برنامه درسی

لیست برنامه های درسی

عنوان شیمی و فناوری نفت و گاز
مقطع تحصیلی کارشناسی
مکان برگزاری دانشکده شیمی
تعداد واحد ۳
پیش نیاز درس

شیمی آلی 2

نحوه ارزیابی

- امتحان میان ترم و پایان ترم

- شرکت در بحث‌های کلاسی

روش تدریس

سخنرانی

منابع

- م.خسروی فتح آبادی، "شیمی نفت، روش‌های تصفیه و فرآورده‌های پالایشگاه"، مرکز چاپ و نشر دانشگاه تهران.

- گ. ابوالحمد،  "مبانی پالایش نفت"، مرکز چاپ و نشر دانشگاه تهران.

- Coker, A. Kayode. Petroleum Refining Design and Applications Handbook, Volume 1. John Wiley & Sons, 2018.

- Speight, James G. Handbook of petroleum product analysis. John Wiley & Sons, 2015.

طرح درس

جلسه اول: آشنایی با اهداف اصلی و تخصصی درس، معرفی منابع درس، مبانی نظری تشکیل نفت و گاز

جلسه دوم: تاریخچه‌ی پیدایش نفت و گاز در دنیا و ایران، جایگاه کشور از لحاظ این منابع و مقایسه‌ی آن با دنیا، آشنایی با پالایشگاه‌های نفت ایران

جلسه سوم: روش‌های مطالعه‌ی منابع نفتی زیرزمینی و اکتشافات نفت، حفاری چاه‌های نفتی

جلسه چهارم: استخراج نفت ( استخراج فورانی، استخراج با گاز بالابر و استخراج با پمپ)

جلسه پنجم: حمل و نقل نفت خام و بررسی اثرات استخراج بیش از حد نفت خام

جلسه ششم: بررسی برخی اصطلاحات و تعاریف مربوط به نفت خام (نفت خام سنگین، خصوصیت فیزیکی API، درجه بندی بومه و ...) و بررسی مفاهیم قیر طبیعی، آسفالت، آسفالتوئید، کروژن، کک و ...

جلسه هفتم: مقدمه‌ای بر اجزای شیمیایی نفت خام و بررسی تجزیه عنصری نفت خام

جلسه هشتم: بررسی ترکیبات هیدروکربنی نفت خام (پارافین‌ها، نفتن‌ها، آروماتیک‌ها و ...)

جلسه نهم: بررسی اجزای غیرهیدروکربنی نفت خام (فلزات و نمک‌های معدنی) و بررسی ترکیبات دارای هترواتم در نفت خام (مرکاپتان‌ها، تیواترها، تیوفن‌ها، ترکیبات دارای نیتروژن و اکسیژن و ...)

جلسه دهم: بررسی اجزای شیمیایی نفت خام بعد از تقطیر

جلسه یازدهم: بررسی کلی مراحل فرآیند پالایش نفت (مرحله‌ی جداسازی، مرحله‌ی تبدیل و مرحله‌ی تکمیلی)

جلسه دوازدهم: کراکینگ حرارتی (بررسی واکنش‌ها، مکانیسم و شرایط عملیاتی)

جلسه سیزدهم: برگزاری آزمون میان ترم و جلسه رفع اشکال

جلسه چهاردهم: کراکینگ کاتالیزوری (بررسی واکنش‌ها، مکانیسم، کاتالیزورهای مورد استفاده و شرایط عملیاتی)

جلسه پانزدهم: اهمیت فرآیندهای هیدروژنی در پالایش نفت خام و بررسی واکنش‌های درگیر در این فرآیند

جلسه شانزدهم: بررسی فرآیندهای هیدروژنی مربوط به واکنش‌های آلکان‌ها (واکنش‌های ایزومریزاسیون، کراکینگ هیدروژنی، باز شدن حلقه و اشباع هیدروکربن‌ها)

