برنامه درسی

لیست برنامه های درسی

عنوان طراحی اجزای ماشین ۱
مقطع تحصیلی کارشناسی
زمان برگزاری یکشنبه12-10 و سه شنبه 16-14
مکان برگزاری طبقه 4- ساختمان 8 دانشکده مکانیک دانشگاه تبریز
تعداد واحد ۳
پیش نیاز درس

استاتیک و مقاومت مصالح یک

نحوه ارزیابی

آزمون میان ترم و پایان ترم همچنین تمرینات و تکالیف در طول ترم و پروژه کلاسی

روش تدریس

حضوری با استفاده از ویدیو پروژکتور

زمان بندی و نحوه ارائه درس

16 هفته در طول نیمسال (هر هفته دو جلسه دو ساعتی)

منابع

1-Shigley's Mechanical Engineering Design (McGraw-Hill Series in Mechanical Engineering) 10th Edition, by Richard Budynas (Author), Keith Nisbett (Author) , McGraw-Hill Series in Mechanical Engineering

2-Machine Design: An Integrated Approach 6th Editionby Robert Norton (Author)

3- Juvinall R.C., Marchek K.M. Fundamentals of Machine Component Design, John Wiley & Sons, Inc., 2011. — 928 p. 5th Edition.

4- Design of Machine Elements 8th Edition,by Merhyle Spotts (Author), Terry Shoup (Author), Lee Hornberger (Author), Pearson

طرح درس

سرفصل:

  1. مقدمه طراحی: مفهوم طراحی، طراحی در مهندسی مکانیک، رابطه بین مراحل مختلف طراحی، ایمنی و مسئولیت پذیری در قبال محصول، ضریب طراحی و ضریب اطمینان،  قابلیت اعتماد 
  2. تنش های  (موهر):  مولفه های تنش، دایره موهر، روابط تنش-کرنش، تنشهای ناشی از بارگذاری طولی خمشی، پیچشی و برشی
  3. تغییر شکل و سفتی: یافتن تغییر مکان به روش انتگرال گیری،  انرژی کرنشی،  قضیه کاستیگلیانو
  4. شکست و خرابی در بارگذاری استاتیکی: تئوریهای مختلف شکست و تسلیم در مواد مختلف،  معیار تسلیم حداکثر برشی (ترسکا) در مواد نرم، معیار تسلیم فون مایزز در مواد نرم،  معیار کولمب- مور در مواد نرم،  معیار حداکثر تنش عمودی در مواد ترد، معیار کولمب - موهر در مواد ترد
  5. مقدمه­ای بر مکانیک شکست الاستیک خطی تدریس شود. مفهوم شکست ترد و نرم، مفهوم شکست الاستیک خطی، توزیع تنش اطراف ترک، تحلیل شکست با استفاده از مکانیک شکست خطی، تئوری گریفیث، مد های مختلف گسترش ترک، مقاومت شکست و چقرمگی، روش های تجربی تعیین چقرمگی شکست، طراحی و بررسی رفتار قطعات ترک دار تحت بار استاتیک
  6. شکست در بارگذاری دینامیکی (خستگی): روابط کرنش عمر، روابط تنش-  عمر، حد دوام،  استحکام خستگی، ضرایب تصحیح حد دوام، تمرکز تنش و حساسیت به شیار،  تنشهای نوسانی، معیارهای خستگی، آسیب ناشی از خستگی انباشتگی، تنش های تماسی (Hertz) و خستگی ناشی از تنش های تماسی.
  7. پیچ و مهره ها و طراحی اتصالات غیردائم: تعاریف و استانداردهای دنده پیچ، پیچ های قدرت، سفتی پیچ و مهره ها سفتی عضوها، استحکام پیچ، اتصالات تحت بارهای کششی خارجی، رابطه گشتاور وارد بر پیچ با پیش بار آن، پیش بار در اتصالات بارگذاری دینامیکی در اتصالات، بارهای برشی وارد بر اتصالات
  8. جوشکاری، لحیم کاری، طراحی اتصالات دائم: نمادهای جوشکاری، جوشهای لب به لب و گلویی، تنشهای پیچشی در جوشها، تنشهای خمشی در جوشها، استحکام اتصالات جوشکاری، بارگذاری استاتیکی، بارگذاری خستگی
هدف از طرح درس

