برنامه درسی

لیست برنامه های درسی

عنوان آزمایشگاه سیستماتیک گیاهی ۲
مقطع تحصیلی کارشناسی
زمان برگزاری سه شنبه 12-10
مکان برگزاری آزمایشگاه سیستماتیک گیاهی، کریدور طبقه همکف، اتاق 119
تعداد واحد ۱
روش تدریس

ارائه کلید شناسایی برای جنس های مختلف تیره حبوبات

ارائه کلید شناسایی برای جنس های مختلف تیره کلم

ارائه کلید شناسایی برای جنس های مختلف راسته رزالز

ارائه کلید شناسایی برای جنس های مختلف تیره رزاسه

ارائه کلید شناسایی برای جنس های مختلف تیره راش

ارائه کلید شناسایی برای جنس های مختلف تیره پنیرک

ارائه کلید شناسایی برای جنس های مختلف تیره بید

ارائه کلید شناسایی برای گونه های مختلف جنس فرفیون

 

 

 

طرح درس

مطابق با سرفصل های دروس سیستماتیک گیاهی 2 (مراجعه شود به این در همین وبسایت)

عنوان مبانی گیاهشناسی
مقطع تحصیلی کارشناسی
زمان برگزاری یکشنبه 4-2
مکان برگزاری دانشکده علوم، گروه گیاهشناسی
تعداد واحد ۳
منابع

گیاه­شناسی:  مورفولوژی و تشریح گیاهی، اصول و روش­های رده­بندی گیاهی، تکنیک­های مدرن در تاکسونومی، مولکولی، واژه­نامه گیاهشناسی لاتین، یونان، انگلیسی

مولف: دکتر هوشنگ نصرتی، انتشاراتی عمیدی، تبریز

طرح درس

جلسه اول: شاخه های مختلف علوم گیاهی: سیستماتیک و اکولوژی (مطالعه گروه های بزرگ گیاهی شامل سرخس ها، بازدانگان، نهاندانگان؛ روابط متقابل بین عوامل محیطی و انتشار گیاهان) ، فیزیولوژی (فتوسنتز و متابولیسم؛ جذب و انتقال آب و مواد معدنی، رشد و نمو و هورمون های گیاهی)، تکوین (ژنز اندام های هوایی و ریشه، ساختار مریستم رویشی و مریستم زایشی)، مروری بر تاریخچه­ی علم سیستماتیک گیاهی، گیاه‏شناسان قدیمی (قبل از میلاد تا قران شانزدهم)، تاکسونومیست­ های اولیه، عصر لینه ­ای، تاکسونومی بعد از عصر لینه؛ سیستم­ های رده بندی مورفولوژیکی، سیستم رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی APG،

جلسه دوم: هرباریوم ، فلور، فلورا ایرانیکا، نحوه تهیه نمونه هرباریومی، مشخصات قید شده روی نمونه هرباریومی، هرباریوم های بزرگ دنیا، هرباریوم های ملی، هرباریوم های استانی، اهمیت، وظایف و مسئولیت هرباریوم ها. مورفولوژی گیاهی: انواع برگها، انواع گلها از نظر تقارن، مقطع طولی، انواع میوه ها، انواع گل آذین ها

جلسه سوم: اهداف تاکسونومی یا سیستماتیک گیاهی، نام، تعریف، نحوه نامگذاری سطوح یا رتبه­های تاکسونومیکی در رده­بندی گیاهی، مفهوم، تعریف و نام گذاری علمی گونه ها، منشا کلمه معرف گونه در نام علمی گیاهی، ویژگی­های ریخت شناسی، خاستگاه جغرافیایی، نوع رویشگاه ، فرم رویشی، موسم گل دهی، ویژگی­های داویی، شیمیایی و صنعتی، تعریف و نام گذاری علمی جنس ها، تیره ها و راسته های گیاهی، نام علمی گیاهان کاشته شده

جلسه چهارم: تعاریف و مفاهیم مختلف گونه: تعریف بیولوژیکی گونه، تعریف فیلوژنتیکی، تعریف اکولوژیکی،  تعریف  فنتیکی گونه، مفهوم مورفولوژیکی گونه؛ اجماع در تعریف گونه  

جلسه پنجم: آشنایی با  وبسایت های تخصصی و آماتور درخصوص انتشار جغرافیایی گونه های گیاهی در جهان، Global Biodiversity Information Facility (GBIF) و Citizen science

جلسه ششم: فاکتورهای موثر در گونه­زایی در گیاهان: پلی­پلوئیدی، دایس­پلوئیدی، هیبریداسیون، گونه­زایی ناشی از جهش تک­ژنی

 جلسه هفتم: سیستماتیک مولکولی-فیلوژنتیکی: مفاهیم و تعاریف درخصوص درخت ­های فیلوژنتیکی (شاخه، طول شاخه، گره، ریشه): گروه های منوفایلتیک و غیر منوفایلتیک (پلی فایلتیک، پارافایلتیک)، پلی­تومی در درخت ­های فیلوژنتیکی، ضرورت و نحوه ریشه­دار کردن یک درخت فیلوژنتیکی، مفهوم Clade و Grade، درخت ­های فیلوژنتیکی اجماع، بوتسترپینگ در درخت ­های فیلوژنتیکی

جلسه هشتم: سرخس های: چرخه زندگی، انواع اسپورانژ و اسپورها، گامتوفیت، آنتریدیوم، آرکگونیوم. گروه های مختلف سرخس ها: دم اسب، سرخس های آبزی (Salviniales: Salviniaceae, Azollaceae)، سرخس های حقیقی (Polypodiales)، سرخس های درختی.

جلسه نهم: بازدانگان: سیکادها، ژنکوا، ساختار مخروط نر و گل نر، ساختار مخروط ماده و گل ماده، گرده افشانی و لقاح

جلسه دهم: بازدانگان: مخروطداران: رده بندی، چرخه زندگی، مورفولوژی مخروط نر و ماده، مورفولوژی گل نر و گل ماده، جنس های مهم تیره کاج؛ تیره سرو، تیره سرخدار

جلسه یازدهم: نهاندانگان: گرئید نهاندانگان قاعده ای: تیره نیلوفر آبی. کلئید یا دودمان ماگنولیدها: تیره فلفل سیاه، تیره برگ بو،

جلسه دوازدهم: دودمان تک لپه ایها: سیستماتیک و اهمیت اکولوژیکی، داروئی، زراعی تیره غلات (مورفولوژی سنبلک: spikelet, floret, palea, lemma, awn)، تیره سوسن، تیره ارکیده، تیره زنجبیل.

