویژه نقد قوه حکم از کانت) (جمعاً 5 جلسه)

آثار خود افلاطون به انگلیسی و فارسی

تک نگاری ها در باره فلسفه افلاطون: مانند افلاطون، نوشته کارل بورمان، ترجمه محمد حسن لطفی،  فلسفه افلاطون نوشته جرالد پرس ترجمه

متفکران یونان، نوشته تئودور گمپرتس، ترجمه محمد حسن لطفی

1- آشنائی مقدماتی با فضای فکری معاصر افلاطون و اثر پذیری وی از اندیشمندان پیشین و معاصر خودش (یک جلسه)

(مانند سقراط، سوفسطائیان، طبیعت شناسان پیشا سقراطی ایونی، هراکلیتوس و ...)

2- نظریات افلاطون در زمینه معرفت شناسی به صورت ایجابی و سلبی بر پایه محاوره های منون، جمهوری و ثئای تتوس (سه جلسه)

3- مباحث افزونتر معرفت شناختی بر پایه محاوره سوفسطائی  (یک جلسه)

4- مباحث وجود شناسی افلاطون بر پایه محاوره های فایدون و جمهوری (سه جلسه)

5- بحث انتقادی افلاطون از نظریه مثُل بر پایه محاوره پارمنیدس (دو جلسه)

6- مباحث نفس شناسی افلاطون بر پایه محاوره های فایدون، فایدروس و جمهوری (دو جلسه)

7- نظریه افلاطون در باب فضیلت و اخلاقیات (یک جلسه)

8- طبیعت شناسی افلاطون بر پایه محاوره تیمائوس و ربط آن با نظریه مثُل (دو جلسه)

9- نظریه افلاطون درباره هنر و هنر مندان در مدینه فاضله (یک جلسه)

پاره نوشته های پیشا سقراطی، دانیل گراهام، ترجمه بهناز دهکردی

متونی از خود افلاطون و ارسطو (انگلیسی و فارسی)

متفکران یونانی، نوشته تئودور گمپرتس، ترجمه محمد حسن لطفی

پایدیا، نوشته ورنر یگر، ترجمه محمد حسن لطفی

متونی از خود افلوطین  (انگلیسی و فارسی)

درس به صورت مشترک با همکار دیگر جناب دکتر فتحی ارائه می شود. لذا طرح درس مربوط به اینجانب

به بخش نخست یا 8 جلسه اول مربوط می باشد:

1- بحث مقدماتی گذر از اسطوره به نگرش فلسفی در یونان باستان و توجه به موضوعات برجسته (یک جلسه)

2- مفاهیم مهم در طبیعت شناسی یونان: وحدت و کثرت، حرکت و سکون؛ وجود و عدم؛ پیدایش و نابودی موجودات (یک جلسه)

3- مسائل اساسی مربوط به انسان در سنت یونان باستان: نفس و احوال آن، تناسخ و تهذیب از آلودگی ها

فرهنگ و زبان، طبیعت و قانون، اخلاق و نیکبختی انسانی (یک جلسه)

4- مفاهیم بنیادی در افلاطون و ارسطو و بعد آنها: معرفت شناسی و نسبی گرائی؛ وجود شناسی و مراتب آن، خداوند و صفات وی

زندگی فلسفی و سیر نفس از محسوس به معقول، تفسیر نوافلاطونی از نظریه مثُل افلاطونی و تلفیق عرفان و فلسفه  (جمعاً 5 جلسه)

تاریخ فلسفه یونان باستان 1 از اغاز تا افلاطون

تاریخ فلسفه کاپلستون، جلد نخست یونان و روم، نوشته فردریک چارلز کاپلستون، ترجمه دکتر جلال الدین مجتبوی

تاریخ فلسفه امیل بریه، جلد اول، یونان و روم، ترجمه دکتر علی مراد داوودی

کلیات تاریخ فلسفه یونان، نوشته ادوارد تسلر ، ترجمه دکتر حسن فتحی

1- مروری بر مباحث پیشین و ورود به مقدمات  از فلسفه ارسطوئی

2- بحث منطق و نظریه معرفت نزد ارسطو

3- بحث در مابعدالطبیعه یا فلسفه اولی نزد ارسطو و بررسی مفاهیم بنیادی آن ( مانند تعریف وجود به ما هو وجود،

نقد نظریه مثُل افلاطونی، بحث در تبیین ماهیت علت های چهار گانه، بحث در ماده و صورت، قوه و فعل و تبیین حرکت