جلسه هفدهم: بررسی تصفیه با هیدروژن، بررسی مشکلات اصلی فرآیندهای هیدروژنی و روش‌های تولید هیدروژن در پالایشگاه‌های نفتی

جلسه هجدهم: رفورمینگ (Reforming) یا فرآیند تبدیلی (بررسی واکنش‌ها، مکانیسم‌های احتمالی و کاتالیزورهای مورد استفاده)

جلسه نوزدهم: بررسی ایزومریزاسیون، آلکیلاسیون و پلیمریزاسیون

جلسه بیستم: مقدمه‌ای بر تصفیه فرآورده‌های نفتی (شیرین سازی، فرآیندهای تجارتی و ...)

جلسه بیست و یکم: ناپایداری نفت خام و بررسی عوامل موثر بر ناپایداری نفت خام

جلسه بیست و دوم: تقطیر نفت خام (تقطیر اتمسفری نفت خام و تقطیر نفت خام در خلاء)

جلسه بیست و سوم: فرآورده‌های نفتی (سوخت‌های گازی، بنزین، حلال‌ها، نفت سفید و ...)

جلسه بیست و چهارم: آشنایی با برخی از آنالیزها (عدد اکتان، نقطه ریزش، Doctor Test و ...)

هدف از طرح درس

آشنایی با شیمی نفت، گاز ، پالایش و فرآیندهای تبدیلات شیمیایی مرتبط

عنوان شیمی و فناوری رنگ
مقطع تحصیلی کارشناسی
مکان برگزاری دانشکده شیمی
تعداد واحد ۲
پیش نیاز درس

شیمی آلی 2

نحوه ارزیابی

- امتحان میانترم و پایان ترم

روش تدریس

سخنرانی

منابع

- م.ع. مازندرانی، "تکنولوژی رنگ و رزین"، انتشارات پیشرو

- م. میرعابدینی، م، اسفنده " خواص فیزیکی و مکانیکی پوشش‌های پلیمری"، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، 1392.

- ع. خسروی، ک. قرنجگ، س. مرادیان و م. حسین نژاد،" شیمی رنگ" انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.

C. P. Temple, “Paint flow and pigment Dispersion”, Wiley-Interscience-

J. V. Koleske, “Paint and Coating Testing Manual”, of the Gadner Sward  Handbook. ASTM Manual series

طرح درس

جلسه اول: بیان هدف اصلی و تخصصی درس، معرفی منابع و مفهوم فیزیکی رنگ و پدیده‌ی رنگی دیدن

جلسه دوم: اوربیتال‌های مولکولی و ارتباط آن‌ها با رنگ و قانون بیر لامبرت

جلسه سوم: بررسی مفاهیم اولیه‌ی مواد رنگزا (Dye) و رنگدانه‌ها (Pigment)

جلسه چهارم: بررسی رنگدانه‌های معدنی بر اساس رنگ و کاربرد آن‌ها (رنگدانه‌های سفید، رنگدانه‌های زرد تا قرمز، رنگدانه‌ی سبز، رنگدانه‌ی آبی و رنگدانه‌ی سیاه)

جلسه پنجم: بررسی ارتباط ساختار شیمیایی و رنگ (یادگیری مفاهیمی از جمله کروموفور، کروموژن، طیف‌های جذبی، پلاریزاسیون و ...)

جلسه ششم: بررسی مفهوم اگزوکروم و بررسی اگزوکروم‌های رایج

جلسه هفتم: بررسی تئوری‌های شیمی رنگ (تئوری ویت، لیبرمن و گرابه، اوربیتال‌های مولکولی هوکل  و ...)

