برنامه درسی

لیست برنامه های درسی

عنوان علوم اعصاب شناختی و فرایندهای عالی ذهن
مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
مکان برگزاری دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه علوم اعصاب شناختی
تعداد واحد ۲
پیش نیاز درس

مبانی علم اعصاب شناختی

نحوه ارزیابی

امتحان کتبی و پژوهش انفرادی برای تحویل پروژه عملی

روش تدریس

تدریس نظری به صورت ترکیبی از پاورپوینت های اختصاصی درسی، مطالعه کتب و مقالات مرجع  در این حوزه می باشد.

زمان بندی و نحوه ارائه درس

این درس در شانزده جلسه تدریس و ارایه کلاسی برنامه ریزی شده است.

هفته اول: مقدمه ای بر فرایندهای عالی شناختی مفز

هفته دوم: ساختار مغزی مرتبط با فرایندهای عالی ذهن 

هفته سوم: مبانی علوم شناختی تصمیم گیری

هفته چهارم: انواع تصمیم گیری

هفته پنجم : تصمیم گیری و نورومارکتینگ

هفته ششم: علوم شناختی فرایند برنامه ریزی

هفته هفتم:  مبانی علوم شناختی حل مساله

هفته هشتم: خلاقیت و تفکر خلاق

هفنه نهم: خلاقیت و حل مساله

هفته دهم: استدلال و داوری

هفته یازدهم: نقش مدل های ذهنی در کنش های عالی ذهن

هفته دوازدهم: نقش کارکردهای اجرایی در مدیریت فرایندهای عالی ذهن 

هفته سیزدهم: آمایه های ذهنی

هفته چهاردهم: تاثیر آمایه های شناختی در فرایندهای عالی ذهن

هفته پانزدهم: آشنایی با مدل ها و آمایه های ذهنی

هفته شانزدهم: روش های مدرن علوم اعصاب شناختی در مطالعه فرایندهای عالی ذهن  

 

 

منابع

1. Paul Weirich - 2015. Models of Decision-Making: Simplifying choices

2. V. S. Chandrasekhar PammiNarayanan Srinivasan (2012). Decision Making: Neural and Behavioural Approaches

3. Sam Goldstein, Jack A. Naglieri (2014). Handbook of Executive Functioning

4. Keith Stenning, Michiel van Lambalgen (2008). Human Reasoning and Cognitive Science

5. Mark A. Runco (2023). Creativity: Research, Development, and Practice, Third Edition

 

هدف از طرح درس

هدف این درس آشنایی با فرایندهای عالی شناختی ذهن، آشنایی با مدهای ذهنی و آمایه های شناختی و آشنایی با کارکردهای اجرایی مغز است.

عنوان مبانی علوم اعصاب شناختی
مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
مکان برگزاری دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه علوم حانوری، ساختمان 3
تعداد واحد ۲
پیش نیاز درس

روانشناسی شناختی یک و روانشناسی شناختی دو

نحوه ارزیابی

امتحان کتبی 

روش تدریس

استفاده از پاورپوینتهای اختصاصی طراحی شده برای درس برمبنای سیلابس درسی، طرح مطالعات موردی و مرور مقالات سیستماتیک در هر سرفصل و مطالعه پژوهشهای موجود در این حیطه

زمان بندی و نحوه ارائه درس

این درس به صورت  شانزده جلسه طبق برنامه زیر طراحی شده است.