در فلسفه ارسطو  (سه جلسه)

4- نظریه نفس شناسی ارسطو و طبیعت شناسی او

5- نظریه اخلاق ارسطوئی و بررسی فضیلت های اخلاقی و عقلی نزد ارسطو

6- بحث سیاست در فلسفه ارسطو و بررسی مفهوم و اقسام عدالت و نقد نظریه آرمان شهر افلاطون

7- نظریه زیبائی شناسی و هنر نزد ارسطو و بویژه بحث تراژدی

8- فلسفه رواقیان اولیه و آراء آنان در باره منطق و جهان شناسی و اخلاق یا نیکبختی بشری

9- فلسفه اپیکوریان و بررسی آراء آنان در باره جهان شناسی و اخلاق یا نیکبختی آدمی

10- نگرش های شکاکان و آکادمی های متوسط و أخیر

11- اندیشه های رواقیان متوسط و متأخر مانند اپیکتتوس و مارکوس اورلیوس

12- اندیشه های کلبی هاف التقاطی ها و شکاکیت سکستوس آمپیریکوس

13- مکتب افلاطونی متوسط

14- فلسفه یهودی- یونانی: فیلون یهودی

15- مکتب نوافلاطونی افلوطین: اقنوم های سه گانه، نظریه صدور و سیر نفس از محسوس به معقول

16- اندیشه های پیروان بعدی افلوطین مانند فرفوریوس، یامبلیخوس و پروکلُس

اشنائی اجمالی با روند برنامه کاری

منطق قدیم 1

منطق صوری، نوشته دکتر محمد خوانساری  دو جلدی

منطق مظفر، نوشته علامه شیخ محمد رضا مظفر با متن عربی و ترجمه فارسی، ترجمه و شرح دکتر علی شیروانی و ...؛ دو جلد

رهبر خرد، نوشته دکتر شهابی

اساس الاقتباس، نوشته خواجه نصیر الدین طوسی با تصحیح استاد مدرس رضوی

منطق میزان تفکر، نوشته دکتر محمد حکاک

1- مرور مقدماتی از بابت یادآوری برخی مباحث کلیدی منطق قدیم 1 و ورود در مباحث تازه

2- بحث درگزاره یا قضیه و اقسام آن مانند حملی- شرطی، ایجابی و سلبی، شخصیه و مهمله، طبیعیه و محصوره (دو جلسه)

3- بحث و بررسی مواد سه گانه و قضیه های موجهه و مطلقه و تبیین اقسامی از آنها

4- تبیین مبحث عکس مستوی و عکس نقیض با توجه به قضایای محصوره

5- بحث تقابل میان قضایای محصوره طبق جدول تقابل های چهار گانه (دو جلسه)

6- مبحث استدلا یا حجت و بررسی استدلال های استقرائی، تمثیل یا قیاس فقهی و قیاس

7- بررسی قیاس های اقترانی با اشکال چهار گانه مربوطه و استنتاج ضرب های نتیجه بخش (سه جلسه)

8- بحث در قیاس های استثنائی مانند وضع مقدم و رفع تالی

9- بررسی قیاس های دیگری مانند قیاس مساوات، قیاس خلف و ...

10- بحث مواد استدلال ها یا مقدمات مورد استفاده در آنها

11- بحث و بررسی صناعت های پنجگانه در منطق: برهان، جدل، خطابه، سفسطه و شعر با اقسام مربوطه (دو جلسه)

آشنائی اجمالی با روند برنامه کاری

کلام اسلامی 1

رساله باب حادی عشر از علامه حلّی همراه با شرح آن از سوی فاضل مقداد

ترجمه و شرح باب حادی عشر از دکتر علی اصغر حلبی

ترجمه و شرح باب حادی عشر از دکتر علی شیروانی

مبانی کلام جدید؛ به اهتمام و ویرایش علی اوجبی

1- مرور مباحث کلیدی از کلام 1 و ورود به مباحث و مسائل تازه با معرفی لازم

2- بحث امامت به معنی عام و اثبات آن و بحث در امامت به معنی خاص کلمه با توجه به دیدگاه امامیه و آراء دیگران  (سه جلسه)

3- بحث در مسأله عدالت الهی به عنوان صفت خداوند و یکی از اصول دین نزد امامیه و آراء دیگران

4- بحث در مساله حسن و قبح و بررسی  آراء مختلف اشاعره، معتزله و امامیه در باره آن و جنبه های