جلسه سیزدهم: دودمان دولپه ایهای حقیقی قاعده ای: سیستماتیک و اهمیت اکولوژیکی، داروئی تیره آلاله، تیره خشخاش

جلسه چهاردهم: دودمان سوپر رزیدها: سیستماتیک و اهمیت اکولوژیکی، داروئی تیره حبوبات، تیره گلسرخ، تیره کلم، تیره پنیرک، تیره های ایران راسته Malpighiales (بید Salicaceae، گل راعی Hypericaceae، کتان Linaceae، فرفیون Euphorbiaceae)

جلسه پانزدهم: دودمان سوپرآستریدها: سیستماتیک و اهمیت اکولوژیکی، داروئی تیره نعنا، تیره بارهنگ، تیره گل ستاره، تیره کرفس

جلسه شانزدهم: اکولوژی گیاهی: تقسیم بندی رویش های گیاهی سیستم رونکیه، نمونه برداری گیاهی با استفاده از پلات و ترانسکت. فاکتورهای محیطی موثر بر گونه ها و جوامع گیاهی: فاکتورهای خاک (بافت خاک، EC، pH، )، توپوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، شدت شیب، جهت شیب)، بیوکلیماتیکی (درجه حرارت شامل 11 متغییر و نزولات جوی شامل 8 متغییر)

هدف از طرح درس

آشنایی با گروه های بزرگ گیاهی، آشنایی با خانواده های مهم  گیاهی شامل زراعی، اهمیت صفات گیاهشناسی در تیره های مختلف. شناسایی گیاهان در حد تیره و جنس

عنوان تولید مثل در گیاهان
مقطع تحصیلی دكتری تخصصی PhD
زمان برگزاری سه شنبه 10-8
تعداد واحد ۲
زمان بندی و نحوه ارائه درس

جلسه اول: رشد لوله گرده، رشد قطبی، نقش یون Ca++ در رشد لوله گرده، گرادیان راسی غلظت یون Ca++ و جوانه زنی گرده و رشد لوله گرده، افت وخیز غلظت یون Ca++ و رشد لوله گرده، تنظیم وابسته به کلسیم اسکلت سلولی و انتقال وزیکول­ها، راهنمایی لوله گرده توسط یون Ca++ خارجی، تنظیم یون Ca++ سیتوسولی توسط انتشار از عرض غشای پلاسمایی،

جلسه دوم: سیگنالینگ بین لوله گرده و مادگی، و لقاح مضاعف در نهاندانگان، مگاسپوروژنز و تشکیل گامتوفیت ماده (کیسه­ی جنینی)، انواع کیسه­ی جنینی، منوسپوریک، بی­اسپوریک، تتراسپوریک، آندوسپرم و انواع آن از نظر منشا و نسبت ژنومی،

جلسه سوم: لقاح، اینسیاسیون و نمو اولیه آندوسپرم، نقش سیگنالینگ پپتیدی در راهنمایی لوله گرده، سیگنالینگ قبل-تخمکی بین لوله گرده و مادگی، راهنمایی لوله گرده توسط تخمک و میکروپیل، برهم­کنش لوله گرده و سلول سینرژیدی و ختم سیگنال جلب، سوالات باقی مانده، نمو آندوسپرم در غلات

جلسه چهار: آپومیکسی: انتشار تاکسونومیکی آپومیکسی، انواع و مکانیسم­های آپومیکسی، تحول، توارث و کنترل ژنتیکی آپومیکسی، ژن­های کنترل کننده آپومیکسی در آپومیکت­های طبیعی، آنالیز عملکردی ژن­های تقلید کننده آپومیکسی در گیاهان جنسی مدل، مشخصات جایگاه­های ژنی مرتبط با آپومیکسی، بیان متفاوت ژن­های مرتبط با آپومیکسی، امکان برگشت پذیری بین جنسی و آپومیکسی، موتانت­های آپومیوزی مولد کیسه­های جنینی، موتانت­های واجد توان نمو جنین و آندوسپرم مستقل از لقاح، نمو خود به خودی آندوسپرم در Hieracium

جلسه پنجم: خودناسازگاری: ،خودناسازگاری و برهم­کنش بین گرده و کلاله، سیستم­های خودناسازگاری هترومورفیکی (چندشکلی) یا هتروستیلی یا چندخامه­ای، الف) هترواستیلی دوخامه­ای: ب) سه-خامه­ای، ج) اینانتیواستیلی، سیستم­های خودناسازگاری همومورفیکی: خودناسازگاری تیپ تیره­ی سیب زمینی Solanaceae، شناسایی و ساختار S-RNase: جزء مادگی خودناسازگاری، دخالت S-RNases مادگی در تشخیص و منع گرده خود-ناسازگار، تعیین کننده­های اختصاصی آلل S-Rnase، هویت ژن S گرده، جایگاه­های ژنی تغییر دهنده و پاسخ خودناسازگاری، مدل­های مولکولی خودناسازگاری در Solanaceae،

جلسه ششم: خودناسازگاری تیپ تیره­ی خشخاش Papaveraceae، شناسایی و ساختمان پروتئین خامه: جزء مادگی خودناسازگاری هویت پروتئین S گرده فرضی در سیستم خودناسازگار خشخاش، ژن­های پاسخ و اعمال سیگنالینک در خودناسازگاری خشخاش، عامل تعیین کننده نر در مکانیسم خودناسازگاری خشخاش،

 جلسه هفتم خودناسازگاری تیپ تیره­ی کلم Brassicaceae، SLG و SRK: پروتئین­های S مادگی و دخالت آنها در خودناسازگاری کلم، هویت و عملکرد ژن S گرده در خودناسازگاری کلم، دیگر پروتئین­های مادگی دخیل در خودناسازگاری کلم، مدل خودناسازگاری کلم، خودناسازگاری تیپ گراس­ها  ، مپینگ لوکوس­های S و Z، ترانسکریپت­های وابسته-به-کلسیم دخیل در خودناسازگاری چَچَم

جلسه هشتم: نقش پپتیدهای غنی از سیستئین LURE به عنوان مولکولهای سیگنالینگ و جلب کننده لوله گرده در تولید مثل و لقاح گیاهان، تنظیم بیان ژن LURE در سلولهای سینرژیدی، نقش فاکتورهای نسخه بردرای MYB لوله گرده در رها شدن اسپرمها

جلسه نهم: مکانیسم مولکولی ختم جلب لوله گرده و نقش سلول های سینرژیدی دائمی، نقش  Arabinogalactan Protein و پروتئین Polycomb در تخریب هسته سینرژیدها

جلسه دهم: نرعقیمی: تعریف نرعقیمی، فنوتیپ گیاهان نرعقیم، انواع نرعقیمی، اهمیت نرعقیمی و بازیابی زایایی: القا هتروزیس در تولید گیاهان زراعی، نرعقیمی سیتوپلاسمی و سیستم­های بازیابی زایایی: تحول توام و برهم­کنش هسته-میتوکندری، نرعقیمی سیتوپلاسمی و ژن­های بازیابی زایایی در گیاهان زراعی، شناسایی و آنالیز عملکرد ژن­های نرعقیمی سیتوپلاسمی، ویژگی­های توالی ژن­های نر عقیمی سیتوپلاسمی، شناسایی و خصوصیات توالی ژن­های بازیابنده، نرعقیمی ژنی حساس به شرایط محیطی در گیاهان زراعی، مدل­های مکانیسم­های مولد نرعقیمی سیتوپلاسمی، مدل سیتوتوکسیسیتی ، مدل نقصان انرژی، مدل مرگ سلولی برنامه­ریزی شده غیرنرمال، مدل تنظیم رتروگرید، مکانیسمهای بازیابی نرعقیمی سیتوپلاسمی، بازیابی نرعقیمی سیتوپلاسمی در سطح ژنومی، بازیابی نرعقیمی سیتوپلاسمی در سطح پسا-نسخه­برداری، بازیابی نرعقیمی سیتوپلاسمی در سطح ترجمه یا پسا-ترجمه، بازیابی نرعقیمی سیتوپلاسمی در سطح متابولیکی، دیدگاه­های جدید درخصوص نرعقیمی و بازیابی زایایی،دخالت نرعقیمی سیتوپلاسمی و سیستم­های بازیابی در برهم­کنش ژنی بین میتوکندری-هسته، نقش RNAs غیرکدکننده در نرعقیمی گیاهان، تلاش­ها و فرصت­ها در مطالعه و کاربرد نرعقیمی و بازیابی زایایی در نرعقیم­ها

تولید مثل Reproduction، تکثیر Propagation و نوسازی Renewal، چرخه های تولید مثلی، زنده زائی