هدف اصلی این درس آشنایی دانشجویان به مبانی و اصول طراحی اجزای ماشین از جمله انواع شفت، پیچ، اتصالات جوشی، چرخ‌دنده، یاتاقان، فنرها،  و موارد بسیار دیگر در این حوزه است. همچنین مفهوم انتقال حرارت و نیروهای غلتشی و لغزشی به‌صورت جامع در اجزای مختلف موردبررسی قرار می‌گیرد. رویکرد اصلی در مباحث طراحی، بحث خستگی تحت تاثیر بار متناوب می باشد.

 

عنوان ترمو الاستیسیته
مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
زمان برگزاری یکشنبه10-8 و دو شنبه 16-14
مکان برگزاری طبقه 4 ساختمان 8 دانشکده مکانیک دانشگاه تبریز
تعداد واحد ۳
پیش نیاز درس

الاستیسیته

نحوه ارزیابی

آزمون پیان ترم و میان ترم به همراه ارزیابی تکالیف درسی و تمرینات و پروژه کلاسی در طول نیمسال

روش تدریس

حضوری و با استفاده از ویدیو پرژکتور

زمان بندی و نحوه ارائه درس

16 هفته و هر هفته دو جلسه دو ساعتی

منابع

-Theory of elasticity and thermal stresses, M. Reza Eslami, Richard B. Hetnarski, Jozef Ignaczak, Naotake Noda, Naobumi Sumi, Yoshinobu Tanigawa , Solid mechanics and Its application (SMIA,wolume 197), 2013, springer

-Thrmal stresses-Advanced Theory and applications, Richard B. Hetnarski, M. Reza Eslami, part of the book series:  Solid mechanics and Its application (SMIA , volume 158), 2019, springer

 

طرح درس

سرفصل:

  1. مفاهیم پایه در ترموالاسیتیسیته: تنسور تنش و روابط حاکم بر آن،روابط تبدیل تنشی در میدان سه بعدی، معادلات حرکت بر حسب مولفه های تنش، تنشهای اصلی و نامتغیرهای تنشی،  جابجایی و تنسور کرنش، شرط سازگاری برای نواحی همبند ساده و مرکب، فرم روابط ترموالاستیسته کلاسیک بر حسب مولفه های جابه جایی،  فرم تنشی روابط ترموالاستیسته،  شرایط Cersarro  و Michel
  2. ترمودینامیک اجسام الاستیک: مفاهیم ترمودینامیکی و قوانین اول و دوم ترمودینامیک، فرم تغییراتی ترمودینامیک،ت ئوری عمومی ترموالاستیسیته، انرژی آزاد و Gibbs،  قانون فوریه، اثر صوت دوم (انتشار موجی گرما)، تئوریهای ترموالاستیسیته کوپل،  مدل های LordShulman and Green–Lindsay روابط جامع، شرایط مرزی و اولیه
  3. مسائل پایه در ترموالاستیسیته: توزیع دمای منتهی بر تنشهای صفر،  آنالوژی تغییرات دما و نیروی جرمی و سطحی، حل عمومی مسائل ترموالاستیسیته (در مختصات دکارتی، استوانه ای و کروی)
  4. تنش های حرارتی در تیرها: تنشهای حرارتی و خیز تیرهای تحت بارهای ترمومکانیکی، شرایط مرزی،  اثر تنشهای برشی عرضی، تنشها در تیرهای با مقطع چهارگوش (تنشهای گذرا، اثر تولید گرمای داخلی و غیره)
  5. تنشهای حرارتی در استوانه ها، کره ها، دیسکهای دوار:تنش های ترموالاستیک در استوانه ها و کره ها جدار ضخیم یا توپر و دیسکهای دوار با توزیع دمای شعاعی، اثر توزیع دمای غیر متقارن
  6. تنشهای ترموالاستیک در استوانه ها و کره های با مواد مدرج تابعی (Functionally Graded Materials) تنشهای پایا و گذرا
  7. مسائل ترموالاستیک کوپل: تحلیل ترموالاستیک کوپل نیم فضا و استوانه ها و کره های ضخیم
  8. روشهای عددی در تحلیل مسائل ترموالاستیک کوپل: روشهای اجزاء محدود برای بررسی ترموالاستیک کوپل مشخص مانند نیم فضا و استوانه جدار ضخیم، بررسی اثر وابستگی ویژگی های مواد با دما
هدف از طرح درس

