برنامه درسی

ندارد

 امتحان کتبی

• سخنرانی و ارائه محتوای تئوری
• بحث‌های گروهی و سمینار
• مطالعه و تحلیل نتایج

این برنامه درسی برای 16 جلسه ارائه شده است:

جلسه 1: مقدمه‌ای بر فرایندهای غیر حرارتی

• تعریف و اهمیت فرایندهای غیر حرارتی
• مقایسه با فرایندهای حرارتی

جلسه 2: اصول علم مواد غذایی

• ترکیب شیمیایی مواد غذایی
• ساختار میکروسکوپی و ماکروسکوپی مواد غذایی

جلسه 3: تکنیک‌های غیر حرارتی

• انواع تکنیک‌های غیر حرارتی (مانند فشار بالا، اشعه UV، و غیره)
• مکانیزم عمل این تکنیک‌ها

جلسه 4: فشار بالا (HPP)

• اصول و مکانیزم
• اثرات بر روی میکروارگانیسم‌ها و مواد مغذی

جلسه 5: پاستوریزاسیون با اشعه UV

• اصول و کاربردها
• مزایا و معایب

جلسه 6: تکنیک‌های امواج مافوق صوت

• مکانیزم و کاربردها در فرآوری مواد غذایی
• بررسی مطالعات موردی

جلسه 7: روش‌های غیر حرارتی در نگهداری مواد غذایی

• بررسی روش‌های مختلف حفظ تازگی و کاهش فساد

جلسه 8: تأثیر فرایندهای غیر حرارتی بر کیفیت مواد غذایی

• ویژگی‌های حسی، تغذیه‌ای و میکروبی

جلسه 9: ارزیابی میکروبیولوژیک مواد غذایی

• روش‌های آزمایشگاهی و تحلیل داده‌ها

جلسه 10: کاربرد فرایندهای غیر حرارتی در صنایع مختلف

• صنایع لبنی، گوشتی، و بسته‌بندی

جلسه 11: چالش‌ها و محدودیت‌های فرایندهای غیر حرارتی

• مشکلات عملی و هزینه‌ها

جلسه 12: نوآوری‌ها و تکنولوژی‌های جدید

• بررسی تکنولوژی‌های نوظهور در فرایندهای غیر حرارتی

جلسه 13: جنبه‌های قانونی و ایمنی مواد غذایی

• مقررات و استانداردهای مربوط به استفاده از تکنیک‌های غیر حرارتی

جلسه 14: کارگاه عملی

• آزمایش‌های عملی مرتبط با فرایندهای غیر حرارتی

جلسه 15: پروژه تحقیقاتی

• ارائه و تحلیل پروژه‌های تحقیقاتی دانشجویان

جلسه 16: جمع‌بندی و آینده فرایندهای غیر حرارتی

• بحث در مورد جهت‌گیری‌های آینده و تحقیقات پیشرفته

1. کتاب‌های مرجع در زمینه فرایندهای غیر حرارتی
2. مقالات علمی و پژوهشی مرتبط
3. منابع آنلاین و دوره‌های آموزشی مرتبط

1. مقدمه

فرایندهای غیر حرارتی به فرایندهایی اطلاق می‌شود که در آن‌ها از حرارت برای تغییر حالت یا خصوصیات مواد استفاده نمی‌شود. این فرایندها در صنایع مختلف، به ویژه در صنایع غذایی، شیمیایی و دارویی اهمیت زیادی دارند. هدف از این درس، آشنایی دانش‌آموزان با انواع فرایندهای غیر حرارتی و کاربردهای آن‌ها است.

2. اهداف آموزشی

• آشنایی با مفهوم فرایندهای غیر حرارتی
• شناخت انواع فرایندهای غیر حرارتی و کاربردهای آن‌ها
• بررسی مزایا و معایب فرایندهای غیر حرارتی
• توانایی تحلیل و مقایسه فرایندهای غیر حرارتی با فرایندهای حرارتی

3. مواد و تجهیزات مورد نیاز

• تخته وایت‌برد و ماژیک
• پروژکتور و لپ‌تاپ برای ارائه پاورپوینت
• نمونه‌هایی از محصولات حاصل از فرایندهای غیر حرارتی (در صورت امکان)
• جزوات و مقالات مرتبط با فرایندهای غیر حرارتی