 ساختار و عملکرد اندام های گل، گامتوفیت ها و فاکتورهای ژنتیکی و خورمونی کنترل کننده آنها، سازوکاهرای مولکولی تحریک و مها گل دهی، تنظیم اپی ژنتیکی تحریک نمو گل، فاکتورهای  MADS-box در نمو گل هرمافرودیت

 لقاح و بنیان گذاری میوه، علامتهای هورمونی و خاموشی RNA (RNA silencing) طی بنیان گذاری میوه، مدل های رایج  بنیان گذاری میوه، کنترل رسیدگی میوه، پارتنوکارپی، پراکندگی دانه، خودناسازگاری، تکثیر دانه، موفقیت های تولید مثلی دانه، باروری بالقوه دانه، چند رویانی

 آمفی میکسی (دو آمیزی)، آپومیکسی، انواع، جنبه هی فراساختاری، کنترل آپومیکسی، تحریک آپومیکسی، جنبه های کاربردی، تکامل آپومیکسی گامتوفیتی و اهمیت آن، باروری دانه در آپومیکسی، پارتنوژنز

 تولید مثل رویشی در گیاهان، انواع، اهمیت و علل آن

خودناسازگاری، انواع، علل، اهمیت، تک پایگی، دوپایگی، ناجورخامگی، پلی مورفولوژیکی جنسی، کاسموگامی، کلیستوگامی، گرده افشانی توسط باد، سیستم های تکثیر (اتوگامی، آلوگامی، ژیتنوگامی، زنوگامی)، نسبت گرده-تخمک در سیستم های تکثیر، نقصان گرده افشانی،

 اهمیت هیبریداسیون در تکامل، پلی پلوئیدی

تعیین جنسیت در گیاهان، انتشار دوپایگی و کروموزومهای جنسی در گیاهان، تکامل کروموزوم های جنسی

 تنش های محیطی و تولید مثل گیاهان

R

منابع

Goring D R., Bosch M., Franklin-Tong V. E. 2023. Contrasting self-recognition rejection systems for self-incompatibility in Brassica and Papaver, Current Biology, 33(11): R530-R542 https://doi.org/10.1016/j.cub.2023.03.037.

Leydon AR., Beale K M., Woroniecka K., et al. 2013. Three MYB Transcription Factors Control Pollen Tube Differentiation Required for Sperm Release, Current Biology, 23(13): 1209-1214,https://doi.org/10.1016/j.cub.2013.05.021.

Maruyama D., Higashiyama T. 2016. The end of temptation: the elimination of persistent synergid cell identity, Current Opinion in Plant Biology, 34, 122-126, https://doi.org/10.1016/j.pbi.2016.10.011.

Takeuchi H. 2021. The role of diverse LURE-type cysteine-rich peptides as signaling molecules in plant reproduction, Peptides, 142, 170572, https://doi.org/10.1016/j.peptides.2021.170572.

عنوان فلور ایران
مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
زمان برگزاری دوشنبه 4-2
مکان برگزاری آز-سیستماتیک
تعداد واحد ۲
پیش نیاز درس

سیستماتیک پیشرفته

روش تدریس

الف) شناسایی جنس های نماینده از تیره های مختلف که در مناطق مختلف ایران رویش دارند با استفاده از کلید شناسایی به زبان لاتین در فلورا ایرانیکا:

  1. تیره آلاله Ranunculaceae: Ranunculus، Delphinium، Aquilegia، Ceratocephalus
  2. تیره کلم Brassicaceae: Raphanus, Malcolmia, Descurainia, Sisymbrium, Neslia, Euclidium, Capsella, Alyssum
  3. تیره خشخاش Papaveraceae: Papaver, Glaucium, Roemeria, Hypecum, Fumaria
  4. تیره حبوبات Fabaceae: Medicago, Trifolium, Lathyrus, Lotus, Onobrychis, Robinia, Glycyrrhiza, Sophora
  5. تیره پنیرک Malvaceae: Malva, Althaea, Hibiscus
  6. تیره غلات Poaceae: Triticum, Hordeum, Bromus, Oryza, Lolium, Phleum, Alouropus, Avena
  7. تیره میخک Caryophyllaceae: Dianthus, Vaccaria, Sterllaria, Spergula, Silene
  8. تیره گاو زبان Boraginaceae: Anchusa, Onosma, Heliotropium, Nonea, Alkanna
  9. تیره نعنا Lamiaceae: Lamium, Thymus, Ziziphora, Salvia, Phlomis, Eremostachys, Stachys
  10. تیره بارهنک Plantanginaceae & گل میمون Scrophulariaceae: Digitalis, Plantago, Scrophularia,  
  11. تیره گل ستاره Asteraceae: Tragopogon, Taraxacum, Cichorium, Anthemis, Achillea, Centuarea

ب) کلیات و تاریخچه مطالعات فلور ایران

2-کتابهای مرجع، مجالت مهم گیاهشناسی، موزه هایگیاهی وباغهای مهم گیاهشناسی ایران و اروپا

3-وضعیت آماری گیاهان ایران، تعداد تیره ها،سرده ها وگونه ها، بومزادی در ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای

جهان وبه خصوصاروپا و جنوب غربی آسیا

4-طبقه بندی پوشش گیاهی ایران و رابطه آن با موقعیت جغرافیایی، ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی

5-جنگلهای شمال ایران وطبقه بندی پوشش گیاهی، معرفیگونه های شاخص پوششهاوگونه های بومی

6-جنگلهای مخروطیان ایران (جنگلهایارس و زربین)، معرفی جوامع و عناصر اینرویشها

7-جنگلهای بلوط زاگرس

8-جوامع بادام و بنه

9-رویشهای استپی کوهستانی

10-رویشهایاستپی بیابانی، معرفی درمنهزارها،گونههایشاخص و بومی جوامع کویری،ماسهزارهاوشورهزارها

12-رویشهای آبزی: معرفیتیرههاوگونههایآبزی در ایران

13-رویش های شبه ساوانایی جنوب ایران

14-جوامع و فلورعلفهای هرز ومحیطهای تخریبی

15-گیاهان مهم کاشته شده ایران

زمان بندی و نحوه ارائه درس

الف) شناسایی جنس های نماینده از تیره های مختلف که در مناطق مختلف ایران رویش دارند با استفاده از کلید شناسایی به زبان لاتین در فلورا ایرانیکا:

  1. تیره آلاله Ranunculaceae: Ranunculus، Delphinium، Aquilegia، Ceratocephalus
  2. تیره کلم Brassicaceae: Raphanus, Malcolmia, Descurainia, Sisymbrium, Neslia, Euclidium, Capsella, Alyssum
  3. تیره خشخاش Papaveraceae: Papaver, Glaucium, Roemeria, Hypecum, Fumaria
  4. تیره حبوبات Fabaceae: Medicago, Trifolium, Lathyrus, Lotus, Onobrychis, Robinia, Glycyrrhiza, Sophora
  5. تیره پنیرک Malvaceae: Malva, Althaea, Hibiscus
  6. تیره غلات Poaceae: Triticum, Hordeum, Bromus, Oryza, Lolium, Phleum, Alouropus, Avena
  7. تیره میخک Caryophyllaceae: Dianthus, Vaccaria, Sterllaria, Spergula, Silene
  8. تیره گاو زبان Boraginaceae: Anchusa, Onosma, Heliotropium, Nonea, Alkanna
  9. تیره نعنا Lamiaceae: Lamium, Thymus, Ziziphora, Salvia, Phlomis, Eremostachys, Stachys
  10. تیره بارهنک Plantanginaceae & گل میمون Scrophulariaceae: Digitalis, Plantago, Scrophularia,  
  11. تیره گل ستاره Asteraceae: Tragopogon, Taraxacum, Cichorium, Anthemis, Achillea, Centuarea

