رویکرد شناختی و رفتاری در مقابله با مرض جذام در تاریخ ایران

چکیده مقاله

پاسخ‌گویی به نیازهای بهداشتی/ درمانی، شناسایی بیماری‌های مختلف و ارائه تدابیر پیشگیرانه و شیوه‌های درمانی متناسب با نظام طبی هر جامعه‌ای است. هدف پژوهش حاضر، در مقام مطالعه‌ای در حوزه تاریخ پزشکی، بررسی این مسأله است که مقابله با بیماری جذام در ایران تا قبل از فراگیری طب نوین، به چه نحوی و بر اساس چه روش‌هایی بود؟ یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که رویکرد شناختی و رفتاری (تدابیر پیشگیرانه و شیوه‌های درمانی) در مقابله با جذام، در چارچوب معرفتی نظام طب مبتنی بر اخلاط چهارگانه، ارائه شده است. از نظر شناختی، عامل بروز بیماری به تعادل نداشتنِ اخلاط و غلبه خلط سودا با خاصیت «سرد/خشک»، نسبت ‌داده ‌شده است. تدابیر رفتاری در قالب اصول پیشگیری و انواع شیوه‌های درمانی، باهدف اصلاح و به تعادل رسانیدن اخلاط و در نتیجه درمان بیماری ارائه شده است. باتوجه‌به مدت‌زمان طولانی کمون اولیه بیماری، تدابیر پیشگیرانه ارائه شده محدود و کم است. طبیبان برای درمان بیماران جذامی، استفاده از انواع دارو را با خاصیت گرم/ خشک و شیوه‌های مختلف غیردارویی توصیه کرده‌اند