بررسی مکانیسم نشت از تکیه گاه های سد آغ چای، قره ضیاالدین، آذربایجان غربی

چکیده مقاله

سد آغ چای در استان آذربایجان غربی و در 44 کیلومتری شهرستان خوی واقع شده است. این سد که یک سد خاکی قوسی با هسته رسی است بر روی رودخانه ی آغ چای و بر روی آهک های مرجانی، مارن و مارن های ماسه ای سازند قم مربوط به دوره الیگو- میوسن ساخته شده است. سازند قم در محل محور سد با واحد کنگلومرای پلیوسن پوشیده شده است. سد آغ چای در سال 33 به مرحله آبگیری رسید و دو سال بعد نشت هایی در جناح راست از یک نقطه در فاصله یک کیلومتری از محور و در جناح چپ از چهار نقطه در دو طرف سازه سرریز و دره مجاور شناسایی شد. طی نمونه برداری های فصلی که از پاییز 31 به مدت یک سال از نقاط نشتی و آب پشت مخزن انجام شد و آنالیزهای هیدروشیمیایی که روی نمونه ها صورت گرفت معلوم شد این نشت ها از حد فاصل لایه های مارنی و کنگلومرایی سازند قم روی می دهد و میزان دبی چشمه ها با میزان تراز آب پشت سد ارتباط مستقیمی دارد. این ارتباط به دلیل تغییر بار هیدرولیکی مخزن و نیز مساحت در تماس سازند با مخزن است.