هفته اول: آشنایی با ساختارهای مغزی و ارتباط آن با کارکردهای شناختی 

هفته دوم: یادگیری و انعطاف پذیری، یادگیری شناختی

هفته سوم: حافظه و انواع آن

هفته چهارم: کنترل حافظه،  زوال حافظه

هفته پنجم: توجه از دیدگاه علوم اعصاب شناختی

هفته ششم: کنترل اجرایی مغز 

هفته هفتم: اصول سازماندهی قطعات پیشلنی

هغته هشتم. نظریه کارکرد یکپارچه قطعات پیشانی و آسیب به قطعات پیشانی 

هفته نهم: تفکر، تفکر صریح، تلاش ذهنی، تفکر ضمنی

هفته دهم: زبان، نوروفیزیولوژی زبان

هفته یازدهم: تکامل زبان و اختلالات رشدی و اکتسابی زبان

هفته دوازدهم: خواب: چرخه خواب و امواج مغزی 

هفته سیزدهم: شناختی اجتماعی در مغز و چارچوب مغز اجتماعی

هفته چهاردهم: رشد و آسیب مغز

هفته پانزدهم: انعطاف پذیری و تغییر دائمی در مغز

هفته شانزدهم:  انعطاف پذیری و اختلالات رشدی در کودکان 

منابع

               Bernard Barss & Nicole Gage (2013). Fundamentals of Cognitive Neuroscience

 Ward, J. (2020). The student's guide to cognitive neuroscience (4th ed.). Psychology Press

(Baars Gage 2010 Cognition, Brain and Consciousness (2nd edition

هدف از طرح درس

هدف اصلی این درس آشنایی با ساختارهای مغزی و ارتباط آن با کارکردهای شناختی می باشد.

عنوان مباحث ویژه در توانبخشی شناختی
مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
مکان برگزاری دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه علوم اعصاب شناختی
تعداد واحد ۲
نحوه ارزیابی

امتحان کتبی و کار کلاسی به شکل پروژه عملی

روش تدریس

 پاورپوینت اختصاصی درس جهت معرفی مبحث توانبخشی شناختی در حوزه کارکردهای عالی شناختی مغز ، معرفی و استفاده عملی از نرم افزارهای تشخیصی برای اختلالت شناختی، معرفی و استفاده از نرم افزارهای مداخله و آموزش شناختی، معرفی و استفاده عملی  از کتب خاص طراحی شده برای ارزیابی و مداخله شناختی به صورت مداد کاغذی 

زمان بندی و نحوه ارائه درس

جلسه اول: معرفی توانبخشی شناختی، بررسی سرفصل درس و معرفی کتب و منابع اختصاصی درس 

جلسه دوم: مبانی توانبخشی شناختی، آشنایی با مفاهیم اساسی در توانبخشی شناختی 

جاسه سوم: اصول و مبانی عصب شناختی توانبخشی شناختی(Rehabilitation Cognitive)،  ترمیم شناختی ( Cognitive Remediation ) و  تقویت شناختی (Strengthening Cognitive)

جلسه چهارم: فنون توانبخشی شناختی در کارکردهای شناختی توجه، کارکردهای اجرایی، حافظه و یادگیری 

جلسه پنجم: آزمون های غربالگری شناختی، با تمرکز بر آزمون های MMSE و آدنبروک، آموزش نظری و اجرای عملی.  تکنیک های ارزیابی شناختی اولیه دیگر مانند MOCCA, آموزش و اجرا

جلسه پنجم: وسایل و ابزارهای کمکی در توانبخشی شناختی

جلسه ششم: آزمون های توجه، با تمرکز بر آزمون یکپارچه دیداری و شنیداری  (IVA) آموزش نظری، اجرای عملی

جلسه هفتم: آزمون های عملکردهای اجرایی شناختی، با تمرکز بر آزمون های دلیس کاپالن و ویسکانسین .،آموزش نطری، اجرای عملی

جلسه هشتم: ابزار های رایانه ای ارزیابی عملکرد های شناختی، با تمرکز بر CANTAB،  آموزش نظری، اجرای عملی

جلسه نهم: ادامه آموزش ارزیابی خرده مقیاس های CANTAB 

جلسه دهم: توانبخشی شناختی مبتنی بر ابزارهای قلم- کاغذی آموزش نظری، اجرای عملی

جلسه یازدهم:  معرفی روش توانبخشی شناختی مبتنی بر ابزارهای رایانه ای، با تمرکز بر REHACOM

