برنامه درسی

زمین شناسی عمومی و کانی شناسی

ارزیابی کتبی در دو بازه میان ترم و امتحان آخر ترم انجام می شود.

روش تدریس سنتی و با استفاده از تخته سیاه و گچ بوده و بر اساس تجربه یادگیری دانشجویان و انتقال مفاهیم درسی از این طریق بهتر و عمیق تر انجام می شود.

مباحث نظری این درس در قالب 16 جلسه نظری دو ساعته انجام می شود که یکی از جلسات به امتحان میان ترم و بصورت کتبی و تشریحی برگزار می شود، اختصاص داده شده است.

منابع مورد استفاده در این درس شامل کلیه کتابهای فارسی منتشر شده در زمینه سنگ شناسی آذرین می باشد و مطالب ارائه شده در هر جلسه تلفیقی از اطلاعات حاصل از این کتابها و تجارب شخصی است. این منابع شامل سنگ شناسی سه جلدی آذرین، دگرگونی و رسوبی تالیف دکتر اسد ایرانپناه، سیروس زرعیان و  فریدون سرابی، پتروگرافی و پترولوژی سنگهای آذرین تالیف دکتر حسین معین وزیری و دکتر علی احمدی، سنگ شناسی آذرین تالیف فریدون سرابی، ماگماها و سنگهای ماگمائی تالیف اریک میدلموست و ترجمه دکتر علی درویش زاده و دکتر عباس آسیابانها، سنگ شناسی آذرین تالیف دکتر منصور قربانی و ... می باشند.

زمین شناسی عمومی و کانی شناسی

ارزیابی در پایان ترم و بصورت عملی و آزمون عملی تشخیص سنگهای آذرین در نمونه دستی و زیر میکروسکوپ می باشد.

روش تدریس شامل ارائه مقدمات نظری در شروع جلسه عملی به طور خلاصه و اشاره به نکته های کلیدی در ارزیابی سنگهای آذرین در هر جلسه می باشد. سپس بطور مستمر و در حین کار با میکروسکوپ به رفع مشکلات و سئوالات دانشجویان مبادرت می شود.

عملیات سنگ شناسی آذرین در 16 جلسه 2 ساعته و در دو گروه عملی برگزار می شود و در هر جلسه مفاهیم جدیدی از گروههای مختلف سنگهای اذرین به دانشجویان تدریس می شود. جهت اشنائی دانشجویان با تنوعات سنگهای آذرین ابتدا نمونه های دستی این سنگها و مشخصات ظاهری آنها تشریح و آموزش داده می شود و سپس با استفاده از مقاطع میکروسکوپی استاندارد، روش تشخیص انواع سنگها با توجه به نوع و درصد کانیهای موجود در آنها آموزش داده می شود.

منابع مشابه منابع ارائه شده در بخش نظری این درس است.

هر جلسه بر حسب هر گروه سنگی آذرین (درونی و یا بیرونی) مبادرت به انتخاب نمونه های دستی استاندارد شده و کانیهای قابل تشخیص با چشم غیر مسلح جهت آموزش به دانشجویان شده و سپس کار میکروسکوپی بر روی مقاطع میکروسکوپی تهیه شده از همان سنگها در زیر میکروسکوپ و با نظارت مستمر مدرس انجام می گیرد.

هدف از طرح درس دست یابی به روشی موثر در انتقال روشهای صحیح تشخیص سنگهای آذرین در صحرا، نمونه دستی و در مقاطع میکروسکوپی (زیر میکروسکوپ پلاریزان) است به نحوی که استمرار مطالب وجود داشته و در یک بازه زمانی مشخص بتوان اطلاعات لازم بصری جهت تشخیص انواع سنگها را فراهم کرد.

زمین شناسی ساختمانی

ارزیابی این درس به صورت امتحان میان ترم و پایان ترم و همچنین سئوال و جواب در هر جلسه صورت می گیرد.

روش تدریس بصورت سنتی و با استفاده از تخته سیاه و گچ صورت می گیرد. با توجه به ماهیت درس و ارتباط آن با جغرافیای قاره ها بهتر است دانشجویان همزمان با مدرس تصاویر مربوط به قاره ها و پلیتهای مختلف را ترسیم کنند و بقیه مفاهیم این درس نیز نیاز شدید به طراحی و نقاشی با تصور سه بعدی اجسام دارد و لذا روشهای جدید تدریس در انتقال مفاهیم کارآئی لازم را ندارند.

