بسط منحنی‌های هاف برای پنج ایستگاه منتخب در شرق دریاچه ارومیه

چکیده مقاله

در این مطالعه، با استفاده از آمار رگبارهای بهثبت رسیده (517 رویداد) در 5 ایستگاه عجبشیر، آذرشهر، بناب، بسـتان آبـاد و لیقـوان (واقـع درشـرق دریاچـه ارومیه)، منحنیهای هاف بسط داده شد. کل رویدادهای منتخب براساس مدت دوام رگبار در چهار کلاس متمایز بهشرح -1 صفر تا دو ، -2 دو تا شش، -3 شش تا دوازده و -4 بیش از دوازده ساعت دستهبندی شدند. در ادامه بهازای درصد احتمالات ،%10 %20 ....، و %90 منحنیهای هاف بـرای هـر دسـته رسـم گرد یـد . همچنین منحنیهای هاف برای کل رویدادها (بدون دستهبندی) در هر پنج ایستگاه نیز تهیه شد. علاوه بر این، سه شاخص جدید که نشاندهنـده نسـبت درصـد ،Iو Qتعریـف شـد . عمق بارش از آغاز بارندگی تا پایان ،%25 %50 و %75 زمان بارندگی منحنی هاف 50 درصد به منحنی هاف 90 درصد میباشند، بهصـورت S هیتوگراف رگبار طرح در هر ایستگاه برای کل رویدادها (بدون کلاسبندی) بازای منحنی هاف 50 درصد بهدست آمد. همچنین، مدل ریاضی منحنیهای هاف به فرم مدل لاجستیک بسط و پارامترهای آن تخمین زده شدند. بر اساس نتایج بهدست آمده، برای کلاسهای با مدت دوام کمتر از 6 ساعت بخش قابل توجهی از بارش در چارکهای اول یا دوم زمانی رخ میدهد. این درحالیست کهبرای بارشهای با مدت دوام بیش از 6 ساعت، بارشها با شدت کم آغاز شده و بهتدریج تـا آخر بارندگی بر شدت آنها افزوده میشود. با توجه به نتایج حاصله، روند تغییرات مقادیر شاخصهای S،I و Q بهصورت Q>I>S میباشد. نتایج نشان داد که مدل لاجستیک قادر است رگبارها را در ایستگاههای منتخب بهخوبی برازش کند، طوریکـه ضـریب همبسـتگی بـین مشـاهدات و مـدل بـ هدسـت آمـده در محـدوده (0/978-0/998) بود که از نظر آماری در سطح 5 درصد معنیدار است.