ب) کلیات و تاریخچه مطالعات فلور ایران

2-کتابهای مرجع، مجالت مهم گیاهشناسی، موزه هایگیاهی وباغهای مهم گیاهشناسی ایران و اروپا

3-وضعیت آماری گیاهان ایران، تعداد تیره ها،سرده ها وگونه ها، بومزادی در ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای

جهان وبه خصوصاروپا و جنوب غربی آسیا

4-طبقه بندی پوشش گیاهی ایران و رابطه آن با موقعیت جغرافیایی، ارتفاع، طول و عرض جغرافیایی

5-جنگلهای شمال ایران وطبقه بندی پوشش گیاهی، معرفیگونه های شاخص پوششهاوگونه های بومی

6-جنگلهای مخروطیان ایران (جنگلهایارس و زربین)، معرفی جوامع و عناصر اینرویشها

7-جنگلهای بلوط زاگرس

8-جوامع بادام و بنه

9-رویشهای استپی کوهستانی

10-رویشهایاستپی بیابانی، معرفی درمنهزارها،گونههایشاخص و بومی جوامع کویری،ماسهزارهاوشورهزارها

12-رویشهای آبزی: معرفیتیرههاوگونههایآبزی در ایران

13-رویش های شبه ساوانایی جنوب ایران

14-جوامع و فلورعلفهای هرز ومحیطهای تخریبی

15-گیاهان مهم کاشته شده ایران

هدف از طرح درس

آشنایی با فلور ایران: تیره های و جنس های معروف

قادر به درک معنی و مقهوم کلمات گیاه شناسی لاتین باشند

با استفاده از کلید  شناسایی جنس های متعلق به تیره های مختلف (که واجد انتشار قابل توجه در ایران هستند) در فلورا ایرانیکا قادر به شناسایی تاکسون های مختلف باشند

عنوان اصول و روش های رده بندی گیاهی
مقطع تحصیلی کارشناسی
زمان برگزاری یکشنبه 10-8
تعداد واحد ۲
روش تدریس

جلسه اول: مروری بر تاریخچه­ی علم سیستماتیک گیاهی، گیاه‏شناسان قدیمی (قبل از میلاد تا قران شانزدهم)، تاکسونومیست­های اولیه، عصر لینه­ای، تاکسونومی بعد از عصر لینه؛ سیستم­های طبیعی در فرانسه، آگوستینو دکاندول ،

جلسه دوم: از فنتیک تا فیلوژنی ،بنتام هوکر، ایشلر، آنگلر- پرانتل ،کرانکوئیست، تورن  ، سیستم رده­بندی فیلوژنی مولکول،

جلسه سوم: هرباریوم ، فلور  ،فلورا ایرانیکا، فلور کشورهای همسایه: ترکیه، عراق، آذربایجان، فلور اروپا

جلسه چهارم: تاکسونومی گیاهی یا سیستماتیک گیاهی، سطوح یا رتبه­های تاکسونومیکی در رده­بندی گیاهی، مفهوم گونه گیاهی، معیارهای پلی­تیپی گونه (مفهوم گونه برای Lumpers) ،

جلسه پنجم: مفهوم بیولوژیکی گونه ، گونه­زایی اکولوژیکی در مقابل گونه­زایی ژنتیکی (رانش و جهش) ، مفهوم تشخیصی گونه ، مفهوم فنتیکی گونه، معیارهای فیلوژنتیکی (مفهوم گونه برای Splittersمفهوم تکاملی گونه، مفهوم فیلوژنتیکی گونه، مفهوم مورفولوژیکی گونه اجماع در تعریف گونه  

جلسه ششم: نامگذاری علمی در گیاهشناسی، نام علمی گونه گیاهی  ، منشا کلمه معرف گونه در نام علمی گیاهی  ، ویژگی­های ریخت شناسی  ، خاستگاه جغرافیایی  ، نوع رویشگاه  ، فرم رویشی  ، موسم گل دهی  ، ویژگی­های داویی، شیمیایی و صنعتی  ،

جلسه هفتم: نام علمی جنس  ،تغییر دادن نام علمی گونه گیاهی  ، معیارهای اصلی در انتشار درست یک تاکسون  ،نام علمی گیاهان کاشته شده  ، رتبه­های تاکسونومیکی پایین­تر از گونه  ، زیرگونه و واریته  ، فرم  ، مفهوم گونه و میزان جدایی تولید مثل جنسی  ، جدایی تولید مثل جنسی بین زیرگونه­ها  ، رتبه تاکسونومیکی پائین تر از جنس 

جلسه هشتم: مفهوم تیره­ی گیاهی، نامگذاری تیره­ی گیاهی  ، مفهوم و نامگذاری علمی زیرتیره  ، مفهوم راسته و نام گذاری علمی  ، سطوح تاکسونومیکی بالاتر از راسته  ،

جلسه نهم : گونه­زایی در گیاهان، پلی­پلوئیدی  ، دایس­پلوئیدی  ، هیبریداسیون  ، گونه­زایی ناشی از جهش تک­ژنی  ، نرعقیمی 

 جلسه دهم: تکنیک‏های تاکسونومی مدرن ، مورفومتری  ، آنالیز خوشه ای  ، آنالیز به مولفه­های اصلی  ،آنالیز به بردارهای اصلی  ، آنالیز تشخیص  ، آنالیز هماهنگ متعارف  ، آنالیز همبستگی متعارفی  

جلسه یازدهم: آلوزیم­ها و ایزوزیم­ها  

جلسه دوازدهم: تکنیک­های مبتنی بر DNA  ، تکنیک­های مبتنی بر PCR  ، انواع تکینک­های بندینگ یا نواربندی DNAیی مبتنی بر PCR  ، تکنیک قطعات برشی، Restriction Fragment Length Polymorphisms = RFLP  ، مثالی از کاربرد قطعات برشی RFLP در تعیین حدود گونه ها  ، تکنیک  Amplified fragment length polymorphism = AFLP ، تکنیک Randomly Amplified Polymorphic DNAs = RAPDs  ،

جلسه سیزدهم: تکنیک‏ ریزماهواره­ها Simple Sequence Repeats (SSRS) = Microsatellite  ، تکنیک Inter-Simple Sequence Repeats = ISSRs  ،

جلسه چهاردم: امتیاز دهی الگوهای نواربندی  ، متدهای اندازه‏گیری فاصله و شباهت  ، متدهای آنالیز خوشه بندی  

جلسه پانزدهم: آنالیز توالی­های نوکلئوتیدی و همردیف‏سازی توالی‏ها  

جلسه شانزدهم: درخت­های فیلوژنتیکی: حل شده و پلی­تومی (سخت و نرم)، گروه تاج و گروه بنیادی در درخت فیلوژنتیکی  ، ریشه­دار کردن یک درخت فیلوژنتیکی

زمان بندی و نحوه ارائه درس

ودات و گیاهان چیست؟ چرا رده بندی کلید ورود به دنیای شناخت و پژوهش گیاهان است؟
2-مبانی تاریخی رده بندی
3-نامگذاری گیاهان: سطوح رده بندی(شاخه تا گونه) و کد بین المللی گیاهان و قارچ ها و جلبک ها (کد ملبورن)
4-انواع تیپ و هرباریوم های جهان و ایران
5-روش های جمع آوری و آماده سازی نمونه های گیاهی
6-روش های شناسایی و نامگذاری گیاهان، استفاده از کلید
7- سیستماتیک گیاهی: آشنایی باروش های عددی، کالدیستیک در رده بندی
8-شواهد (تاکسونومیکی): درشت ریخت شناسی و ریز شناسی شامل دانه گرده، تشریح، یاخته شناسی و کاربرد ترکیبات
شیمیایی در رده بندی
9-سیستماتیک مولکولی