جلسه هشتم: بررسی ساختار شیمیایی رنگ‌های نیترو و نیتروزو، رنگ‌های آزو، آنتراکینونی، تری آریل متان و رنگ‌های نیلی

جلسه نهم: رفع اشکال و برگزاری امتحان میان ترم

جلسه دهم: بررسی ساختار شیمیایی رنگ‌های راکتیو، رنگ‌های استیلبنی و رنگدانه‌های کویناکرایدون

جلسه یازدهم: بررسی رنگ‌های دندانه‌ای، رنگ‌های خمی و رنگ‌های پخش شونده یا دیسپرس

جلسه دوازدهم: بررسی شفاف کننده‌های نوری و رنگ‌های شفاف (رنگ لاک و الکل، سیلر، کیلر، روغن‌های جلا و رنگ‌های پلی استر چوب)، بتونه و انواع آن، رنگ‌های پودری و کوره‌ای

جلسه سیزدهم: مقدمه‌ای بر رزین‌ها (تعریف رزین، دسته بندی آن‌ها) و بررسی رزین‌های طبیعی

جلسه چهاردهم: بررسی رزین‌های مصنوعی یا سنتزی (رزین‌های آکریلیک، پلی وینیل بوتیرال، رزین‌های آلکیدی و ...)

جلسه پانزدهم: بررسی روغن‌های مورد استفاده به همراه رزین‌ها،حلال‌ها و خشک کننده‌ها

جلسه شانزدهم: رنگدانه‌های طبیعی غذایی (تتراپیرول، کاروتنوئیدها، آنتوسیانین و ...) و رنگدانه‌های مصنوعی و سنتزی مورد استفاده در صنایع غذایی

هدف از طرح درس

آشنایی با رنگ‌ها، پوشش‌های آلی و یا پوشش‌های سطوح

عنوان آزمایشگاه شیمی عمومی
مقطع تحصیلی کارشناسی
مکان برگزاری دانشکده شیمی
تعداد واحد ۱
پیش نیاز درس

شیمی عمومی 1 ( پیشنیاز یا همنیاز)

نحوه ارزیابی

- امتحان پایان ترم

- گزارش کار

- رعایت نکات ایمنی و قوانین آزمایشگاه

روش تدریس

انجام آزمایش ها به صورت عملی در آزمایشگاه شیمی عمومی

منابع

Slowinski, Emil J., Wayne C. Wolsey, and William L. Masterton. Chemical principles in the laboratory. Saunders, 1973

Agapin, Julienne Stephanie. "Laboratory Manual For General Chemistry 1." Available at SSRN 3666182 (2020)

طرح درس

آزمایشگاه شیمی عمومی

جلسه اول: آشنایی با لوازم آزمایشگاه، نکات ایمنی، نحوه مقابله با حوادث احتمالی در آزمایشگاه و توضیح قوانین آزمایشگاه

جلسه دوم: آشنایی با واحدهای غلظت و محلول سازی

جلسه سوم: اسیدیمتری

جلسه چهارم: آلکالیمتری

جلسه پنجم: منگانمتری

جلسه ششم: تعیین درصد آهن در نمک مور

جلسه هفتم: یدومتری

جلسه هشتم: اندازه گیری سختی آب

جلسه نهم: اندازه گیری کلریدهای آب

جلسه دهم: تهیه‌ی سولفات مس متبلور و بررسی آزمایش‌های کیفی با آن

جلسه یازدهم: انحلال پذیری

جلسه دوازدهم: کروماتوگرافی کاغذی

جلسه سیزدهم: تاثیر غلظت در سرعت واکنش‌ها

هدف از طرح درس

آشنایی با اصول مقدماتی کارهای عملی در آزمایشگاه شیمی

عنوان شیمی صنایع غذایی پیشرفته
مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
مکان برگزاری دانشکده شیمی
تعداد واحد ۱
پیش نیاز درس

ندارد

نحوه ارزیابی

- امتحان پایان ترم

- مشارکت در مباحث کلاسی

روش تدریس

 سخنرانی

منابع

شهیدی، ف، قاسم زاده، ر، "فرآوری حداقل در صنایع غذایی" انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

Sahu, Jatindra Kumar, ed. Introduction to advanced food process engineering. CRC Press, 2014

Phillips, Glyn O., and Peter A. Williams, eds. Handbook of food proteins. Elsevier, 2011

Belitz, H-D., Werner Grosch, and Peter Schieberle. Food chemistry. Springer Science & Business Media, 2008

طرح درس

جلسه اول: عملیات آماده سازی مواد خام (تمیز کردن، دسته بندی مواد، پوست گیری و ...)

