تأثیر کاربرد هیومیک اسید غنی‎شده با نیتروژن (‏NHA‏) بر ویژگی‎های مورفولوژیک و فیزیولوژیک ‏ذرت (سینگل کراس ۷۰۴)‏

چکیده مقاله

هیومیک‌اسیدهای غنی‎شده با نیتروژن (‏NHA‏) به‎عنوان کود نیتروژن و محرک رشد گیاه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. ‏در پژوهش‎‎‏ حاضر، ‏NHA‏ از واکنش نیتریک‌اسید با هیومیک‌اسید (‏HA‏) استخراج‎شده از لئوناردیت تهیه شد و درصد نیتروژن ‏آن به‌روش آنالیز ‏CHNS‏ تعیین گردید. سپس، یک آزمایش گلخانه‎ای با کشت ذرت در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار ‏شامل شاهد (بدون مصرف اوره،HA‏ و ‏NHA‏) و ‏اوره (‏U‏)، هیومیک‌اسید (‏HA‏)،اوره-هیومیک‌اسید (‏UHA‏)، هیومیک‌‏اسید ‏غنی‌شده با نیتروژن (‏NHA‏) و اوره-هیومیک‌اسید غنی‌شده با نیتروژن (‏UNHA‏) هر‌کدام در سه سطح و در سه تکرار انجام ‏شد. ‏سطوح تیمارها بر‌مبنای ربع (‏‎ mg N kg-1‎‏50)، نصف (‏‎ mg N kg-1‎‏100) و برابر نیاز کودی ذرت (‏‎ mg N kg-1‎‏200) ‏تعیین ‏شدند و در تیمارهای مخلوط، سهم برابری از نیتروژن برای اوره، ‏HA‏ و یا ‏NHA‏ در نظر گرفته شد. نتایج حاکی از ‏کارایی مطلقاً زیادتر ‏NHA‏ نسبت ‏HA‏ و نیز کارایی قدری زیادتر ‏UNHA‏ نسبت به اوره در ارتقای اغلب ویژگی‌های ‏مورفولوژیک ذرت بود. همچنین، به‎طور‌متوسط، شاخص کلروفیل برگ و غلظت‎های نیتروژن، نیترات و فعالیت آنزیم ‏نیترات‌ردوکتاز شاخساره در تیمارهایNHA ‎‏ به‎ترتیب 5/11، 0/17، 2/35 و 4/29 درصد بیش‌تر از تیمارهایHA ‎‏ بود. ‏با‌این‌حال، تیمارهای ‏UNHA‏ و اوره در اغلب صفات فیزیولوژیک نتایج تقریباً مشابهی را نشان دادند. بیش‌ترین غلظت ‏نیتروژن و نیترات در گیاه متعلق به ‏تیمار ‏U3‎‏ بود، اما بالاترین میزان آبشویی نیترات نیز در همین تیمار مشاهده شد که با ‏کاربرد تیمار ‏U3NHA3‎‏ حدود 7/48 ‏درصد کاهش یافت. با توجه به یافته‎ها، ‏UNHA‏ می‎تواند به‌عنوان کود نیتروژن مطرح شود ‏که نیاز به پژوهش‌های بیش‌تری دارد.‏