عنوان سیستماتیک گیاهی ۲
مقطع تحصیلی کارشناسی
زمان برگزاری یکشنبه 12-10
تعداد واحد ۲
روش تدریس

جلسه اول: دودمان دولپه­ایهای حقیقی  دولپه­ایهای حقیقی اولیه  راسته Ceratophyllales  دودمان دولپه­ایهای حقیقی اصلی  راسته آلاله  Ranunculales  راسته Sabiales  راسته Proteales  

جلسه دوم: دودمان پنج­گلبرگیان Pentapetalae  دودمان سوپر رزیدها Superrosids  راسته خاراشکن Saxifragales  راسته مو Vitales  

جلسه سوم: دودمان رزیدها Rosids  دودمان فابیده  راسته قیچ Zygophyllales  راسته گلکر Celastrales  راسته Malpighiales  

راسته ترشک Oxalidales  

جلسه چهارم: راسته حبوبات Fabales  راسته گلسرخ Rosales   

جلسه پنجم: راسته کدو Cucurbitales  راسته راش Fagales  

جلسه ششم: دودمان مالویده  راسته مورد Myrtales  راسته شمعدانی Geraniales   راسته Sapindales  

جلسه هفتم: راسته کلم Brassicales  راسته پنیرک Malvales  

جلسه هشتم: دودمان سوپرآستریدها Superasterids  راسته Santalales  

جلسه نهم: راسته میخک Caryophyllales  

جلسه دهم: دودمان آستریدها Asterids  راسته زغال اخته Cornales  راسته اریکالز Ericales  

جلسه یازدهم: دودمان لامیده  راسته Gentianales  راسته سیب زمینی Solanales  

جلسه دوازدهم: راسته نعنا Lamiales  تیره­ی گاوزبان Boraginaceae  

جلسه سیزدهم: دودمان کامپانولیده  راسته Aquifoliales  راسته کرفس Apiales  

جلسه پانزدهم: راسته خواجه باشی Dipsacales   راسته گل ستاره Asterales  

جلسه شانزدهم: بازنگری مقایسه­ای رده­بندی­های سنتی مورفولوژیکی (به نمایندگی کرانکوئیست) و رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

بازنگری ویژگی­های مورفولوژیکی گل در نهاندانگان بر اساس رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

منابع

1) گیاهشناسی: از سیستماتیک کلاسیک تا تاکسونومی مدرن، تالیف: دکتر هوشنگ نصرتی، انتشارات دانشگاه تبریز

2) Angiosperm Phylogeny Group (APGIII)

طرح درس

جلسه اول: دودمان دولپه­ایهای حقیقی  دولپه­ایهای حقیقی اولیه  راسته Ceratophyllales  دودمان دولپه­ایهای حقیقی اصلی  راسته آلاله  Ranunculales  راسته Sabiales  راسته Proteales  

جلسه دوم: دودمان پنج­گلبرگیان Pentapetalae  دودمان سوپر رزیدها Superrosids  راسته خاراشکن Saxifragales  راسته مو Vitales  

جلسه سوم: دودمان رزیدها Rosids  دودمان فابیده  راسته قیچ Zygophyllales  راسته گلکر Celastrales  راسته Malpighiales  

راسته ترشک Oxalidales  

جلسه چهارم: راسته حبوبات Fabales  راسته گلسرخ Rosales   

جلسه پنجم: راسته کدو Cucurbitales  راسته راش Fagales  

جلسه ششم: دودمان مالویده  راسته مورد Myrtales  راسته شمعدانی Geraniales   راسته Sapindales  

جلسه هفتم: راسته کلم Brassicales  راسته پنیرک Malvales  

جلسه هشتم: دودمان سوپرآستریدها Superasterids  راسته Santalales  

جلسه نهم: راسته میخک Caryophyllales  

جلسه دهم: دودمان آستریدها Asterids  راسته زغال اخته Cornales  راسته اریکالز Ericales  

جلسه یازدهم: دودمان لامیده  راسته Gentianales  راسته سیب زمینی Solanales  

جلسه دوازدهم: راسته نعنا Lamiales  تیره­ی گاوزبان Boraginaceae  

جلسه سیزدهم: دودمان کامپانولیده  راسته Aquifoliales  راسته کرفس Apiales  

جلسه پانزدهم: راسته خواجه باشی Dipsacales   راسته گل ستاره Asterales  

جلسه شانزدهم: بازنگری مقایسه­ای رده­بندی­های سنتی مورفولوژیکی (به نمایندگی کرانکوئیست) و رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

بازنگری ویژگی­های مورفولوژیکی گل در نهاندانگان بر اساس رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

هدف از طرح درس

آشنایی با گونه های تیره های راسته های مورد اشاره که در ایران رویش دارند و یا از نظر دارویی، اکولوژیکی و صنعتی دارای اهمیت هستند

عنوان سیستماتیک گیاهی ۳
مقطع تحصیلی کارشناسی
زمان برگزاری شنبه 12-10
مکان برگزاری کلاس 316
تعداد واحد ۲
پیش نیاز درس

1) اصول و روش های رده بندی گیاهی

2) سیستماتیک گیاهی 1

3) سیستماتیک گیاهی2

روش تدریس

جلسه اول: دودمان سوپرآستریدها Superasterids  مطالعه اعضای راسته Santalales :

شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های  Aptandraceae، Olacaceae،  Loranthaceae و Santalaceae

جلسه دوم: مطالعه اعضای راسته میخک Caryophyllales : مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های Droseraceae ، Nepenthaceae، Drosophyllaceae، Ancistrocladaceae، Dioncophyllaceae،

جلسه سوم: شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های  Frankeniaceae، گز Tamaricaceae، گلکه Plumbaginaceae، علف هفت­بند Polygonaceae،

 جلسه چهارم: شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره میخک Caryophyllaceae، تاج خروس Amaranthaceae،   Aizoaceae، Phytolaccaceae،   گل کاغذی Nyctaginaceae، Molluginaceae، Montiaceae، Halophytaceae، خرفه Portulacaceae و کاکتوس Cactaceae.

جلسه پنجم: دودمان آستریدها Asterids  مطالعه اعضای راسته زغال اخته Cornales  مطالعه اعضای راسته اریکالز Ericales: مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره ­های Balsaminaceae، Polemoniaceae،  Lecythidoideae، Ebenaceae، Primulaceae، Theaceae Actinidiaceae،  Sarraceniaceae و Ericaceae.