اخلاقی و اجتماعی آن  (دو جلسه)

5- بحث خیر و شر در کلام اسلامی با توجه به جنبه های تکوینی و تشریعی

6- مساله معاد و اعاده معدوم و تبیین امکان معاد

7- معاد به معنی جسمانی و روحانی و بحث در آراء گوناگون مربوطه 

8- بحث در عقوبت و رسیدن به پاداش و مجازات و چگونگی بهشت و جهنم در کلام اسلامی  (دو جلسه)

9- بحث اجمالی در باره کلام جدید

آشنائی اجمالی با روند برنامه کاری

متون فلسفی از خود فیلسوفان به زبان انگلیسی

مانند آثار هایدگر، رورتی، گادامر و ...

۱- مباحث مقدماتی با توجه به فلسفه معاصر و معرفی دو سه شخصیت فلسفی که به آثار آنها پرداخته خواهد شد (یک جلسه)

۲- خوانش و تبیین متنی در باره فلسفه معاصر بابت معرفی کلی آن و جریانهای فکری رایج از داپره المعارف انگلیسی

ادواردز یا راتلج (دو جلسه)

۳- خواندن و تبیین و ترجمه متنی از هایدگر فیلسوف اگزیستانسیالیست مانند دو فصل از کتاب مابعد الطبیعه چیست

به زبان انگلیسی ( هفت جلسه)

۴- خواندن و تبیین و ترجمه متنی از ریچارد رورتی فیلسوف نو پراگماتیست مانند دو فصل از کتاب فلسفه و آینه طبیعت

به زبان انگلیسی ( شش جلسه)

آشنائی اجمالی با روند برنامه کاری

بدایه الحکمه نوشته علمه سید محمد حسین طباطبائی متن و ترجمه از علی شیروانی

آشنائی اجمالی با جریانهای فکری فلسفه و کلام اسلامی و تصوف اسلامی

1- مباحث وجود و عدم در فلسفه اسلامی و سابقه آن در یونان

2- اشتراک معنوی و بداهت مفهوم  وجود و معنای ماهیت و وحدت تشکیکی وجود

3- بحث در وجود ذهنی و عینی و دلایل اثبات وجود ذهنی

4- بحث در معنای مواد سه گانه وجوب، امکان و امتناع

5- مبحث مقولات دهگانه: جوهر و اعراض نه گانه ارسطوئی و نظر فیلسوفان اسلامی (دو جلسه)

6- بحث در معنای علیت و اثبات آن و اقسام علت

7- بحث در تعریف تسلسل و دور در روابط علت و معلولی و ابطال انها

8- بحث در حدوث و قدم و اقسام هریک از آنها

9- مسآله علم و معرفت نزد فیلسوفان اسلامیک تعریف علم، اقسام علم حضوری و حصولی، علم کلی و جزئی، تصور و تصدیق (دو جلسه)

10- مساله علم خداوند به موجودات در نزد فیلسوفان مسلمان

11- بحث اثبات وجود خداوند، اثبات یگانگی و بساطت الهی

12- بحث صفات و افعال الهی و مساله معاد ( دو جلسه)

آشناپی اجمالی با روند کار

تفسیر متون فلسفی 1

متون فلسفی در باره قرون وسطی از آثار آگوستینوس و طوماس آکوئینی

1- مباحث مقدماتی و اشنائی با نگرش فلسفی قرون وسطی بویژه با آثار و اندیشه های آگوستینوس و طوماس آکوئینی (یک جلسه)

2- خواندن و تبیین متون عمومی در باره فلسفه قرون وسطی از برخی منابع مقدماتی و ساده مانند فرهنگ توصیفی فلسفه و دین به قلم ریس

(Dictionary of Philosophy and religion by W. Reese)  (جمعاْ ۲ جلسه)

3- خواندن و تبیین برخی فصل ها از کتاب مشهور قدیس آگوستینوس به زبان انگلیسی: (The City of God ) تمرکز روی مباحث تثلیث و معرفت شناسی

(جمعا ۶ جلسه)

4- خواندن و تبیین برخی فصل ها از کتاب مشهور طوماس آکوئینی به زبان انگلیسی (ُSumma Theologica) تمرکز روی مباحث وجود خدواند

(جمعاْ ۷ جلسه)

آشنائی اجمالی با زبان و نحوه استدلال و برخی مباحث فلسفی از زبان خود فیلسوفان قرون وسطی