جلسه دوم: استفاده از حرارت در نگهداری مواد غذایی

جلسه سوم: تبخیر و خشکاندن مواد غذایی

جلسه چهارم: روش‌های نوین صنایع غذایی (پرتو دهی، پاستوریزاسیون، استرلیزاسیون و ...)

جلسه پنجم: فرآوری محصولات جانبی از پساب و ضایعات

جلسه ششم: معرفی اصول شیمیایی و روش‌های فرآوری یک محصول غذایی( فرآوری محصولات لبنی)

جلسه هفتم:  معرفی اصول شیمیایی و روش‌های فرآوری یک محصول غذایی (فرآوری محصولات گوشتی)

جلسه هشتم: معرفی اصول شیمیایی و روش‌های فرآوری یک محصول غذایی (فرآوری دانه‌های روغنی)

هدف از طرح درس

آشنایی با مبانی پیشرفته خواص شیمیایی و عملکردی مواد غذایی و روش‌های فرآوری مواد غذایی

توضیحات

این در س به صورت سه واحدی ارایه می شود که یک واحد آن مربوط به روش های فرآوری مواد غذایی می باشد که توسط اینجانب تدریس می شود.

عنوان شیمی و فناوری چرم
مقطع تحصیلی کارشناسی
مکان برگزاری دانشکده شیمی
تعداد واحد ۲
پیش نیاز درس

شیمی آلی 2

نحوه ارزیابی

- امتحان ترم و میان ترم

- شرکت در مباحث کلاسی

روش تدریس

سخنرانی

منابع

شیمی و تکنولوژی چرم، دکتر محمدرضا ملاردی و فرحناز کارگر بهبهانی، 1381، انتشارات مبتکران

- Thorstensen, Thomas C. "Practical leather technology" (1969)

- Covington, Anthony D., Tanning Chemistry: the science of leather. Royal Society of Chemistry, 2009

- Handbook of leather and leather products technology, 2015

طرح درس

جلسه اول: بیان هدف اصلی و تخصصی درس، معرفی منابع و بیانی مختصر از تاریخچه صنعت چرم

جلسه دوم: مفاهیم شیمی در چرم (اسیدها و بازها، pH سنج و معرف‌ها، محلول‌ها و سطح فعال‌ها (سورفکتانت‌ها)، امولسیون‌ها و ...)

جلسه سوم: پروتئین (بررسی ساختار، پیکربندی‌های مختلف پلیمرها، طبقه بندی پروتئین‌ها)

جلسه چهارم: لیپیدها (روغن‌ها، چربی‌ها و موم‌ها)

جلسه پنجم: بررسی ساختمان پوست، مواد تشکیل دهنده‌ی پوست، خواص فیزیکی و شیمیایی پروتئین‌های پوست

جلسه ششم: تورم

جلسه هفتم: انواع پوست و بررسی نواقص و معایب پوست

جلسه هشتم: نگهداری پوست (خشک کردن در هوا، خشک کردن توسط نمک (ترنمکی)، نگهداری پوست توسط محلول نمک، روش خشک نمکی، سالامبور کردن)

جلسه نهم: رفع اشکال و برگزاری امتحان میان ترم

جلسه دهم: بررسی عملیات اجرایی فرآیند تر (خیساندن پوست، موزدایی، آهک زنی)

جلسه دوازدهم: ادامه‌ی مباحث مربوط به عملیات اجزایی تر (لش گیری، آهک زدایی، آنزیم دهی و اسیدی کردن)

جلسه سیزدهم: مقدمه‌ای بر دباغی و بررسی مواد شیمیایی مورد استفاده در دباغی

جلسه چهاردهم: مواد دباغی گیاهی و روش‌های دباغی گیاهی

جلسه پانزدهم: دباغی معدنی (دباغی با ترکیبات کروم، دباغی با نمک‌های آلومینیوم، دباغی با نمک‌های زیرکونیوم و ...)