جلسه ششم: دودمان لامیده  مطالعه اعضای راسته Gentianales  و مطالعه اعضای راسته سیب زمینی Solanales  شامل تیره­های پیچک Convolvulaceae و سیب زمینی Solanaceae

جلسه هفتم: مطالعه اعضای راسته نعنا Lamiales شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های  زیتون Oleaceae، بارهنگPlantaginaceae ،

جلسه هشتم: شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های گل میمون Scrophulariaceae، Stilbaceae، Byblidaceae، Martyniaceae، Acanthaceae، پیچ اناری Bignoniaceae، Lentibulariaceae،

جلسه نهم: مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های  شاهپسند Verbenaceae، نعنا Lamiaceae،Mazaceae ، Phrymaceaeو گل جالیز Orobanchaceae

جلسه دهم: شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های گاوزبان Boraginaceae  

جلسه یازدهم: دودمان کامپانولیده  مطالعه اعضای راسته Aquifoliales  و مطالعه اعضای راسته کرفس Apiales:  شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های عشقه Araliaceae و کرفس Apiaceae

جلسه دوازدهم: مطالعه اعضای راسته خواجه باشی  شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های اسبق Caprifoliaceae (در مفهوم وسیع متشکل از Viburnum و Sambucus)، خواجه باشی Dipsacaceae، Adoxaceae و سنبل­الطیب Valerianaceae است. و زیرتیره­های مدرن Caprifolioideae،  Valerianoideae، Dipsacoideae و تیره Adoxaceae

مطالعه اعضای راسته گل ستاره Asterales  : شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های گل زنگوله ای  Campanulaceae،  Stylidiaceae، Goodeniaceae، Calyceraceae و گل­ستاره Asteraceae

جلسه سیزدهم: بازنگری مقایسه­ای رده­بندی­های سنتی مورفولوژیکی (به نمایندگی کرانکوئیست) و رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

جلسه چهاردهم: بازنگری ویژگی­های مورفولوژیکی گل در نهاندانگان بر اساس رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

زمان بندی و نحوه ارائه درس

جلسه اول: دودمان سوپرآستریدها Superasterids  مطالعه اعضای راسته Santalales :

شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های  Aptandraceae، Olacaceae،  Loranthaceae و Santalaceae

جلسه دوم: مطالعه اعضای راسته میخک Caryophyllales : مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های Droseraceae ، Nepenthaceae، Drosophyllaceae، Ancistrocladaceae، Dioncophyllaceae،

جلسه سوم: شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های  Frankeniaceae، گز Tamaricaceae، گلکه Plumbaginaceae، علف هفت­بند Polygonaceae،

 جلسه چهارم: شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره میخک Caryophyllaceae، تاج خروس Amaranthaceae،   Aizoaceae، Phytolaccaceae،   گل کاغذی Nyctaginaceae، Molluginaceae، Montiaceae، Halophytaceae، خرفه Portulacaceae و کاکتوس Cactaceae.

جلسه پنجم: دودمان آستریدها Asterids  مطالعه اعضای راسته زغال اخته Cornales  مطالعه اعضای راسته اریکالز Ericales: مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره ­های Balsaminaceae، Polemoniaceae،  Lecythidoideae، Ebenaceae، Primulaceae، Theaceae Actinidiaceae،  Sarraceniaceae و Ericaceae.

جلسه ششم: دودمان لامیده  مطالعه اعضای راسته Gentianales  و مطالعه اعضای راسته سیب زمینی Solanales  شامل تیره­های پیچک Convolvulaceae و سیب زمینی Solanaceae

جلسه هفتم: مطالعه اعضای راسته نعنا Lamiales شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های  زیتون Oleaceae، بارهنگPlantaginaceae ،

جلسه هشتم: شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های گل میمون Scrophulariaceae، Stilbaceae، Byblidaceae، Martyniaceae، Acanthaceae، پیچ اناری Bignoniaceae، Lentibulariaceae،

جلسه نهم: مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های  شاهپسند Verbenaceae، نعنا Lamiaceae،Mazaceae ، Phrymaceaeو گل جالیز Orobanchaceae

جلسه دهم: شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های گاوزبان Boraginaceae  

جلسه یازدهم: دودمان کامپانولیده  مطالعه اعضای راسته Aquifoliales  و مطالعه اعضای راسته کرفس Apiales:  شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های عشقه Araliaceae و کرفس Apiaceae

جلسه دوازدهم: مطالعه اعضای راسته خواجه باشی  شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های اسبق Caprifoliaceae (در مفهوم وسیع متشکل از Viburnum و Sambucus)، خواجه باشی Dipsacaceae، Adoxaceae و سنبل­الطیب Valerianaceae است. و زیرتیره­های مدرن Caprifolioideae،  Valerianoideae، Dipsacoideae و تیره Adoxaceae

مطالعه اعضای راسته گل ستاره Asterales  : شامل مطالعه سیستماتیکی، اکولوژیکی، انتشار جغرافیایی، داروئی و روابط فیلوژنتیکی جنس ها و گونه های تیره های گل زنگوله ای  Campanulaceae،  Stylidiaceae، Goodeniaceae، Calyceraceae و گل­ستاره Asteraceae

جلسه سیزدهم: بازنگری مقایسه­ای رده­بندی­های سنتی مورفولوژیکی (به نمایندگی کرانکوئیست) و رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

جلسه چهاردهم: بازنگری ویژگی­های مورفولوژیکی گل در نهاندانگان بر اساس رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

منابع

1) گیاهشناسی: از سیستماتیک کلاسیک تا تاکسونومی مدرن، تالیف: هوشنگ نصرتی، انتشار دانشگاه تبریز

2) Angiosperm Phylogeny Group III (APGIII)

طرح درس

دودمان سوپرآستریدها Superasterids

 جلسه اول: شرح تیره های  راسته­ی Santalales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

 جلسه دوم: شرح تیره های  راسته­ی میخک Caryophyllales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

جلسه سوم: شرح تیره های  راسته­ی Berberidopsidales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

 جلسه چهارم: دودمان آستریدها Asterids، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

 جلسه پنجم : شرح تیره های  راسته­ی زغال اخته Cornales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

 جلسه ششم: شرح تیره های  راسته­ی اریکالز Ericales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

جلسه هفتم: دودمان لامیده  شرح تیره های  راسته­ی Gentianales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

 جلسه هشتم: شرح تیره های  راسته­ی سیب زمینی Solanales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

 جلسه نهم: شرح تیره های  راسته­ی نعنا Lamiales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

جلسه دهم تیره­ی راسته گاوزبان Boraginales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

دودمان کامپانولیده  

 جلسه یازدهم: شرح تیره های  راسته­ی Aquifoliales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

 جلسه دوازدهم: شرح تیره های  راسته­ی کرفس Apiales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

جلسه سیزدهم: شرح تیره های  راسته­ی خواجه باشی Dipsacales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

جلسه چهاردهم: شرح تیره های  راسته­ی گل ستاره Asterales، انتشار جنس ها و گونه های تیره ها در ایران، اهمیت دارویی، اقتصادی، اکولوژیکی تاکسون ها

جلسه پانزدهم: بازنگری مقایسه­ای رده­بندی­های سنتی مورفولوژیکی (به نمایندگی کرانکوئیست) و رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

جلسه شانزدهم: بازنگری ویژگی­های مورفولوژیکی گل در نهاندانگان بر اساس رده­بندی فیلوژنتیکی مولکولی  

عنوان گرده شناسی (بیولوژی گرده افشانی در گل داران)
مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
تعداد واحد ۲
روش تدریس

جلسه اول: نمو بساک و دانه گرده، ضرورت تقسیم نامتقارن میکروسپور ، بیان ژن در گرده، تشکیل دیواره گرده، قطبیت و شکل دانه گرده، منافذ دانه گرده، تزئینات دانه گرده، گرده­های مرکب، اندازه گرده و رابطه آن با مقدار ژنوم گرده

جلسه دوم: زیستای گرده، تقسیم بندی گیاهان از نظر زیستای گرده، تاثیر عوامل محیطی بر روی زیستای گرده (خشکی، رطوبت و حرارت)، اثر آلودگی اتمسفر بر روی گرده­ه، تاثیر پذیری بخش­های مختلف گرده از آلودگی اتمسفر، تاثیر آلودگی اتمسفر بر روی بیولوژی گرده

 جلسه سوم: رشد لوله گرده، رشد قطبی، نقش یون Ca++ در رشد لوله گرده، گرادیان راسی غلظت یون Ca++ و جوانه زنی گرده و رشد لوله گرده، افت وخیز غلظت یون Ca++ و رشد لوله گرده،

