اثر بیوچار و کود فسفر بر ماده خشک و جذب کلسیم، منیزیم، آهن، روی، مس و منگنز به‌وسیله گیاه کلزا در یک خاک آهکی

چکیده مقاله

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر برهمکنش‍ فسفر و بیوچار حاصل از کاه ‌گندم پیرولیز شده در دمای 300 درجه سلسیوس بر رشد و جذب کلسیم، منیزیم و برخی عناصر غذایی کم‌مصرف به‌وسیله گیاه کلزا‌ (Brassica napus L.) رقم هایولا 308 در یک خاک قلیایی با بافت لوم در شرایط گلخانه‌ای‍ انجام شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل ماده‌ آلی ‍در پنج سطح ‍(‍بدون مصرف ماده آلی، 20 و 40 گرم بر کیلوگرم خاک از دو منبع کاه گندم و بیوچار حاصل از آن)‍ و فسفر در سه سطح (‍صفر، 20 و 40 میلی‌‍گرم فسفر بر ‍کیلوگرم خاک از منبع سوپرفسفات ‍تریپل‍‍) بودند. بعد از برداشت گیاه ماده خشک شاخساره و غلظت و مقدار کلسیم، منیزیم، آهن، روی، مس و منگنز در شاخساره کلزا اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که کاربرد کاه گندم وزن خشک شاخساره کلزا را به‌طور معناداری نسبت به شاهد کاهش داد اما در هر دو سطح کاه گندم (2 و 4 درصد) مصرف کود فسفر نسبت به تیمار بدون فسفر، وزن خشک شاخساره را افزایش داد. این یافته نشان دهنده غیرمتحرک شدن احتمالی فسفر بر اثر مصرف کاه گندم و اثر مثبت کود فسفر در این شرایط بود. در شرایط این پژوهش، بیوچار مصرفی در هر دو سطح 2 و 4 درصد باعث افزایش ماده خشک شاخساره کلزا به‌ترتیب به میزان 46 و 57 درصد نسبت به شاهد شد. مصرف توأم کاه و فسفر مقدار جذب کلسیم، منیزیم، آهن و مس را در هر دو سطح 2 و 4 درصد بیوچار نسبت به شاهد کاهش داد؛ اما مقدار جذب روی و منگنز را در سطح 2 درصد بیوچار افزایش ولی در سطح 4 درصد آن کاهش داد. با توجه به نتایج به‌دست آمده از این تحقیق استفاده از بیوچار حاصل از کاه گندم تولید شده در دمای 300 درجه سلسیوس جذب آهن‌، روی و منگنز را افزایش داد که سبب بهبود خصوصیات رشد گیاه کلزا گردید.