4. زمانبندی درس

• مقدمه و بررسی هدف درس: 10 دقیقه
• آشنایی با فرایندهای غیر حرارتی: 15 دقیقه
• انواع فرایندهای غیر حرارتی: 20 دقیقه
• مزایا و معایب فرایندهای غیر حرارتی: 10 دقیقه
• تحلیل و مقایسه با فرایندهای حرارتی: 15 دقیقه
• پرسش و پاسخ: 10 دقیقه

5. مراحل تدریس

الف) مقدمه و بررسی هدف درس

• شروع درس با توضیح اهمیت فرایندهای غیر حرارتی در صنعت و زندگی روزمره.
• بیان اهداف آموزشی و انتظار از دانش‌آموزان.

ب) آشنایی با فرایندهای غیر حرارتی

• تعریف فرایندهای غیر حرارتی و تفاوت آن‌ها با فرایندهای حرارتی.
• مثال‌هایی از فرایندهای غیر حرارتی (مانند فشار، انجماد، کریستالیزاسیون و ...).

ج) انواع فرایندهای غیر حرارتی

• بررسی انواع فرایندهای غیر حرارتی شامل:
  • فشرده‌سازی
  • انجماد
  • فراوری به روش‌های مکانیکی
  • تغلیظ
  • پیش‌فرآوری

د) مزایا و معایب فرایندهای غیر حرارتی

• مزایا: حفظ ارزش غذایی، کاهش مصرف انرژی، جلوگیری از تغییرات شیمیایی.
• معایب: هزینه‌های بالا، نیاز به تجهیزات خاص.

هـ) تحلیل و مقایسه با فرایندهای حرارتی

• مقایسه عملکرد و کارایی فرایندهای غیر حرارتی و حرارتی.
• بررسی شرایط و مواردی که استفاده از فرایندهای غیر حرارتی ترجیح داده می‌شود.

و) پرسش و پاسخ

• دعوت از دانش‌آموزان برای پرسیدن سوالات و ایجاد بحث و تبادل نظر.

6. ارزیابی

• ارزیابی دانش‌آموزان از طریق یک آزمون کوتاه یا پروژه تحقیقی درباره یکی از فرایندهای غیر حرارتی.

7. منابع

• کتاب‌های درسی مرتبط
• مقالات علمی و پژوهشی
• وب‌سایت‌های آموزشی معتبر

1. آشنایی با مفاهیم پایه‌ای فرایندهای غیر حرارتی.
2. بررسی انواع فرایندهای غیر حرارتی و کاربردهای آن‌ها.
3. تحلیل و ارزیابی مزایا و معایب فرایندهای غیر حرارتی در مقایسه با فرایندهای حرارتی.
4. آشنایی با تکنیک‌ها و فناوری‌های نوین در فرایندهای غیر حرارتی.

 تکنولوژی شیر و فراورده های 1

• زمون کتبی یا شفاهی در پایان درس.
• ارزیابی گزارش‌های تهیه شده توسط دانش‌آموزان.
• امتحان عملی در آزمایشگاه

سخنرانی

کار در آزمایشگاه

لسه 1: مقدمه‌ای بر صنعت لبنیات

• تاریخچه و اهمیت صنعت لبنیات
• انواع فراورده‌های لبنی

جلسه 2: ترکیب شیمیایی شیر

• اجزای شیر (آب، چربی، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی)
• تأثیر ترکیب شیر بر کیفیت فراورده‌ها