شامل قدیس آگوستینوس و طوماس آکودینی

تاریخ فلسفه کاپلستون شامل هر نه جلد

1- مرور و بحث کلّی از بحث فلسفه و سیاست و نسبت میان آن دو و ارائه توصیفی از فلسفه سیاست به عنوان یکی از

فلسفه های مضاف

2- بحث در فلسفه سیاسی افلاطون: آرمان شهر و بحث عدالت

3- بررسی دیدگاه ارسطو در باره عدالت و قانونمندی و نقد نظریه سیاست افلاطون (دو جلسه)

4- نظریه سیاست نزد قدیس آگوستینوس: شهر خدا و نسبت دین و دولت

5- فلسفه سیاسی طوماس آکوئینی: قانون و رابطه عقل و وحی و رابطه کلیسا و دولت

6- نظریه ماکیاولی درباره حکومت ملّی و حکومت جباری یا استبدادی

7- طوماس هابز و نظریه دولت بر پایه رساله لویاتان یا قدرت مطلقه

8- جان لاک و طرح نظریه قرارداد اجتماعی به منظور حکومت

9- اسپینوزا و مسأله نسبت میان دین با دولت

10- جان استوارت میل و توجه به مسأله صیانت از حقوق مردم با اقشار گوناگون در برابر دولت

11- نظریه دولت نزد هگل و مارکسیسم: بحث در  اقتصاد و روابط میان طبقات اجتماعی و ارزش افزوده (دو جلسه)

12-نظریه های فلسفه سیاسی در دور ه معاصر و بحث از عدالت: نقد لیبرالیسم بر دیدگاه های مطلق گرای سیاسی

13- نظریه راولز در باب عدالت و سیاست و قانون

14- مرور و جمع بندی با توجه به جنبه های گوناگون بحث و پیچیدگی نسبتهای میان نظر و عمل در عرصه تفکر فلسفه سیاسی

1- بحث کلی در باب ریشه های لغوی یونانی هنر و زیبائی شناسی و نسبت میان فلسفه هنر با زیبائی شناسی

2- بحث نظریه هنر به عنوان تقلید یا محاکات (mimesis/ imitation) نزد افلاطون و ارسطو و نقد های ارسطو از استاد خودش و نگاه

 آن دو در باره معنای زیبایی (دو جلسه)

3- هنر به معنی دینی کلمه یا هنر در خدمت دین یا هنر در خدمت احساسات و عواطف بشری 

4- پیدایش و تثبیت زیبایی شناسی (Aesthetics) به عنوان یک بررسی فلسفی و طرح مفاهیم نوین مانند

ذوق (taste) و حکم ذوقی و امر متعالی

5- بحث نظریه تعریف هنر به عنوان بیان (expression) و برسی اراء کسانی مانند: تولستوی، کروچه و کالینگ وود (دو جلسه)

6- بحث از نظریه تعریف هنر به مثابه فرم یا صورت دلالت گر (significant form) نزد کلایو بل

7- نگرش ویتگنشتاین در باب تعریف ناپذیری برخی مفاهیم مانند بازی و کاربرد آن در باب هنر توسط دیگران

8- نظریه موسسه ای یا نهادی بودن هنر (institutional theory of art) و نقد آن

9- مفاهیم نوین در فلسفه هنر: توجه به مفهوم نگرش زیبایی شناختی (aesthetic attitude) و تفاوت آن از دیگر نگرشها

( مانند نگرش های عملی، علمی و عاطفی- احساسی) (دو جلسه)

10- بحث در معنای فرم یا صورت (form) و تفاوت آن از محتوا یا مفاد (content/matter) اثر هنری با توجه به مفاهیمی

مانند: وحدت اندام وار (organic unity) و کثرت و گونه گونی، عوامل درونی و بیرونی در اثر هنریف جنبه های صوری و غیر صوری

11- بحث در مفاهیم زمینه نگری (contextualism) و جدا سازی (islationaism) اثر هنری از بستر مربوطه مانند شخصیت هنرمند

و دیگر اثار وی، شرایط تاریخی و اجتماعی و سیاسی و ایدئولوژیکی و ...

12- تعریف اثر هنری (art work) و تأثیر آن در  برداشت عمومی از هنر در قلمرو عملی و اجتماعی

13- نسبت میان اخلاق و سیاست با فلسفه هنر و زیبایی شناسی و تعامل میان آنها