برآورد هزینه های زیست محیطی انتشار آلاینده های گاوداری های شیری شهرستان بناب

چکیده مقاله

انتشار آلاینده ­ها از منابع مختلف و به ­ویژه از بخش کشاورزی یکی از عوامل اصلی آلودگی‌های زیست­محیطی و منبع تغییرات عمده آب و هوا و تنوع زیستی محسوب می‌شود. صنعت دامپروری به­ عنوان یکی از زیر بخش­های مهم کشاورزی، به ­ویژه گاوداری­های شیری، یکی از بزرگ­ترین منابع انتشار آلاینده ­ها به شمار می­رود؛ که از دیدگاه زیست­محیطی به یک منبع جدی نگرانی تبدیل شده است. هدف از این مطالعه برآورد هزینه­ های زیست­محیطی انتشار آلاینده­های گاوداری­های شیری شهرستان بناب می­باشد. داده ­های مورد نیاز از طریق سرشماری و تکمیل پرسشنامه از 119 واحد گاوداری‌ شیری در سال 1398 به­دست آمد. پس از برآورد میزان انتشار آلاینده­ ها، مقادیر قیمت سایه­ای آلاینده­ های نیتروژن و فسفر دفعی از روش پارامتری تابع مسافت ستاده ترانسلوگ بدست آمد و در نهایت هزینه­ زیست­ محیطی آلاینده­ ها برآورد گردید. نتایج نشان داد که متوسط قیمت سایه ­ای هر کیلوگرم نیتروژن و فسفر دفعی در گاوداری­های شیری به­ترتیب برابر 11/18552- و 39/13802- ریال می­باشد. قیمت سایه ­ای منفی بدین مفهوم است که کاهش در ستاده­ نامطلوب، هزینه فرصتی برابر با کاهش در ستاده مطلوب و یا افزایش در مصرف نهاده ­ها دارد. نتایج مربوط به آلاینده ­های نیتروژن و فسفر دفع شده از فضولات گاوهای شیری مربوط به شهرستان بناب بیانگر آن است که، نیتروژن دفعی سالانه به میزان 8/40 میلیون ریال و فسفر دفعی سالانه به میزان 4/4 میلیون ریال به محیط زیست خسارت وارد می­کند. همچنین نتایج کشش ­ها مبین این بود که، شیر تولیدی با آلاینده ­های نیتروژن و فسفر دفعی مکمل می­باشد و نیز نهاده کنسانتره با نهاده­ های علوفه، نیروی­کار جانشین و با نهاده انرژی مکمل و نهاده­ علوفه با نهاده انرژی جانشین و با نیروی­ کار مکمل و نیز نیروی­کار با نهاده انرژی جانشین است. در نتیجه هزینه زیست­ محیطی آلاینده ­های گاوداری­های شیری حدود 3/45 میلیون ریال برآورد گردید؛ بدین مفهوم که به­ازای تولید هر تن شیر خسارتی معادل 426200 ریال به محیط زیست منطقه وارد می­گردد.