جلسه دوازدهم: اجرا و آموزش REHACOM (معرفی انواع مداخله های قابل انجام در این نرم افزار)

جلسه سیزدهم: بررسی گزارش و نتایج حاصل از REHACOM

جلسه چهاردهم: توانبخشی شناختی اختالالت عصب-تحولی (آموزش نظری، اجرای عملی)

جلسه پانزدهم: توانبخشی شناختی سالمندان  (آموزش نظری، اجرای عملی)

جلسه شانزدهم: معرفی تکنیک های نوروتراپی در توانبخشی شناختی (TDCS)

 

منابع

ترور، پ. (1395).کتاب کار آسیب مغزی:تمرینهایی برای توانبخشی شناختی، ترجمه زارع، ح.، موسوی، ش. انتشارات ارجمند.

رید، ج. بایارد، ک.، فاین، ه.  .(1396). توانبخشی عصب روان شناختی کودکان:مبانی نظری و راهنمای عملی، ترجمه زارع، ح.، شریفی، ع. و موسوی، ش. انتشارات آییژ.

الرنر، ای. جی. (1401). ابزارهای غربالگری شناختی با رویکرد عملی، ترجمه زارع، ح. و علیزاده فرد، س. انتشارات سمت.

لونارد دیلر، ب. پ.(1394). .دستنامه توانبخشی عصب روان شناختی کلنگر)توانبخشی سرپایی آسیب مغزی تروماتیک( ترجمه زارع، ح.، شریفی، ع. انتشارات آییژ.

ویلسون، ب. و دیگران  (1395). مبانی نظری و راهنمای عملی توانبخشی عصب-روان شناختی، ترجمه زارع، ح.، و همکاران نظری، س. م. و عابدین، م.، انتشارات ارجمند

Deluca, J., Chiaravalloti, N. D., Weber, E. (2020). Cognitive rehabilitation and neuroimaging, examining the evidence from brain to behavior. Springer Press

طرح درس

نظری و عملی

هدف از طرح درس

هدف کلی: آشنایی عملی با انواع آزمونها و روشهای توانبخشی شناختی

 اهداف ویژه:  آشناسی با مبانی توانبخشی شناختی، آشنایی با روش اجرای آزمونها و تحلیل آنها، آشنایی با روشهای توانبخشی شناختی، و  آشنایی با ابزارهای جدید توانبخشی شناختی

عنوان علوم اعصاب شناختی ۲
مقطع تحصیلی دكتری تخصصی PhD
مکان برگزاری دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه علوم اعصاب شناختی، ساختمان سه، طبقه اول
تعداد واحد ۲
پیش نیاز درس

علوم اعصاب شناختی یک

نحوه ارزیابی

امتحان پایان ترم و تحقیقات و ارایه های کلاسی 

روش تدریس

استفاده از پاورپوینت های تخصصی طراحی شده برای درس علوم اعصاب شناختی2، ارایه مطالعات موردی،  مطالعه تاریخچه پژوهش در هر حیطه مورد مطالعه، فیلم های کوتاه از مطالعات موردی، بحث های علمی در این حوزه و مشارکت دانشجویان در بحثهای تخصصی به روز علوم اعصاب شناختی 

زمان بندی و نحوه ارائه درس

نحوه ارائه درس به صورت تدریس و سخنرانی های تخصصی با استفاده از پاورپوینت ها، مقالات مروری سیستماتیک، کتب موجود در این حیطه برای شانزده جلسه درسی پیش بینی شده است. 