زمانبندی این درس در 16 جلسه دو ساعته و با یک جلسه مختص امتحان میان ترم در نظر گرفته شده است و با توجه به نیاز درس به رسم تصاویر سه بعدی لازم است مدرس مربوطه در حد یک نقاش حرفه ای باشد تا بتواند مفاهیم این درس را در قالب اشکال سه بعدی تجسم کرده و رسم نماید. با توجه به مبانی و بخشهای متنوع این درس در هر جلسه مفاهیم مختلفی از جمله تاریخچه این علم و مقایسه آن با تئوریهای مختلف در این زمینه، تشریح ساختمان داخلی زمین و اشاره به فرایندهای فعال درونی آن و مهمتر از همه مغناطیس زمین و تغییرات آن در طول زمان زمین شناسی و در ادامه تشریح محیطهای مختلف تکتونیکی از سه منظر رسوبگذاری، تکتونیک، ماگماتیسم و متامورفیسم صورت می گیرد.

کلیه منابع فارسی تحت عنوان زمین ساخت ورقی یا پلیت تکتونیک، تکتونیک جهانی و همچنین منابع خارجی تحت عنوان Plate Tectonics و یا Global Tectonics را می توان برای این درس مورد استفاده قرار داد. کتابی تحت همین عنوان و به فارسی توسط مدرس این درس منتشر شده و در اختیار دانشجویان قرار می گیرد.

ندارد

آزمون پایان ترم و بصورت کتبی و تشریحی انجام می شود.

روش تدریس بصورت سنتی و با استفاده از گچ و تخته سیاه است. با توجه به ماهیت جغرافیائی درس و اشنائی کامل دانشجویان بانقشه جغرافیائی ایران و نیز زونهای زمین شناسی آن و از طرفی آشنائی با تئوری پلیت تکتونیک و تغییرات قاره ها در طول زمان و سیکل ویلسون به عنوان راهنمای کلی در بررسی تحولات زمین شناسی در طول زمان، لازم است مدرس ضمن ترسیم نقشه زمین شناسی ایران و تبحر لازم در جغرافیای آن به انضمام آشنائی کامل با تئوری پلیت تکتونیک، نسبت به طراحی و ترسیم اشکال لازم در انتقال مفاهیم به دانشجو تلاش نماید. طبیعی است که مشارکت دانشجو و همزمان با مدرس مربوطه تاثیر بسزائی در یادگیری و تثبیت ذهنی مفاهیم دارد.

زمانبندی تدریس در 16 جلسه دو ساعتی می باشد و نحوه ارائه درس با ترسیم نقشه ها و نمودارهای مربوطه بر روی تخته سیاه است. مطالب به ترتیب شامل آشنائی با عنوان درس و منابع آن، آشنائی با اصول تئوری پلیت تکتونیک و ماگماتیسم و دگرگونی مرتبط با چرخه ویلسون، آشنائی با زونهای مختلف زمین شناسی ایران، آشنائی با حرکات خشکی زائی و کوهزائی در طول زمان زمین شناسی و بررسی تحولات ژئودینامیکی پوسته ایران زمین از پرکامبرین تا عهد حاضر و بررسی ماگماتیسم و دگرگونیهای رخ داده در نقاط مختلف آن است.

زمین شناسی ایران، تالیف دکتر علی درویش زاده، دیباچه ای بر زمین شناسی ایران، تالیف محمد حسن نبوی، زمین شناسی ایران، تالیف دکتر آقانباتی و کلیه مقالات منتشر شده داخلی و خارجی در خصوص ماگماتیسم و دگرگونی ایران است.

با توجه به نیاز مبرم دانشجویان به تئوری پلیت تکتونیک و تسلط به مفاهیم آن از نظر ماگماتیسم و دگرگونی در محیطهای مختلف تکتونیکی و در ارتباط با چرخه ویلسون، لازم است دانشجو چند جلسه با این مفاهیم آشنا بشود چرا که معیار سنجش تمامی مدلها و الگوهای ژئوتکتونیکی همین تئوری است. سپس دانشجو با زونبندی پوسته ایران و تفاوتها و تشابعات مختلف این زونها آشنا می شود. فازهای خشکی زائی و کوهزائی تغییرات متفاوتی از نظر ماگمائی و دگرگونی بر جای می گذارند و لازم است دانشجو با این فازها، زمان رخداد آنها و نوع عملکرد آنها در پوسته ایران آشنا شود و بعد از تثبیت این مفاهیم به ماگماتیسم و دگرگونی ایران از پرکامبرین تا عهد حاضر پرداخته می شود و مدلها و الگوهای ارائه شده توسط محققین مختلف مورد ارزیابیز و نقد قرار می گیرد.

