بررسی اثرات آلودگی ناشی از قبرستان وادی رحمت تبریز بر آبخوان منطقه

چکیده مقاله

قبرستان اصلی تبریز به دلیل قرار گرفتن در ارتفاع زیاد (نسبت به آبخوان دشت تبریز) و قرار گرفتن بر روی توف های آتشفشانی سهند  مستعد انتشار آلودگی به آبخوان منطقه می باشد. به منظور بررسی آلودگی های احتمالی منتشر شده از این قبرستان 16 نمونه آب زیرزمینی از چاه ها، چشمه ها و قنات های داخل و اطراف قبرستان وادی رحمت (در دو مرحله) نمونه برداری شده و خواص فیزیکوشیمیایی و میکروبی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آنالیز هیدروشیمی نمونه های آب نشان داد که در نمونه های برداشت شده از داخل قبرستان، غلظت عناصری نظیر کلسیم، منیزیم و سولفات بالاست که مقایسه آنها با نمونه زمینه نشان می دهد، این عناصر از محصولات واپاشی اجساد انسان می باشند و غلظت بالای آنها در نمونه های آب زیرزمینی محل قبرستان حاکی از انتقال شیرابه ناشی از تجزیه اجساد به آبخوان می باشد. نتایج آزمایش های میکروبیولوژیکی نشان داد که به جز اشریشیاکلی، کلونی های قابل توجهی در نمونه های کشت یافته در محیط EMB،TSA  و  Pour plate نمونه های برداشت شده از پایین دست قبرستان (نسبت به جهت جریان آب زیرزمینی) وجود دارد که نشان دهنده ی انتقال آلاینده های میکروبی از محل قبرستان به زمین های اطراف  می باشد. این آلاینده ها قنوات منطقه را نیز که برای آبیاری و حتی شرب استفاده می شود آلوده کرده اند. عمق کم آب زیرزمینی و بدنه نفوذپذیر آبخوان که از جنس توف های سست آتشفشانی می باشد و نیز حجم زیاد دفن اجساد در این قبرستان، باعث افزایش تاثیر آلایندگی آن شده است.