هفته اول: حافظه: انواع و مکانیسم ها

هفته دوم: حافظه اظهاری: مفاهیم پایه و مفروضات، ماطق قشری حافظه معنایی و اپزودیک 

هفته سوم: قشر پیش پیشانی و مراحل حافظه، نقش قشر اهیانه خلفی در کد گذاری و مراحل بازخوانی، تحکیم حافظه

هفته چهارم: تئوری های فراموشی، انواع آمنزی و منطق درگیر مغزی در هر کدام، توانبخشی حافظه با اشاره به مطالعات موردی 

هفته پنجم: هیجان، رویکرد نوروبیولوژی هیجان، تنظیم هیجان

هفته ششم: شناخت اجتماعی: درک علایم اجتماعی بدن و چهره، پردازش هیجانات چهره ای 

هفته هفتم: رقابت اجتماعی

هفته هشتم: زبان: گویش، اکتساب گویش، نظریه های زبان، پایه های زبان 

هفته نهم: دوزبانگی، اثر دو زبانگی بر کارکردهای شناختی، مطالعات موردی در این حیطه

هفته دهم: اختلال در تکوین زبان، آفازیاها و انواع آن

هفته یازدم: ادراک زبان: درک شنیداری و گفتاری، بسترهای عصبی پردازش کلمات گفتار، سترهای عصبی پردازش کلمات نوشتار

هفته دوازدم: مدل های عصبی درک گفتار

هفته سیزدهم: رشد و تکوین مغز: از جنینی تا دو سالگی، از دوسالگی تا نوجوانی

هفته چهاردهم: رشد کارکردهای شناختی مغز از زمان تولد تا نوجوانی، از نوجوانی تا جوانی

هفته پانزدم: اختلالات رشدی 

هفته شانزدم: پلاستیستی و فرایند شناختی در دوران پیری، زوال شناختی

منابع

1. How Emotions Are Made: The Secret Life of the Brain. Lisa Feldman Barrett. PEN/E.O. Wilson Literary Science Writing Award Nominee for Longlist (2018). 

2. Cognitive Neuroscience,  Biology of mind by Michael S. Gazzaniga , Richard B. Ivry , George R. Mangun Ph.D. Fifth Edition, 2018.

3. Banich, M. T., & Compton, R. J. (2023). Cognitive Neuroscience (5th ed.). Cambridge: Cambridge University Press.

4. Gutchess, A. (2019). Cognitive and Social Neuroscience of Aging. Cambridge: Cambridge University Press.

 

 

فایل پیوست اول سرفصل علوم اعصاب شناختی 2.pdf
طرح درس

این درس به صورت نظری طراحی شده که شامل پروژه عملی در قالب پژوهش و ارایه دانشجویان نیز می باشد 

