بررسی تحلیلی تئودیسه عدل الهی سوئین‌برن و نقد آن از منظر کلام فلسفی امامیه

چکیده مقاله

مسئله شر از مسائل مهم و بنیادین در تاریخ اندیشه است که همواره محل بحث و تأمل از سوی اندیشمندان با رویکردهای مختلف واقع شده است. اهمیت این مسئله به حدی است که از آن به عنوان "پایگاه الحاد" یاد شده و بسیاری از شبهات ملحدین در انکار وجود خدا و اوصاف مطلق او برخاسته از این مسئله است. ریچارد سوئین‌برن یکی از چهره‌های شاخص فلسفه تحلیلی و الهیات مسیحی در تئودیسه عدل الهی سعی در حل مسئله شر و پاسخ به شبهات دراین‌باره نموده است. تئودیسه سوئین‌برن، دفاع مبتنی بر اختیار را در ابطالِ اِشکالِ منطقیِ شر از طریق تئودیسه عدل الهی که می‌توان آن را "تئودیسه عدل الهی غایت‌شناسانه" هم نامید، ارائه می‌کند. از منظر سوئین‌برن با فهم دقیق مسئله شر نه‌تنها وجود خدا انکار نمی‌گردد، بلکه بیشتر و بهتر به وجود او پی می‌بریم. در این تحقیق سعی بر این است تا با روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد انتقادی ابتدا به بررسی و تحلیل تئودیسه عدل الهی و سپس نقد آن از منظر کلام فلسفی امامیه پرداخته شود. تئودیسه سوئین‌برن با مبنای کلام فلسفی امامیه با نقدهایی همچون مسؤولیت کاذب، تبیین ناصحیح از معرفت‌زایی شرور و توجیه نامناسب از شرور طبیعی مواجه است که حقانیت و کامل‌بودن این تئودیسه را با چالش مواجه ساخته و از صدقیت آن می‌کاهد.