تنظیم وابسته به کلسیم اسکلت سلولی و انتقال وزیکول­ها،

جلسه چهارم: راهنمایی لوله گرده توسط یون Ca++ خارجی، تنظیم یون Ca++ سیتوسولی توسط انتشار از عرض غشای پلاسمایی

جلسه پنجم: سیگنالینگ بین لوله گرده و مادگی، و لقاح مضاعف در نهاندانگان، مگاسپوروژنز و تشکیل گامتوفیت ماده (کیسه­ی جنینی)، انواع کیسه­ی جنینی، منوسپوریک ، بی­اسپوریک، تتراسپوریک، آندوسپرم و انواع آن از نظر منشا و نسبت ژنومی

جلسه ششم: لقاح، اینسیاسیون و نمو اولیه آندوسپرم، نقش سیگنالینگ پپتیدی در راهنمایی لوله گرده، سیگنالینگ قبل-تخمکی بین لوله گرده و مادگی، راهنمایی لوله گرده توسط تخمک و میکروپیل، برهم­کنش لوله گرده و سلول سینرژیدی و ختم سیگنال جلب،  نمو آندوسپرم در غلات

جلسه هفتم: آپومیکسی، انتشار تاکسونومیکی آپومیکسی، انواع و مکانیسم­های آپومیکسیف تحول، توارث و کنترل ژنتیکی آپومیکسی، ژن­های کنترل کننده آپومیکسی در آپومیکت­های طبیعی، آنالیز عملکردی ژن­های تقلید کننده آپومیکسی در گیاهان جنسی مدل، مشخصات جایگاه­های ژنی مرتبط با آپومیکسی، بیان متفاوت ژن­های مرتبط با آپومیکسی،

جلسه هشتم: امکان برگشت پذیری بین جنسی و آپومیکسی، موتانت­های آپومیوزی مولد کیسه­های جنینی، موتانت­های واجد توان نمو جنین و آندوسپرم مستقل از لقاحف نمو خود به خودی آندوسپرم در Hieracium

جلسه نهم: نرعقیمی، فنوتیپ گیاهان نرعقیم، انواع نرعقیمی، اهمیت نرعقیمی و بازیابی زایایی: القا هتروزیس در تولید گیاهان زراعی، نرعقیمی سیتوپلاسمی و سیستم­های بازیابی زایایی: تحول توام و برهم­کنش هسته-میتوکندری، نرعقیمی سیتوپلاسمی و ژن­های بازیابی زایایی در گیاهان زراعی، شناسایی و آنالیز عملکرد ژن­های نرعقیمی سیتوپلاسمی، ویژگی­های توالی ژن­های نر عقیمی سیتوپلاسمی

جلسه دهم: شناسایی و خصوصیات توالی ژن­های بازیابنده، نرعقیمی ژنی حساس به شرایط محیطی در گیاهان زراعی، مدل­های مکانیسم­های مولد نرعقیمی سیتوپلاسمی، مدل سیتوتوکسیسیتی ، مدل نقصان انرژی، مدل مرگ سلولی برنامه­ریزی شده غیرنرمال، مدل تنظیم رتروگرید، مکانیسمهای بازیابی جلسه یازدهم: نرعقیمی سیتوپلاسمی، بازیابی نرعقیمی سیتوپلاسمی در سطح ژنومی، بازیابی نرعقیمی سیتوپلاسمی در سطح پسا-نسخه­برداری، بازیابی نرعقیمی سیتوپلاسمی در سطح ترجمه یا پسا-ترجمه، بازیابی نرعقیمی سیتوپلاسمی در سطح متابولیکی، دیدگاه­های جدید درخصوص نرعقیمی و بازیابی زایایی،

جلسه یازدهم: دخالت نرعقیمی سیتوپلاسمی و سیستم­های بازیابی در برهم­کنش ژنی بین میتوکندری-هسته، نقش RNAs غیرکدکننده در نرعقیمی گیاهان، تلاش­ها و فرصت­ها در مطالعه و کاربرد نرعقیمی و بازیابی زایایی در نرعقیم­ها

جلسه دوازدهم: خودناسازگاری، خودناسازگاری و برهم­کنش بین گرده و کلاله، سیستم­های خودناسازگاری هترومورفیکی (چندشکلی) یا هتروستیلی یا چندخامه­ای ، هترواستیلی دوخامه­ای، سه-خامه­ای،  اینانتیواستیلی، سیستم­های خودناسازگاری همومورفیکی،

جلسه سیزدهم: خودناسازگاری تیپ تیره­ی سیب زمینی Solanaceae، شناسایی و ساختار S-RNase: جزء مادگی خودناسازگاری، دخالت S-RNases مادگی در تشخیص و منع گرده خود-ناسازگار، تعیین کننده­های اختصاصی آلل S-Rnase، هویت ژن S گرده، جایگاه­های ژنی تغییر دهنده و پاسخ خودناسازگاری، مدل­های مولکولی خودناسازگاری در Solanaceae، خودناسازگاری تیپ تیره­ی خشخاش Papaveraceae، شناسایی و ساختمان پروتئین خامه: جزء مادگی خودناسازگاری، هویت پروتئین S گرده فرضی در سیستم خودناسازگار خشخاش، ژن­های پاسخ و اعمال سیگنالینک در خودناسازگاری خشخاش، عامل تعیین کننده نر در مکانیسم خودناسازگاری خشخاش، خودناسازگاری تیپ تیره­ی کلم Brassicaceae، SLG و SRK: پروتئین­های S مادگی و دخالت آنها در  ودناسازگاری کلم، هویت و عملکرد ژن S گرده در خودناسازگاری کلم، دیگر پروتئین­های مادگی دخیل در خودناسازگاری کلم، مدل خودناسازگاری کلم، خودناسازگاری تیپ گراس­ها  ، مپینگ لوکوس­های S و Z، ترانسکریپت­های وابسته-به-کلسیم دخیل در خودناسازگاری چَچَم

جلسه چهاردهم: گرده­افشان­ها، مدل­های گرده­افشانی در گل­داران، گرده­افشانی زیستی و غیرزیستی، نسبت گرده­افشانی زیستی و غیرزیستی، گرده­افشانی توسط حشرات، اهمیت تکاملی گرده­افشانی با حشرات، زنبورهای گرده­افشان، وسعت میزبان و منابع گل برای زنبورها، منابع غیرغذایی برای زنبورها، رده­بندی زنبورها براساس تعداد تاکسون­های گیاهی ویزیت شده، الیگولِکتی، مزولِکتی ، پلی­لِکتی، تبعات زنبورهای عسل وارد شده ، پروانه­ها و شب­پره­های گرده­افشان، سوسک­های گرده­افشان، پرندگان و خفاش­های گرده­افشان، گل­های مولد گرما،

جلسه پانزدهم: ارزش اقتصادی گرده­افشان­ها، اثرات منفی کشاورزی بر روی گرده­افشان­ها، گرده­افشانی اختصاصی و عمومی، سیندرم­های گرده­افشانی، تمایلات فیلوژنتیکی و جغرافیایی گرده­افشان­ها، اختصاصی بودن گرده­افشانی و خطر انقراض، متدهای استفاده شده برای تعیین تخصص یافتگی گرده­افشانی، کاهش جهانی گرده­افشان­ها و نقصان گرده­افشانی، تبعات کاهش گرده­افشان­ها، تاثیر کاهش گرده­افشان­ها بر روی گیاهان وحشی، اثر کاهش گرده­افشان­ها بر روی گیاهان زراعی، عوامل بالقوه کاهش گرده­افشان­ها، دلایل کاهش زنبور عسل، ورود گونه­های غیربومی گیاهی، گرده­افشان­ها، آفات و پاتوژن­ها، تاثیر تغییر اقلیم بر روی گرده­افشان­ها، گرده­افشانی کاربردی، تحول-توام و رادیاسیون سازشی در گرده­افشانی