هدف اصلی از این درس آشنایی دانشجویان مهندسی مکانیک با مفاهیم پایه در ترموالاسیتیسیته و روابط حاکم بر آن،وابط تبدیل تنشی در میدان سه بعدی، معادلات حرکت بر حسب مولفه های تنش، فرم روابط ترموالاستیسته کلاسیک بر حسب مولفه های جابه جایی،  فرم تنشی روابط ترموالاستیسته،

همچنین آشنایی با ارتباط اصول ترمودینامیک پایه با مفاهیم طراحی جامدات می باشد.

دانشجویان با مبانی طراحی و تحلیل سیستم های مکانیکی تحت بارهای حرارتی آشنا می شوند. 

عنوان طراحی سیستم های انتقال قدرت
مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
زمان برگزاری یکشنبه18-16 و سه شنبه 10-8
مکان برگزاری طبقه 4 ساختمان 8 دانشکده مکانیک دانشگاه تبریز
تعداد واحد ۳
پیش نیاز درس

دروس کارشناسی مهندس مکانیک و مهندسی خودرو

نحوه ارزیابی

آزمون پایان ترم و میان ترم همچنین تمرینات کلاسی و پروژه در طول نیمسال

روش تدریس

حضوری با استفاده از ویدیو پرژکتور

زمان بندی و نحوه ارائه درس

16 هفته و هر هفته دو جلسه دو ساعتی

منابع

1. Introduction to Internal Combustion Engines, R. Stone, Second ed The Macmillan Press 1992. 2. J. B, Heywood, Internal Combustion Engine Fundamentals, MGraw Hill Int Editions, 1989 3. D. Crolla, B. Mashhadi, Vehicle Powertrain Systems, Wiley 2012

2- Automotive Transmissions, Harald Naunheimer, Bernd Bertsche, Joachim Ryborz, Wolfgang Novak, Secon Eddition, 2011, Springer Heidelberg Dordrecht London New York

طرح درس
  1. مقدمه

مفاهیم سیستمهای انتقال قدرت،اجرای سیستمهای انتقال قدرت

  1. مبانی تولید توان موتورهای احتراقی

مدلسازی موتور احتراقی،موتور های چند سیلندر، نقشه تور ک موتور، فرمول تورک موتور، توان خالص خروجی موتور

  1. دینامیک حرکت طولانی خودرو

تولید کنندگان تورک، نیروی محرک، نیروی های مقاوم، حرکت توان ثابت خودرو، تورک ثابت خودرو، حرکت پدال گاز ثابت خودرو

حرکت کلی پدال متغیر خودرو، نقش اجرام گردنده، نقش لغزش تایر، حرکت یا دنده خلاص، تلفات سیستم انتقال قدرت

  1. جعبه دنده ها

نیاز به جعبه دنده، طراحی نسبتهای جعبه دنده ، سینماتیک جعبه دنده ،گ جعبه دنده های دستی، جعبه دنده های اتوماتیک،گ جعبه دنده های پیوسته

  1. مصرف سوخت

مصرف سوخت موتور، سیکلهای حرکتی، مصرف سوخت خودرو، تاثیر تعویض دنده، تعویض دنده خودکار، نرم افزار محاسبه مصرف سوخت، سایر راههای کاهش مصرف سوخت

  1. سیستم های جدید جعبه دنده

جعبه دنده های دوکلاچه و جعبه دنده های پیوسته (CVT)

  1. سیستم انتقال قدرت خودرو های هیبرید

سیستم سری، سیستم موازی، سیستم ترکیبی (Power Split)

هدف از طرح درس

آشنایی دانشجویان با مبانی و اصول کارکرد سیستم های انتقال قدرت بکار رفته در خودروها (بخصوص خودرو های سواری) می باشد. همچنین اصول طراحی این سیستم ها نیز از نظر هماهنگی با مشخصات خودرو و موتور محرک آن می باشد.

