ارزیابی اثرات پماد کورکومین بر درماتیت تماسی القا شده به وسیلۀ دی نیترو کلرو بنزن در مدل موش سوری

چکیده مقاله

مقدمه: یکی از عوارض پس از جراحی، ابتلا به درماتیت تماسی در اثر عوامل مختلفی همچون محلول‏های اسکراب، نخ‏های بخیه، بانداژ و حتی دستکش جراحی است. درمان رایج این معضل استفاده از داروهای کورتیکوستروئیدی است که پیامدهای ناخواسته‏ ای را به دنبال دارد. کورکومین که مادۀ موثرۀ موجود در زردچوبه است، اثرات ضد التهابی شناخته شده ‏ای دارد. بنابراین، در مطالعۀ حاضر اثرات این ماده بر درماتیت تماسی تجربی مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روش‏ها: در این مطالعه از بیست سر موش سوری نر نژاد بالب/سی استفاده شد. موش‏ها به چهار گروه پنج قطعه ‏ای تقسیم گردیدند. در گروه‏های کنترل منفی، کنترل مثبت و تیمار با استفاده از مادۀ دی نیترو کلرو بنزن نخست حساسیت‏ زایی در پوست قسمت پشتی حیوانات ایجاد شده در مرحلۀ بعدی درماتیت تماسی در لالۀ گوش القا گردید. در گروه تیمار و کنترل مثبت به ترتیب از پماد حاوی کورکومین و بتامتازون به صورت موضعی به مدت یک هفته استفاده شد. در گروه‏های کنترل منفی و شم نیز از وازلین به عنوان حامل پماد استفاده گردید. ضخامت لالۀ گوش در طی دورۀ آزمایش اندازه‏ گیری شد. موش‏ها پس از اتمام دورۀ تیمار آسان‏ کشی شده و نمونه‏ های گوش پس از تثبیت و تهیۀ مقاطع میکروسکوپی، به روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ ‏آمیزی گردیدند.

یافته ‏های پژوهش: نتایج ماکروسکوپیک نشانگر آن بود که در هر سه گروه کنترل منفی، کنترل مثبت و تیمار درماتیت در گوش ایجاد شد. تفاوت برهمکنش روز و گروه در روزهای 22 و 30 از نظر آماری معنادار (p<0.05) بود. مقایسۀ نتایج در هر گروه به صورت مجزا نیز همین امر را نشان داد. آنالیز آماری داده‏ های هیستوپاتولوژی نشان داد که تفاوت در مورد ادم، شدت التهاب، و ضخامت اپیدرم در گروه شم نسبت به گروه کنترل منفی معنا‏دار بود. مقایسۀ گروه شم با گروه کنترل مثبت نشان داد که تفاوت در میزان التهاب معنا‏دار بوده و در فاکتورهای ادم و ضخامت اپیدرم معنا‏دار نیست. مقایسۀ گروه تیمار با گروه شم نشان داد که تفاوت در ادم در این گروه‏ها معنا‏دار نیست، لیکن شدت التهاب و ضخامت اپیدرم تفاوت آماری معنا‏داری با هم داشتند. مقایسۀ بین گروه‏های تیمار و کنترل منفی نیز همین نتایج را نشان داد.

بحث و نتیجه ‏گیری: با توجه به یافته ‏های این مطالعه می‏توان نتیجه‏ گیری کرد که استفادۀ موضعی از پماد حاوی کورکومین در موش‏های مبتلا به درماتیت تماسی آلرژیک می‏تواند التهاب، ادم و ضخیم ‏شدگی اپیدرم پوست را به میزان قابل ملاحظه ‏ای کاهش دهد، که این اثرات قابل مقایسه با اثرات درمانی داروهای کورتیکوستروئیدی موضعی می‏باشند.