جلسه شانزدهم: فرآیندهای بعد از دباغی و پرداخت چرم

عنوان شیمی عمومی
مقطع تحصیلی کارشناسی
مکان برگزاری دانشکده علوم (زیست جانوری و زیست گیاهی)
تعداد واحد ۳
پیش نیاز درس

ندارد

نحوه ارزیابی

- امتحان میان ترم و پایان ترم

- مشارکت دانشجویان در مباحث کلاسی

- حل تمرینات تعیین شده

روش تدریس

سخنرانی، نمایش اسلاید و حل تمرین

منابع

چ. مورتیمر، ترجمه‌ی ع. یاوری، "شیمی عمومی"، مرکز نشر دانشگاهی

طرح درس

جلسه اول: معرفی اهداف کلی درس، فلسفه علم شیمی

جلسه دوم: ماده و انواع آن و بررسی واحدهای SI

جلسه سوم: ذرات بنیادی، مدل‌های اتمی،

جلسه چهارم: نور و ماهیت دوگانه‌ی آن

جلسه پنجم: آرایش الکترونی، خاصیت مغناطیسی ماده

جلسه ششم: دسته بندی عناصر جدول تناوبی

جلسه هفتم: شعاع اتمی، انرژی یونیزاسیون، الکترونگاتیویته، پیوند یونی و شعاع یونی

جلسه هشتم: پیوند کوالانسی، قاعده اکتت و بررسی خصلت بینابینی پیوندها

جلسه نهم: ساختمان لوییس، بار قراردادی، قطبیت مولکول‌ها نظریه اوربیتال مولکولی و پیوند فلزی

جلسه دهم: مول، اتم گرم و مولکول گرم، معادلات شیمیایی و روابط کمی (استوکیومتری)

جلسه یازدهم: حل تمرین مباحث بررسی شده و رفع اشکال

جلسه دوازدهم: محاسبه‌ی گرمای واکنش، گرماسنج، آنتالپی و قانون هس

جلسه سیزدهم: آنتروپی، انرژی آزاد گیبس

جلسه چهاردهم: گازها ( قانون بویل، قانون شارل و قانون آووگادرو)

جلسه پانزدهم: گازها ( معادله عمومی گازها، چگالی گازها و فشار جزئی دالتون)

جلسه شانزدهم: جامدات و مایعات ( نظریه جنبشی، نقطه انجماد، فشار بخار، تصعید و ...)

جلسه هفدهم: امتحان میان ترم و رفع اشکال

جلسه هجدهم: محلول‌ها ( مکانیسم حل شدن، غلظت محلول‌ها)

جلسه نوزدهم: مقدمه‌ای بر سینتیک (سرعت واکنش‌ها)

جلسه بیستم: کاتالیزور و عوامل موثر بر سرعت واکنش‌ها

جلسه بیست و یکم: تعادل شیمیایی (واکنش‌های برگشت پذیر و تعادل شیمیایی)

جلسه بیست و دو: : حل تمرین در مورد مباحث سینتیک

جلسه بیست و سه: تعادل شیمیایی (ثابت تعادل و اصل لوشاتلیه)

جلسه بیست وچهارم: حل تمرین در مورد مباحث تعادل شیمیایی

هدف از طرح درس

آشنایی با مفاهیم پایه‌ای شیمی از جمله ساختار اتم، چیوندهای شیمیایی، سینتیک شیمیایی، ترموشیمی و ...