عنوان طراحی اجزای ماشین ۲
مقطع تحصیلی کارشناسی
زمان برگزاری یکشنبه16-14 و سه شنبه 10-8
مکان برگزاری ساختمان 8 دانشکده مکانیک کلاس 8/405
تعداد واحد ۳
پیش نیاز درس

طراحی اجزای ماشین 1

نحوه ارزیابی

آزمون میان ترم و آخر ترم به همراه تمرینات کلاسی و پروژه

روش تدریس

حضوری

زمان بندی و نحوه ارائه درس

16 هفته سه جلسه ای

منابع

1-Shigley's Mechanical Engineering Design (McGraw-Hill Series in Mechanical Engineering) 10th Edition, by Richard Budynas (Author), Keith Nisbett (Author) , McGraw-Hill Series in Mechanical Engineering

2-Machine Design: An Integrated Approach 6th Editionby Robert Norton (Author)

3- Juvinall R.C., Marchek K.M. Fundamentals of Machine Component Design, John Wiley & Sons, Inc., 2011. — 928 p. 5th Edition.

4- Design of Machine Elements 8th Edition, by Merhyle Spotts (Author), Terry Shoup (Author), Lee Hornberger (Author), Pearson

 

طرح درس

سرفصل:

  1. فنرهای مکانیکی: تنش در فنرهای مارپیچ، تغییر شکل در فنرهای مارپیچ، فنرهای فشاری، فنرهای کششی، مواد فنر،  فنرهای مارپیچ فشاری در بارگذاری استاتیکی، بارگذاری خستگی،  طراحی فنرهای مارپیچ فشاری، کششی و پیچشی تحت بار استاتیک و تناوبی، جنس های معمول در ساخت فنرها
  2. یاتاقان لغزشی Journal bearings : تعریف گرانروی Viscosity ویسکوزیته و روشهای اندازه گیری آن استانداردهای روغن و آشنایی با آنها، جداول روغن، مدل یاتاقان پتروف و آشنایی با پارامترهای دخیل پایداری و ناپایداری فیلم، روغن تحلیل دو بعدی یاتاقانهای هیدرودینامیکی با تغذیه روغن اتمسفری، فرمولبندی معادله های حاکم، فرمول بندی سه بعدی حل منحنی معادلات یاتاقان، درجه حرارت کارکرد و انتخاب روغن مناسب برای کارکرد، بدست آوردن پارامترهای حاکم بر کارکرد یاتاقان، ساختار و جنس بوش و پوسته این یاتاقانها، روشهای تغذیه روغن، ساختار یاتاقانهای با تغذیه روغن تحت فشار، بدست آوردن درجه حرارت تعادل، بدست آوردن روغن مناسب در شرایط مختلف کار کرد
  3. یاتاقان غلتشی )  ball - Bearing Rolling&(Roller  ساچمه ای و غلتکی، ساختار کلی یاتاقان های غلتشی، دقت های ساخت و جنس آنها،  نامگذاری و شناسایی بلبرینگها و رولر برینگها در استاندار AFBMA، انواع ساچمه های (بلبرینگها و غلتکی) رولر برینگها و ساختار و کاربرد آنها، تعریف عمر بلبرینگها و رولر برینگها، ضرائب بار برای هر یک از انواع آنها بار و ظرفیت ایستایی (STATIC) و پویایی (Dynamic) عوامل مؤثر بر عمر، استفاده از جداول جهت تعیین یاتاقان غلتشی مناسب، مرور بر جداول کلیه بلبرینگها و رولر برینگها و ارائه مثال، ملاحظات کاربرد و نصب و روغن کاری، تلرانسهای نصب، تثبیت صحیح و شناوری،روشهای تثبیت محوری و استاندارد آنها.
