ارزیابی پتانسیل توسعه کارست در محدوده تاقدیس کبیرکوه در استان ایلام

چکیده مقاله

کشف منابع آب زیر زمینی به عنوان یکی از راه های تأمین آب شرب در جهان با توجه به نیاز روزافـزون جهانیان به آب، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. در این تحقیق به بررسی درجه اهمیت عوامل موثر در توسعه کارست در بخشی از پهنه کارستی زاگرس در محدوده تاقدیس کبیرکوه در استان ایلام پرداخته شـده است. بدین منظور لایه های اطلاعاتی لیتولوژی، چگالی خطواره ها، شیب سطح زمین، بـارش، ارتفـاع، پوشـش گیاهی و تراکم آبراهه ها با استفاده از اطلاعات رقومی سنجش از دور، نقشه هـای زمـین شناسـی، نقشـه هـای توپوگرافی و آمار بارش تهیه و در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) پتانسیل کارستی شـدن تهیـه و مـورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. لایه های اطلاعـاتی مختلـف بـا اعمـال قضـاوت کارشناسـی و بازدیـدهـای صحرایی به صورت نقشه های معیار طبقه بندی شده و با توجه به درجه اهمیت هرکدام از پارامترها رتبه ای از ۱تا ۹داده شده و همچنین به هر لایه براساس اولویت در پتانسیل توسعه کارست و با اسـتفاده از فرآینـد تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به هر کدام از لایه ها وزن مناسب اختصاص داده شد. سپس لایه ها به نرم افزار Idrisi انتقال یافته و با استفاده از روش فازی استاندارد سازی روی آنها اعمال شده است. سـپس بـرای تهیـه نقشه پتانسیل توسعه کارست لایه های موجود با روش هم پوشانی در محیط نـرم افـزار Idrisi بـا اسـتفاده از ماژول Image Calculator با هم تلفیق شدند. در این روش وزن هر لایه با توجه بـه تـأثیری کـه آن لایـه در توسعه کارست دارد به صورت درصد و نقشه یا مدلی بدست آمد که توسعه کارسـت را در سـازندهای مختلـف دارای پتانسیل نشان می دهد. مدل مذکور با استفاده از آمار چشمه هـای منطقـه و حوضـه آبگیـر آنهـا بـویژه چشمه های پر آب منطقه ارزیابی و صحت سنجی گردیـد. بطوریکـه همخـوانی مطلـوبی بـین حوضـه آبگیـر چشمه های پر آب منطقه و مناطق با توسعه کارست مشاهده گردید.