مبانی نظری و اقتصادی رعایت «الگوی مصرف» و علل و ریشه‌‌های «اسراف» در آموزه‌‌های قرآنی و روایی بسیاری آمده است. نویسنده در این نوشتار به تعریف واژه‌های اصلاح، الگو، مصرف و تولید پرداخته و مبانی رعایت الگوی صحیح مصرف در دین اسلام را بیان نموده است. دکتر عباس عباس‌زاده در ادامه به بحث درباره واژه‌های همسو با رعایت الگوی مصرف مانند: اقتصاد و میانه‌روی، قناعت و صرفه‌جویی پرداخته و آثار قناعت و زیان‌های اسراف و تبذیر را بررسی کرده است. وی اموری مانند خودنمایی، فقدان دانش الگوی صحیح مصرف، وسواس، عامل روانی، عوامل اعتقادی، اخلاقی و تبلیغاتی را از عوامل اسراف ارزیابی کرده و شروط صحیح مصرف و ویژگی‌ های مترفان را از منظر قرآن کریم تبیین نموده است. در پایان این کتاب، بخشی از آثار برگزیده کاریکاتورهای دانشجویان دانشگاه هنر اسلامی تبریز منتشر شده است.