  4. چرخدنده ها : تعاریف انتقال قدرت توسط چرخدنده ها و ویژگیها و کاربرد و انواع آنها،  سینماتیک تماس دنده ها، منحنی بوش اینولوت، استاندارهای دنده در دنیا، دندههای متریک، تکنولوژی ساخت چرخدنده و روشهای معمول، هندسه تماس و روابط هندسی مربوطه،  تداخل و رفع آن، چرخدندههای ساده :روابط حاکم بر استحکام استاتیکی دنده ها، اثرات دینامیکی و امکان بروز خستگی خمشی، استحکام خستگی خمشی دندانه ها در بارهای دینامیکی، خستگی سطحی دندانه ها، روابط تنش Hertz برای تنش لهیدگی دو استوانه و پدیده کچلی سطح دنده ها، استحکام خستگی سطحی دندانه ها، جنس چرخدنده ها عملیات حرارتی جهت سختکاری آنها، متدولوژی طراحی چرخدنده ها و بدست آوردن ابعاد بهینه، چرخدنده های مارپیچ (هلیکال) با محورهای موازی : تعاریف، مزایا و محدودیتها،  تغییرات در روابط سینماتیکی و دینامیکی نسبت به چرخدنده ساده، روابط استحکام خمشی و سطحی و ملاحظات ساختی و تلرانسی چرخ دنده های هلیکال با محورهای غیر موازی کاربرد چرخدندههای حلزونی (حلزون و چرخ):  تعاریف، کاربردها، محدودیتها و مزایا، روابط سینماتیکی و نیرویی، نسبت تبدیل و زاویه راهنما Lead و اثر آن بر راندمان،  تخمین توان مفید قابل انتقال، ملاحظات ساخت و مواد، چرخ دندههای مخروطی : چرخدنده های مخروطی ساده، روابط سینماتیکی،  روابط نیرویی،  اشاره به ضرائب خاص در محاسبات استحکام خمشی و سطحی.
  5. کلاچها و ترمزها و کوپلینگ: تعاریف و کاربردهای صنعتی، ترمزهای کفشکی: اصول کارکرد و پدیده خود قفلی، ترمزهای کفشکی داخلی و خارج کاسه و روابط حاکم بر آنها، تفاوت عملکرد لنتهای دو طرف، اصلاحات ساختاری جهت بهبود عملکرد ترمزهای، کفشکی، ساختار ترمزهای کفشکی در خودروها، کلاچ های کفشکی گریز از مرکز و کاربردها و محدودیتها، ملاحظات طراحی، کلاجهای کفشکی با لولا متقارن :روابط حاکم، مزایا و کاربرد، کلاچهای دیسکی : روابط اساسی حاکم، فشار ثابت و سایش ثابت، ساختار کلاچهای دیسکی در خودروها، کلاچهای دیسکی چند صفحه و کاربرد آنها، ترمزهای دیسکی: مزایا و کاربردها، روابط حاکم ساختار ترمزهای دیسکی و مکانیزم انتقال نیرو به لنت ها در خودروها، ملاحظات ساخت و مواد در ترمزها و کلاچ های دیسکی لنتهای خشک و تر، اشاره به کلاچ های غیر مالشی و کاربرد آنها، کلاج ها و ترمزهای تسمه ای:  کاربردها، مکانیزم کار و تنشهای وارده به تسمه، پولی هرزگرد در کلاج تسمه ای، اعمال نیرو در ترمزهای تسمهای، خود قفلی در ترمزهای تسمه ای.کلاچهای مخروطی: ساختار و کاربردها، روابط حاکم.
  6. دستگاه های انتقال قدرت انعطاف پذیر: انواع روشهای انتقال توان، انواع روشهای مکانیکی انتقال توان و عوامل مؤثر در گزینش نوع محرکه ها تسمه ها، ویژگیها، کاربرد انواع تعاریف اولیه در ارتباط با انتقال قدرت توسط تسمه، تسمه های تخت و روابط حاکم بر آنها، ساختار تسمهای تخت، پیش کشش تسمه ها، تسمه های V شکل و ساختار و کاربرد آنها، انواع تسمه های V شکل، تعیین ضریب کار کرد بر اساس استاندارد های انتخاب تسمه مناسب و تعداد آن، طراحی قرقره های چند ردیفه، تخمین عمر تسمه، ملاحظات فنی در بکارگیری تسمه های V شکل، تسمه ها V دندانه دار، زنجیرهای غلتکی انتقال قدرت، تشریح دلایل بکارگیری زنجیر، شناخت ساختار زنجیر، استاندارد در انتخاب زنجیر مناسب،  زنجیرهای یک و چند ردیفه،  مشخصات چرخ زنجیر،  ملاحظات تکنولوژیک در ساخت چرخ زنجیرها،
هدف از طرح درس

