پتانسیل فرونشست دشت شازند ناشی از افت آب زیرزمینی با مدل وزن دهی و آنالیز صحت سنجی آن با استفاده از تداخل سنجی راداری

چکیده مقاله

در پژوهش حاضر عوامل مؤثر بر فرونشست سطح زمین در دشت شازند با به کارگیری روش وزن دهی و تحلیل سلسله مراتبی بررسی شده است. در این مدل هفت پارامتر مؤثر، محیط آبخوان، کاربری زمین، پمپاژ، تغذیه، ضخامت آبخوان، فاصله از گسل و افت سطح آب زیرزمینی طبق نظر کارشناسی ارائه شده، رتبه بندی و کلاسیه بندی شد و از تلفیق این پارامترها در محیط ArcGIS نقشۀ آسیب پذیری دشت با شاخص بین 10تا 107به دست آمد. سپس، به منظور بهینه سازی و تطابق بیشتر، هفت لایۀ مؤثر بر فرونشست فازی سازی شده و نقشۀ نهایی تهیه شد. در مرحلۀ بعد، با اعمال وزن های کارشناسی به روش AHP نیز نقشۀ نهایی پتانسیل فرونشست تهیه شد. میزان آسیب پذیری فرونشست دشت با تلفیق لایه ها در محیط Arc GIS طی یک سال (1931-1931) به دست آمد و برای صحت سنجی این مدل از نقشۀ ماهوارهای InSAR استفاده شد. برای بهبود نتایج به دست آمده و بهینه سازی وزن های اعمال شده از روش های وزن دهی و فازی با تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر نشان می دهد هر سه روش همبستگی تقریباً یکسانی با داده های ماهوارهای دارند و از بین آنها، روش فازی بیشترین همبستگی را با داده های ماهوارهای و فرونشست واقعی نشان می دهد. بر اساس این مدل، نواحی شمالی و شمال غربی در معرض فرونشست قرار دارند. شایان یادآوری است که پالایشگاه شازند در منطقه ای با پتانسیل فرونشست زیاد قرار دارد و باید برنامه های مدیریتی لازم برای کنترل فرونشست در این نواحی اعمال شود.