بررسی آسیب پذیری ویژه آبخوان دشت تبریز با ارائه مدل جدید DRAIA

چکیده مقاله

برداشت مازاد ازآبخوان دشت تبریز، فعالیت های کشاورزی، صنعتی و شهری، آلاینده های مختلفی را به سفره آب زیرزمینی دشت وارد کرده و کیفیت آب زیرزمینی را تحت تاثیر قرار داده است. به همین دلیل ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی یکی از فاکتورهای مهم درتصمیم گیری های مهم مدیریتی در این دشت می باشد. دراین مطالعه، به منظور تعیین آسیب پذیری ویژه آبخوان دشت تبریز، مدل جدیدی به نام DRAIA طراحی شده است که مکمل مدل آسیب پذیری ذاتی (DRASTIC) خواهد بود که توسط EPA ارائه شده است. بر اساس نقشه پهنه بندی آسیب پذیری ویژه آبخوان دشت تبریز در مقابل آلودگی با استفاده از مدل DRAIA و تلفیق آن با نتایج حاصل از نقشه آسیب پذیری ذاتی دشت تبریز با استفاده از مدل درستیک نقشه آسیب پذیری کل بدست آمده است. بر اساس نتایج مدل DRAIA که در آن از پنج پارامتر مناطق مسکونی (چگالی جمعیت)، تاسیسات غیر مسکونی، مناطق کشاورزی، تاثیر نواحی چاه های پمپاژ و تاثیر رودخانه ها در تغذیه و تخلیه آبخوان استفاده شده است و تلفیق آن با مدل DRASTIC نقشه پهنه بندی آسیب پذیری کل ارائه گردید و به کمک مقادیر نیترات موجود در آب زیرزمینی این مدل واسنجی (کالیبره) گردید. بر این اساس پهنه عمده آسیب دشت تبریز شامل آسیب پذیری متوسط تا زیاد می باشد که 91/94 درصد منطقه را در بر می گیرد و بقیه نواحی با پهنه های آسیب پذیری خیلی کم (16/60) کم (11/49) کم تا متوسط (15/49) زیاد (4/90) و خیلی زیاد (3/11) درصد منطقه را شامل می شود.