برآورد میزان کارایی انرژی و عوامل مؤثر بر آن در تولید گندم دیم شهرستان اهر: کاربرد رهیافت مرزی تصادفی

چکیده مقاله

مصرف انرژی به صورت ­های مستقیم و غیرمستقیم در بخش کشاورزی جهت رفع نیازهای غذایی جمعیت در حال رشد افزایش یافته است. با عنایت به کمیابی منابع تولید منجمله انرژی مطالعه حاضر با هدف اندازه ­گیری کارایی فنی مزارع گندم دیم و عوامل مؤثر بر آن صورت گرفته است. برای این منظور داده ­های لازم از 217 کشاورز گندم­کار شهرستان اهر جمع­آوری گردید و مقادیر نهاده ­ها و ستاده (گندم) به هم ­ارز انرژی تبدیل شدند. جهت نیل به هدف تحقیق از رهیافت تحلیل مرزی تصادفی یعنی برآورد تابع تولید ترانسلوگ و نیز تابع عدم­ کارایی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که انرژی عوامل تولید نیروی کار، سموم و ماشین ­ها تأثیر معنی ­داری بر انرژی خروجی محصول گندم دارند. ضمن اینکه عواملی نظیر فاصله مزارع تا روستا، شیب اراضی، تعداد  قطعات گندم دیم و سطح زیرکشت گندم بر عدم­ کارایی بهره­ گیری کارا از انرژی اثرگذار می­باشند. میانگین کارایی انرژی تولید کنندگان گندم 51 درصد برآورد گردید. بدین ترتیب درصورت بهره­ گیری کارا از انرژی نهاده ­ها و مدیریت اصولی فرایند تولید می­توان سطح انرژی محصول خروجی  را 49 درصد افزایش داد. از این­رو نظر به وجود بستر مناسب برای بهبود کارایی با افزایش آگاهی­ های تولیدکنندگان، برگزاری کلاس­های آموزشی ترویجی و بهره­ گیری از فناوری­های نوین  توصیه می­گردد.