آشنایی دانشجویان با مبانی طراخی اجزای ماشین

عنوان خزش خستگی شکست
مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد
زمان برگزاری دوشنبه 108 و سه شنبه 18-16
مکان برگزاری ساختمان 8 مکانیک کلاس 8/414
تعداد واحد ۳
پیش نیاز درس

الاستیسیته

نحوه ارزیابی

آزمون میان ترم و آخر ترم و پروژه و تمرین کلاسی

روش تدریس

حضوری

زمان بندی و نحوه ارائه درس

16 هفته سه جلسه ای

منابع

منابع:

1- Creep Analysis, H. Kraus, 1980, John Wiley & Sons Inc, USA.

2- Stress Analysis for Creep, J.T. Boyle, J. Spence, 1st Edition, 2013, Butterworth-Heinemann, USA

3- The Use of the Reference Stress Concept in Creep Crack Growth Studies, Applied Stress Analysis, T. H. Hyde, E. Ollerton, 2012, Springer Dordrecht,

4- Mechanical Behavior of Materials, N.E.  Dowling, 5th Edition, 2021, International Edition, Pearson, Boston, USA

5- Fracture Mechanics: Fundamentals and Applications, T.L. Anderson 2017, 4d ed., CRC Press, Boca Raton, FL, USA.

6- Modern Metal Fatigue Analysis, J. Draper, 2008, Engineering Materials Advisory Services,Cradley Heath, West Midlands, England.

7- Mechanical Metallurgy, G.E. Dieter, 3 rd. Ed, 1987 Mc Graw Hill.
8- Fatigue of Metallic Materials, M. Klesnil and P.Lucas, 2nd Ed., 1992, Elsevier.
9- ASM Handbook, Vol. 19, Fatigue and Fracture.
10- Metal Fatigue in Engineering, 2 nd Ed., R. 1. Stephens, A. Fatemi, R. R. Stephens, H. O.
Fuchs, 2001, John Wiley.

طرح درس

سرفصل:

  1. مبحث خزش: مفهوم خزش، عوامل خزش و راهکار های افزایش عمر خزشی سازه ها و قطعات مکانیکی،  آزمایش خزش، رفتار تجربی خزشی و ارائه نتایج، مکانیزم خزش، منحنی خزش و مراحل آن،  توصیف رها شدن یا توزیع مجدد تنش، آسیب خزشی و گسیختگی، معادلات اساسی یک بعدی و دو بعدی، مفهوم واهلش یا  Relaxationو معادلات اساسی آن، مفهوم تنش مرجع و استفاده از آن در تعیین رفتار خزشی سازه ها.
  2. مبحث خستگی: مفهوم خستگی، عوامل بروز خستگی، رفتار مواد و قطعات مختلف در خستگی، نمودار S-Nخستگی و عوامل موثر در آن،حد دوام، اثر تنش متوسط،  راهکارهای افزایش عمر خستگی، مدل های پیش بینی عمر خستگی قطعات مکانیکی، روش های بررسی تجمع اسیب و استفاده از روش های شمارش امواج مثل ریزش باران (Rain Flow)
  3. مبحث شکست: مفهوم شکست ترد و نرم، مفهوم شکست الاستیک خطی، توزیع تنش اطراف ترک، تحلیل شکست با استفاده از مکانیک شکست خطی، تئوری گریفیث، مد های مختلف گسترش ترک، مقاومت شکست و چقرمگی، روش های تجربی تعیین چقرمگی شکست، اثر عوامل مختلف در مقدار چقرمگی،  اثر ناحیه پلاستیک نوک ترک، تعمیم مکانیک شکست با لحاظ نمودن ناحیه پلاستیک نوک ترک، طراحی و بررسی رفتار قطعات ترک دار و کاربرد آن با تاکید بر مخازن تحت فشار
هدف از طرح درس

آشنایی با مبانی شکست قطعات مکانیکی ناشی از خزش، خستگی و شکست