بررسی اثر نسبی متغیرهای اقلیمی بر تبخیر-تعرّق پتانسیل گیاه مرجع در حاشیه جنوبی دریای خزر

چکیده مقاله

در این مطالعه، مقادیر تبخیر- تعرّق پتانسیل گیاه مرجع (0ET (با روش پنمن-مانتیث برای شش ایستگاه در حاشیه جنوبی دریای خزر محاسبه شد. روند تغییرات 0ET ساالنه ایستگاهها با آزمون من کندال تحلیل شد. آنگاه تجزیه به عاملها برای تعیین اثر نسبی متغیرهای اقلیمی روی 0ET هر ایستگاه انجام شد. برای این کار ماتریس همبستگی )R )بین هفت متغیر اقلیمی بهعنوان ماتریس مشابهت تشکیل شد. معنی داری ضرایب همبستگی آزمایش شد. نتایج روند تغییرات 0ET نشان داد که در همه ایستگاهها )بجز نوشهر( روند 0ET ساالنه مثبت و معنیدار بود. شیب خط روند 0ET ایستگاهها در همه آنها صعودی بود. تجزیه به عاملها نشان داد که مجموع واریانس توجیه شده توسط دو عامل اول از حداقل 56/5 درصد در رشت تا حداکثر 79/6 درصد در ساری تغییر میکند. بیشترین ضریب عامل اول در رشت ساعات آفتابی و در ایستگاههای دیگر حداکثر درجه حرارت بود. بیشترین ضریب عامل دوم، متعلق به سرعت باد )در ایستگاههای رشت، ساری، گرگان و نوشهر( و بارش )در ایستگاههای رامسر و آستارا( بودند. نتایج این مطالعه در مدیریت منابع آب منطقه میتواند مفید واقع شود