هدف از طرح درس

علوم اعصاب شناختی از دروس الزامی رشته دکتری علوم اعصاب  شناختی است که فرایندهای بیولوژیکی زمینه‌ساز شناخت انسان را مطالعه می کند، به ویژه در رابطه با ارتباط بین ساختارهای مغز، فعالیت‌ها و عملکردهای شناختی. هدف از آن تعیین نحوه عملکرد مغز و دستیابی به ویژگی‌های عملکردی آن است. علوم اعصاب شناختی به عنوان شاخه‌ای از روانشناسی و علوم اعصاب در نظر گرفته می شود زیرا علوم بیولوژیک را با علوم رفتاری مانند روانپزشکی و روانشناسی ترکیب می کند. فناوری‌هایی که فعالیت مغز را اندازه گیری می‌کنند، مانند تصویربرداری عصبی عملکردی، می توانند بینشی از مشاهدات رفتاری را در صورت ناکافی بودن داده های رفتاری ارائه دهند. تصمیم گیری نمونه ای از یک فرآیند بیولوژیکی است که بر شناخت تأثیر می گذارد.رشته علوم اعصاب شناختی زیرمجموعه‌ی علوم اعصاب است که فرایندهای بیولوژیکی زمینه‌ساز شناخت انسان را مطالعه می کند، به ویژه در رابطه با ارتباط بین ساختارهای مغز، فعالیت‌ها و عملکردهای شناختی. هدف از آن تعیین نحوه عملکرد مغز و دستیابی به ویژگی‌های عملکردی آن است. علوم اعصاب شناختی به عنوان شاخه‌ای از روانشناسی و علوم اعصاب در نظر گرفته می شود زیرا علوم بیولوژیک را با علوم رفتاری مانند روانپزشکی و روانشناسی ترکیب می کند. فناوری‌هایی که فعالیت مغز را اندازه گیری می‌کنند، مانند تصویربرداری عصبی عملکردی، می توانند بینشی از مشاهدات رفتاری را در صورت ناکافی بودن داده های رفتاری ارائه دهند. تصمیم گیری نمونه ای از یک فرآیند بیولوژیکی است که بر شناخت تأثیر می گذارد.رشته علوم اعصاب شناختی زیرمجموعه‌ی علوم اعصاب است که فرایندهای بیولوژیکی زمینه‌ساز شناخت انسان را مطالعه می کند، به ویژه در رابطه با ارتباط بین ساختارهای مغز، فعالیت‌ها و عملکردهای شناختی. هدف از آن تعیین نحوه عملکرد مغز و دستیابی به ویژگی‌های عملکردی آن است. علوم اعصاب شناختی به عنوان شاخه‌ای از روانشناسی و علوم اعصاب در نظر گرفته می شود زیرا علوم بیولوژیک را با علوم رفتاری مانند روانپزشکی و روانشناسی ترکیب می کند. فناوری‌هایی که فعالیت مغز را اندازه گیری می‌کنند، مانند تصویربرداری عصبی عملکردی، می توانند بینشی از مشاهدات رفتاری را در صورت ناکافی بودن داده های رفتاری ارائه دهند. تصمیم گیری نمونه ای از یک فرآیند بیولوژیکی است که بر شناخت تأثیر می گذارد. در این واحد درسی، یافته‌های علوم اعصاب و پیوند آن با شناخت اجتماعی نیز مطالعه می گردد. ساختار مغز اجتماعی، سالمندی و شناخت اجتماعی، شناخت و هیجان، پردازش هیجانات چهره ای، مینای عصبی درک ذهن دیگران، رویکرد علوم اعصاب شناختی در شناخت اجتماعی و غیره شامل مطالبی است که در این درس به آنها گرداخته خواهد شد. بحث علوم اعصاب شناختی گفتار، حافظه، اختلال حافظه، تکوین مغز و پلاستیسیتی از موضوعات دگیر این واحد درسی هستند. 

عنوان علوم اعصاب شناختی ۱
مقطع تحصیلی دكتری تخصصی PhD
مکان برگزاری دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، ساختمان 3، گروه علوم اعصاب شناختی، طبقه اول
تعداد واحد ۲
پیش نیاز درس

آناتومی مغز و دستگاه عصبی

نحوه ارزیابی

امتحان کتبی و کار تحقیقاتی کلاسی 

روش تدریس

برگزاری کلاس با استفاده از پاورپوینت های آموزشی اختصاصی درس، طرح مطالعات موردی (Case Study)، فیلم های کوتاه آموزشی، بحث های گروهی و تخصصی با مشارکت دانشجویان

زمان بندی و نحوه ارائه درس

ارائه درس به صورت تدریس  در شانزده جلسه  با استفاده از پاورپوینتهای اختصاصی طراحی شده برای درس، فیلمهای آموزشی کوتاه در خصوص مطالعات موردی، مرور یافتهای جدید و پژوهشهای در حال انجام در این مقوله، بحث های گروهی به صورت سوال و پاسخ و ارایه نقطه نظر دانشجویان در پایان مباحث تخصصی. 

 

هفته اول: آشنایی با اصول علوم اعصاب شناختی: تعاریف، رویکردها، رویکرد نوروبیولوژیک در شناخت، متاانالیز و همگرایی

هفته دوم: روشهای علوم اعصاب شناختی: اندازه گیری فعالیت عصبی حین پردازش شناختی،  الکتروفیزیولوژی، تصویربرداری عصبی ساختاری و کارکردی

