بررسی خطر زمین لغزش در منطقه غرب خوی

چکیده مقاله

زمین لغزش یا رانش دامنه یکی از مخاطراتی است که همواره مناطق کوهستانی را تهدید کرده و هر ساله خسارات زیادی را به مراتع و جنگل ها وارد می کند. در اثر لغزش علاوه بر وارد شدن خسارات بر شهرها و روستاها و راه ها، محیط طبیعی نیز به واسطه فرسایش خاک دچار آسیب می شود. یکی از مناطق مستعد لغزش در ایران، منطقه کوهستانی غرب خوی است. رخداد زمین لغزش ها در دامنه های مشرف به راه ها، بارها سبب تخریب جاده های اصلی خوی- قطور و راه آهن سراسری ایران- ترکیه و چندین روستا از جمله روستاهای گوگرد و کلت علیا شده است. با توجه به نزدیکی موقعیت زمین لغزش ها به راه های ارتباطی و مناطق مسکونی و وسعت زیاد برخی از توده های لغزشی این منطقه، مطالعه و پهنه بندی خطر زمین لغزش برای مدیریت خطر و برنامه ریزی ضروری است. منطقه مورد مطالعه در غرب شهرستان خوی وسعتی معادل 80/000 هکتار دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی عکس های هوایی و ماهوارهای و نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی و برداشت های صحرایی، پهنه های با درجه خطر لغزش متفاوت در منطقه با استفاده از نرم افزار ArcGIS9.3 مشخص گردیده است. نتایج تحلیل ها نشان می دهد که توده های لغزشی دامنه ای در نقشه های پهنه بندی شیب منطقه، به طور متوسط در شیب های بیش از 30 درجه و در جهت جغرافیایی رو به جنوب غربی قرار گرفته اند. همچنین ارتباط نزدیکی بین جنس خاک ها و سنگ ها با وقوع زمین لغزش دیده می شود. براساس نقشه پهنه بندی تهیه شده بر اساس روش آنبالاگان حدود 22 درصد منطقه در پهنه با خطر بالا و حدود 38 درصد در پهنه با خطر متوسط قرار دارد.