جلسه 3: فرآیند تولید شیر

• جمع‌آوری و نگهداری شیر
• مراحل پاستوریزه کردن

جلسه 4: تولید ماست

• فرآیند تولید ماست
• انواع ماست و ویژگی‌های آن‌ها

جلسه 5: تولید پنیر

• فرآیند تولید پنیر
• انواع پنیر و روش‌های نگهداری آن‌ها

جلسه 6: تولید کره

• فرآیند تولید کره
• کاربردها و خواص کره

جلسه 7: فراورده‌های لبنی تخمیری

• تولید و ویژگی‌های محصولات تخمیری
• پروبیوتیک‌ها و فواید آن‌ها

جلسه 8: تکنولوژی بسته‌بندی در صنایع لبنی

• انواع بسته‌بندی و تأثیر آن بر کیفیت و ماندگاری

جلسه 9: کنترل کیفیت در صنایع لبنی

• روش‌های کنترل کیفیت
• استانداردها و مقررات

جلسه 10: میکروبیولوژی شیر و فراورده‌های لبنی

• میکروارگانیسم‌های مفید و مضر
• روش‌های کنترل آلودگی میکروبی

جلسه 11: ارزیابی حسی محصولات لبنی

• روش‌های ارزیابی حسی
• تأثیر ویژگی‌های حسی بر انتخاب مصرف‌کننده

جلسه 12: فناوری‌های نوین در صنایع لبنی

• نانو فناوری و کاربردهای آن
• استفاده از فناوری‌های دیجیتال

جلسه 13: چالش‌ها و فرصت‌های صنعت لبنیات

• مسائل زیست‌محیطی
• تغییرات بازار و نیازهای مصرف‌کنندگان

جلسه 14: مطالعات موردی

• بررسی نمونه‌های موفق در صنعت لبنیات
• تحلیل بازار و استراتژی‌های موفق

جلسه 15: کارگاه عملی

• بازدید از پایلوت لبنیات
• آشنایی عملی با فرآیندهای تولید

جلسه 16: جمع‌بندی و ارائه پروژه‌های دانشجوی

جزوی درسی 

کتابهای صنایع شیر و فراورده های ان

طرح درس: تکنولوژی شیر و فراورده‌های 2

موضوع درس: تکنولوژی  فراورده‌های بلنی

سطح تحصیلی:

کارشناسی

مدت زمان:

2 ساعت نظری2 ساعت عملی

اهداف آموزشی:

1. آشنایی دانش‌آموزان با محصولات شیر و خواص آن.
2. شناخت فرآیند های تولید فراورده‌های شیر.
3. آشنایی با انواع فراورده‌های لبنی و کاربردهای آن‌ها.
4. بررسی تاثیرات تکنولوژی بر کیفیت و ایمنی فراورده‌های لبنی.

منابع آموزشی:

• کتاب‌های درسی مرتبط
• مقالات علمی در زمینه تکنولوژی شیر
• ویدیوهای آموزشی
• تجهیزات آزمایشگاهی (در صورت امکان)

مراحل تدریس:

1. مقدمه (15 دقیقه)

• معرفی موضوع و اهمیت شیر و فراورده‌های آن در رژیم غذایی.
• پرسش و پاسخ درباره تجربیات دانش‌آموزان از مصرف شیر و فراورده‌های لبنی.

2. توضیح مفاهیم پایه (30 دقیقه)

• تعریف شیر و ترکیبات آن (پروتئین، چربی، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی).
• معرفی انواع شیر (شیر گاو، بز، شتر و غیره) و ویژگی‌های آن‌ها.

3. فرآیند تولید شیر (30 دقیقه)

• توضیح مراحل جمع‌آوری، نگهداری و فرآوری شیر.
• بررسی تکنیک‌های مختلف پاستوریزه کردن و تاثیر آن بر کیفیت شیر.

4. معرفی فراورده‌های لبنی (30 دقیقه)

• معرفی انواع فراورده‌های لبنی مانند ماست، پنیر، کره و خامه.
• بررسی فرآیند تولید هر یک از این فراورده‌ها و ویژگی‌های آن‌ها.

5. بحث گروهی (15 دقیقه)

• تقسیم دانش‌آموزان به گروه‌های کوچک و بحث درباره تاثیرات تکنولوژی بر کیفیت و ایمنی فراورده‌های لبنی.
• ارائه نتایج بحث توسط هر گروه.

6. ارزیابی و جمع‌بندی (10 دقیقه)

• پرسش و پاسخ برای ارزیابی یادگیری دانش‌آموزان.
• جمع‌بندی نکات کلیدی درس.

فعالیت‌های تکمیلی:

• تهیه یک گزارش درباره یک نوع فراورده لبنی و فرآیند تولید آن.
• بازدید از یک کارخانه لبنی (در صورت امکان).

ارزیابی:

• آزمون کتبی یا شفاهی در پایان درس.
• ارزیابی گزارش‌های تهیه شده توسط دانش‌آموزان.

1. آشنایی دانشجویان با ترکیبات شیر و خواص آن.
2. شناخت فرآیندهای تولید شیر و فراورده‌های آن.
3. آشنایی با انواع فراورده‌های لبنی و کاربردهای آن‌ها.
4. بررسی تاثیرات تکنولوژی بر کیفیت و ایمنی فراورده‌های لبنی.