هفته سوم: دستگاههای حسی:  سیستم بینایی

هفته چهارم: پردازش تصاویر و مسیرهای عصبی ادراک دیداری

هفته پنجم: اگنوزیای دیداری و مطالعات موردی پژوهشی در این حوزه

هفته ششم: دستگاههای حسی: سیستم شنوایی

هفته هفتم: مسیر پردازش صدا، ادراک شنوایی و اختلالات در ادراک شنیداری

هفته هشتم: دستگاههای حسی: بویایی، چشایی و لامسه

هفته نهم: کنترل حرکتی: سازماندهی حرکات، سلسله مراتب کنترل حرکتی در مغز و برنامه ریزی حرکتی 

هفته دهم: مناطق مغزی درگیر در کنترل حرکتی، انواع اختلالالات در کنترل حرکتی 

هفته یازدم: توانبخشی حرکتی با تکیه بر افزایش کارکردهای شناختی و مطالعات موردی در این حیطه

هفته دوازدم: توجه: مطالعات و رویکرد علوم اعصاب در بحث توجه

هفته سیزدهم: توجه در فضای دیداری، توجه در فضای شنیداری، اثرات توجه بر روی سیستم های حسی

هفته چهاردهم: کنترل توجه: شواهد بالینی مراکز  کنترل توجه در مغز، کنترل ارادی توجه،  کنترل توجه با منشا بیرونی

هفته پانزدم: کنترل توجه به عنوان یک سیستم تعامل میان نواحی  مغزی، تعامل بین مولفه های سسیستم توجه

هفته شانزدم: توجه و هوشیاری 

 

منابع

1.  Gazzaniga, M. S., Ivry, R. B., & Mangun, G. R. (2019). Cognitive neuroscience : the biology of the mind (Fifth edition). W.W. Norton & Company.

2. Banich, M. T., & Compton, R. J. (2023). Cognitive Neuroscience (5th ed.). Cambridge: Cambridge University Press.

 

فایل پیوست اول سرفصل علوم اعصاب شناختی 1.pdf
طرح درس

ارائه درس به صورت تدریس  در شانزده جلسه  با استفاده از پاورپوینتهای اختصاصی طراحی شده برای درس، فیلمهای آموزشی کوتاه در خصوص مطالعات موردی، مرور یافتهای جدید و پژوهشهای در حال انجام در این مقوله، بحث های گروهی به صورت سوال و پاسخ و ارایه نقطه نظر دانشجویان در پایان مباحث تخصصی. 

امتحان پایان ترم در دی ماه

 

 

هدف از طرح درس

علوم اعصاب شناختی حوزه علمی است که با تمرکز خاص بر روی اتصالات عصبی مغز که در فرآیندهای ذهنی نقش دارند، به مطالعه فرآیندهای بیولوژیکی و جنبه‌های زیربنایی شناخت می‌پردازد و سعی دارد به این سوال پاسخ دهدکه چگونه فعالیت‌های شناختی تحت تأثیر مدارهای عصبی در مغز قرار می‌گیرند یا کنترل می‌شوند. 

روش‌های مورد استفاده در علوم اعصاب شناختی شامل روش‌های تجربی از روان‌شناسی و روان‌شناسی شناختی، تصویربرداری عصبی عملکردی، الکتروفیزیولوژی، ژنومیک شناختی و ژنتیک رفتاری است. مطالعات بیماران مبتلا به نقص های شناختی ناشی از ضایعات مغزی، جنبه مهمی از علوم اعصاب شناختی را تشکیل می دهد. همچنین توانایی های شناختی مبتنی بر رشد مغز در زیر شاخه علوم اعصاب شناختی رشدی مورد مطالعه قرار می گیرد که رشد مغز در طول زمان، تجزیه و تحلیل تفاوت ها و کشف دلایل احتمالی برای آن تفاوت ها را بررسی می‌کند.

هدف از این درس، آشنایی با اصول اولیه علوم اعصاب شناختی، آشنایی با سازکارهای شناختی، الگوها و نظریه های موجود، آشنایی مقدماتی سازمان ساختاری و کارکردی مغز و  آشنایی با سازکارهای مغز در  کنش های عالی شناختی می باشد.