هدف از طرح درس آموزش مرحله به مرحله و منظم مفاهیم لازم برای درک تحولات ژئ.ودینامیکی پوسته ایران در طول زمان است و به نظر می رسد طرح مذکور بتواند کارآئی لازم را در این خصوص داشته باشد.

ندارد

این درس مشترک بوده و در قالب دو واحد عملی که عمدتا در صحرا برگزار می شود، اجرا می شود و ارزیابی نهائی بصورت کتبی و عملی خواهد بود.

حدود 6 جلسه 4 ساعته بصورت نظری بوده و مبانی پترولوزی صحرائیز و روش کار در صحرا تشریح شده و سپس با برگزارس عملیات صحرائی، دانشجو بطور عملی با روش کار در صحرا بر روی سنگهای دگرگونی و آذرین آشنا خواهد شد.

زمانبندی شامل 6 جلسه 4 ساعته بصورت تدریس مبانی نظری درس و سپس برگزاری عملیات صحرائی در روزهای پنجشنبه هر هفته خواهد بود.

منابع شامل کلیه کتابها در خصوص عملیات صحرائی یا فیلد زئولوژی و روش تشخیص صحرائی سنگهای آذرین و دگرگونی و نحوه نمونه برداری و مطالعه آنها در صحرا می باشد.

طرح درس شامل آموزش مبانی بررسی سنگهای آذرین و دگرگونی از نظر جنس، نحوه برداشت نمونه و ثبت آنها، تشخیص فرایندهای ماگمائی در صحرا، روش اندازه گیری شیستوزیته سنگهای دگرگونی، خطوارگی و سیستم درز و شکاف در سنگهای آذرین و دگرگونی و روش تحلیل ساختاری آنها است. این مبانی و روشها طی جلسات نظری و عملی به دانشجو آموزش داده می شود.

هدف از طرح درس رسیدن به روش مثر در انتقال صحیح روش بررسی سنگهای آذرین و دگرگونی در صحرا به دانشجویان دوره کارشناسی ارشد است.

ندارد

ارزیابی بطور مستمر در کلاس و در نهایت ارزیابی کلی آخر ترم و بصورت کتبی و امتحان تشریحی خواهد بود.

با توجه به ماهیت درس و محیطهای متنوع تکتونیکی که نیاز به تجسم سه بعدی و تشریح آنها در قالب تصاویر سه بعدی قابل فهم برای دانشجو، لازم است که مدرس مربوطه ضمن آشنائی کامل با مبانی تئوری زمین ساخت ورقی و ماگماتیسم و روشهای تولید آن و فرایندهای آن، توانائی لازم در رسم اشکال سه بعدی را در هر لحظه داشته باشد و لذا تدریس بفرم سنتی و با استفاده از گچ و تخته سیاه انجام می گیرد تا دانشسجو به همراه و بموازات مدرس مربوطه تجسم سه بعدی و روش به تصویر کشیدن فرایندها را داشته باشد.

برنامه زمانی تدریس یرای 16 هفته دو ساعته در نظر گرفته شده است.

کلیه کتابهای تحت عنوان زمین ساخت یا پلیت تکتونیک و ماگماتیسم برای این درس مفید هستند که هم به زبان انگلیسی و هم به فارسی (بندرت) موجود هستند.

طرح درس شامل تشریح ساختمان زمین به عنوان یکی از سیارات سنگی منظومه شمسی، نحوه تشکیل آن و ارتباط ماگماتیسم با دینامیسم داخلی آن و سپس تشریح تئوری پلیت تکتونیک، سیکل ویلسون و تشریح فرایندهای ماگمائی و ماگماتیسم در محیطهای مختلف تکتونیکی مربوط به مراحل مختلف سیکل ویلسون است.

هدف از طرح درس انتخاب روشی کارآمد جهت برقراری ارتباط ذهنی مناسب بین تئوری پلیت تکتونیک و ماگماتیسم در محیطهای مختلف تکتونیکی است.

ندارد

ارزیابی بصورت مستمر در کلاس درس با طرح سئالات تخصصی و نیز ارزیابی کلی در آزمون آخر ترم و بصورت کتبی و تشریحی انجام می پذیرد.