جلسه شانزدهم: تیپیفیکاسیون گیاهان و گرده­افشان­ها (تیپ شناسی سیستم­های گرده­افشانی)، رده­بندی تیپ شناختی گل­ها، رده­بندی نوث و فاگری، رده­بندی الیس و الیس-آدم ، ایرادت رده­بندی الیس و الیس-آدم، رده­بندی تیپ شناختی حشرات، محدودیت­های منفعت بردن از چرای بر روی گل­ها ، آستانه هزینه، آستانه عمق، آستانه حرارتی، تجمیع محدودیت­ها (عمق نوش، هزینه و دمای پرواز)، گروه­های گل­های تخصص یافته مورفولوژیکی و اکولوژیکی، گل­های پرپشت ، گروه­های حشرات تخصص یافته مورفولوژیکی و اکولوژیکی، کاربرد عملی تیپ­شناسی گرده­افشان­ها، گیاهان زراعی، گونه­های گیاهی مهاجم و کاهش یابنده ، تیپ­شناسی گرده­افشانی و تیره­های گیاهی، کاربرد تیپ­شناسی گرده­افشانی در حفاظت محیط زیست

منابع

1) گرده افشانی و لقاح در گل داران، تالیف: دکتر هوشنگ نصرتی، انتشارات عمیدی، تبریز، ایران

2) Pollination Biiology, Leslie Real, Elsevier, Academic Press,

عنوان سیستماتیک گیاهی ۱
مقطع تحصیلی کارشناسی
تعداد واحد ۲
منابع

1) سیستماتیک فیلوژنتیکی مولکولی، سرخس­ها و بازدانگان، دکتر هوشنگ نصرتی، انتشارات عمیدی

2) Pteridophyte Phylogeny Group=PPG-2016

طرح درس

جلسه اول: گیاهان آوندی قاعده ای، Basal Tracheophytes، رده­ی Rhyniopsida (مترادف: شاخه­یRhyniophyta)، رده­ی Zosterophyllopsida (مترادف: شاخه‌ی  Zosterophyllophyta)، رده‌ی Trimerophytopsida (مترادف: شاخه‌ی Trimerophytophyta)

جلسه دوم: شاخه  لایکوفایتا Lycophyta، پنجه  گرگیان، شاخه پنجه گرگ Lycophyta  ، راسته­ی پنجه گرگ Lycopodiales:

راسته­ی Isoëtales: شامل یک تیره Isoëtaceae. و یک جنس Isoëtes،  راسته­ی علف خوک Selaginellales Prantl: شامل یک تیره Selaginellaceae ،

جلسه سوم: دودمان سرخس­ها، گروه فیلوژنی سرخس­ها یا پتریدوفایتا، Monilophyte PPG-2016، زیررده­ی دم­اسبیان Equisetidae.

راسته­ی  Equisetales ؛ تیره­ی Equisetaceae ،

جلسه چهارم: زیررده­ی سرخس مارزبان Ophioglossidae ، راسته­ی  Psilotales،راسته­ی مارزبان Ophioglossales:،تیره­ی مارزبان Ophioglossaceae

جلسه پنجم: زیررده­ی Marattiidae ، راسته Marattiales ، تیره­ی Marattiaceae.:

جلسه ششم: زیررده­ی Polypodiidae، راسته­ی OsmundalesT راسته­ی Hymenophyllales، راسته­ی Gleicheniales.:

راسته­ی Schizaeales، راسته­ی Salviniales، راسته­ی سرخس­های درختی Cyatheales:

جلسه هفتم: راسته­ی Polypodiales، زیرراسته ها و تیره های مربوطه

جلسه هشتم: بازدانگان Gymnosperm ، اندام­های زایشی در بازدانگان تشکل گامتوفیت ماده در بازدانگان گرده­افشانی و لقاح

فیلوژنی بازدانگان

جلسه نهم: شاخه‌ی سیکادوفایتا Cycadophyta، راسته­ی سرخس­های دانه­دار یا Pteridospermales، راسته­ی  کوردایتالزها Cordaitales

راسته­ی سیکادئویدالز Cycadeoidales، راسته­ی سیکادها Cycadales

جلسه دهم: راسته Gingkgoales

جلسه یازدهم: شاخه‌ی مخروطداران Coniferophyta (یا رده­ی Coniferopsidaالف) راسته­ی کاج Pinales، تیره­ی کاج Pinaceae ،  جلسه دوازدهم: راسته­ی سرو Cupressales، تیره‌ی سرو Cupressaceae،

جلسه سیزدهم: راسته­ی سرخدار Taxales، تیره­ی سرخدار Taxaceae،

جلسه چهاردم: راسته­ی Taxodiales، تیره‌ی Taxodiaceae، ه) راسته­ی Araucariales، تیره­ی Araucariaceae

 راسته­ی Podocarpales، تیره­ی Podocarpaceae، ز) راسته­ی Cephalotaxales، تیره­ی Cephalotaxaceae

جلسه پانزدهم: فیلوژنی مخروطداران

جلسه شانزدهم: شاخه‌ی Gnetophyta، الف) راسته‌ی ارمک، ریش­بز Ephedrales، تیره­ی ارمک، ریش­بز Ephedraceae، ب) راسته Gnetales، تیره­ی Gnetaceae، ج) راسته‌ی Welwitschiales ، تیره­ی Welwitschiaceae، جنس Welwitschia:

عنوان آزمایشگاه سیستماتیک گیاهی ۱
مقطع تحصیلی کارشناسی
مکان برگزاری آزمایشگاه سیستماتیک گیاهی و گیاشناسی کریدور طبقه همکف
تعداد واحد ۱
طرح درس

مطابق با سرفصل های درس سیستماتیک گیاهی 1 (مراجعه شود به درس سیستماتیک گیاهی 1 در همین وبسایت): برای مثال:

مطالعه مورفولوژی گامتوفیت، اسپورفیت، کپسول و چرخه زندگی در خزه ها

مطالعه مورفولوژی گامتوفیت، اسپورفیت، اسپورانژ، و چرخه زندگی در سرخس ها

مطالعه گروه های مختلف بازدانگان: مخروطداران: رده بندی، چرخه زندگی، مورفولوژی مخروط نر و ماده، مورفولوژی گل نر و گل ماده، جنس های مهم تیره کاج؛ تیره سرو، تیره سرخدار، افدرا

مطالعه تیره غلات: مورفولوژی سنبلک: spikelet, floret, palea, lemma, awn) و تدوین کلید شناسایی برای برای جنس های مختلف گندم، برنج، جو، یولاف، چچم، جومیش،

مطالعه تیره حصیر سایپراسه، تدوین کلید شناسایی برای برای جنس های تیره

مطالعه تیره سوسن، تدوین کلید شناسایی برای برای جنس های تیره

مطالعه تیره مارچوبه، تدوین کلید شناسایی برای برای جنس های تیره

مطالعه تیره آلاله، تدوین کلید شناسایی برای برای جنس های تیره

مطالعه تیره خشخاش، تدوین کلید شناسایی برای برای جنس های تیره

 

 

 

 

هدف از طرح درس

نحوه شناسایی جنس های تیره براساس کلید شناسایی در فلورا ایرانیکا

تدوین و تنظیم کلید شناسایی برای جنس های تیره های متخب از رده تک لپه ایها