روش تریس بفرم سنتی بوده و با توجه به طرح سیستمهای پترولوژی تجربی مربوط به سنگهای اسیدی (ماگماهای گرانیتی) نیاز است که مدرس مربوطه توانائی ترسیم اشکال سه بعدی مربوط به دیاگرامهای فازی و تشریح انها را داشته باشد و در کنار آن به ژئوشیمی و پتروژنز سنگهای آذرین اسید تسلط کامل داشته باشد. این امر مستلزم روش تدریس زنده و پا بپای مدرس و دانشجو است و با تصاویر پاورپوینتی این امکان کم رنگ تر می شود.

جلسات درس در 16 جلسه دو ساعته تنظیم شده است و در این جلسات مبانی تشکیل ماگماهای اسیدی، مشخصات فیزیکی و شیمیائی ماگماهای اسیدی، نحوه جایگیری ماگماهای اسیدی، سیستمهای پترولوژی تجربی مربوط به اجزاء اصلی سنگهای آذرین اسیدی و شامل سیستمهای دو تشکیل دهنده، سه تشکیل دهنده و چهار تشکیل دهنده تشریح شده و در ادامه به رده بندی های متنوع سنگهای آذرین اسیدی و مبانی آنها، مشخصات نورماتیو سنگهای اسیدی و ویژگیهای زئوشیمیائی عناصر اصلی، فرعی و کمیاب و همچنین ایزوتوپی سنگهای اسیدی پرداخته شده و محیطهای تکتونیکی تشکیل این گروه سنگی تشریح می شود.

منابع این درس شامل کلیه کتابهای با عنوان پترولوژی و پتروژنز سنگهای آذرین و سنگهای گرانیتوئیدی می باشد که هم به فارسی و هم به لاتین موجود می باشند.

طرح درس بنحوی تنظیم شده است که دانشجو با مبانی تشکیل ماگمای اسیدی به عنوان خمیر مایه اصلی سنگهای آذرین اسید آشنا شده و با ویژگیهای فیزیکی و شیمیائی آن آشنا می شود. سپس در خصوص نحوه جایگزینی ماگماهای اسیدی بحث شده و در مورد سیستمهای پترولوژی تجربی در مورد سنگهای آذرین اسید مطالبی ذکر می شود و سپس مبادرت به معرفی روشهای دسته بندی سنگهای آذرین اسیدی می شود. بحث نهائی در مورد مشخصات ژئوشیمیائی عناصر اصلی، فرعی و کمیاب و همچنین مشخصات ایزوتوپی این سنگها است. در نهایت جایگاه این سنگها در سیکل ویلسون مشخص شده و روشهای مختلف دسته بندی سنگهای گرانیتوئیدی تشریح می شود.

هدف از طرح درس ترسیم مسیر درست شناخت ماگمای اسیدی و محصولات حاصل از سرد شدن آن و روشهای طبقه بندی و جایگاه زمین ساختی آنها است.

ندارد

ارزیابی مستمر در جلسات کلاسی و آزمون پایان ترم که بصورت کتبی و تشریحی انجام می گیرد.

با توجه به ماهیت درس و لزوم اشنائی دانشجویان با نمودارهای فازی مربوط به سنگهای آذرین و مبانی آنها و همچنین محسبات مربوط به کریستالیزاسیون و ذوب لازم است که دانشجو نحوه ترسیم نمودارهای فازی که گاهی بصورت سه بعدی هستند را همزمان با نحوه ترسیم آنها یاد بگیرد و لذا روش تدریس سنتی با گچ و تخته سیاه در این خصوص کارآئی بیشتری نسبت به دیگر روشها دارد.

جلسات تدریس در 16 جلسه دو ساعته تنظیم شده است.

کلیه منابع با عنوان پترولوژی تجربی و یا پترولوژی سنگهای آذرین که به فارسی و انگلیسی موجود هستند برای این درس مفید می باشند.

طرح درس شامل ارائه مبانی کلی مطالعات پترولوژی تجربی بر روی ماگماها و سنگهای آذرین که در آزمایشگاههای معتبر دنیا نظیر کارنگی موجود هستند و سپس تشریح نمودارهای فازی دو، سه و چها تشکیل دهنده و بررسی تبلور و ذوب در این سیستمها است.

هدف از طرح درس انتقال صحیح و مرحله به مرحله مفاهیم اولیه و پیشرفته پترولوژی تجربی به دانشجو، جهت فهم نحوه تشکیل و تبلور سنگهای آذرین است.

ندارد